Салауатты өмір – жарқын болашақ

Педагогтің Т.А.Ә.

Атраубаева Бибигуль Кожашевна

Күні:

22.11.2023ж.

Сынып: 4 «А»

Қатысушылар саны: 22

Қатыспағандар саны:0

Тәрбие сағатының тақырыбы

Салауатты өмір-жарқын болашақ

Мақсаттары

Оқушылардың салауатты өмір туралы ұғымдарын кеңейту, жағымсыз әдеттердің ішімдік, темекі, есірткінің адам ағзасын бұзатын қасиетін ашып көрсету;
Оқушылардың зиянды әдеттерге негативті көзқарасын дамыту.
Оқушылар бойында салауатты өмір салтын қалыптастыруға, өз ісіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Құндылықтар-

ды дарыту

 Талап: Салауатты өмір салтын ұстану.

Көрнекіліктер

интерактивті панель, плакаттар, «салауатты өмірді қолдаймыз» суреттер, ағзалардың суреттері

Іс-шараның кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Басы

Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық ахуал

Бұл іс-шараның жоспары:

1. Адамның негізгі ағзаларымен «танысу». (адамға денсаулық не үшін қажет).

2. «Темекі шегетін адамның дәрігерге келуі» – театрландырылған қойылым.

3. Темекіге деген жағымсыз көзқарасты қалыптастыру

Жүргізуші: Қайырлы күн баршаңызға! Бүгін бізде салауатты өмір салтына арналған тәрбие сағаты. Алдымен, мінез-құлық ережелері:

1. Басқалардың сөзін бөлмеңіз.

2. Басқаларды мұқият тыңдаңыз.

3. Өте шынайы болыңыз. Бір-бірден сөйлеңіз (жауап беріңіз).

4. Жауап бергіңіз келсе, қолыңызды көтеріңіз.

Жүргізуші: Адамға денсаулық не үшін қажет? деген пікіріңізді білдіріңіз.

(Қатысушылар сөйлей бастайды, жүргізуші оларды қорытындылайды).

Иә, денсаулық дененің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет, сондықтан адамдар жұмыс істей алады, жүре алады, өмірден ләззат алады ... Туыстары ауыратындардың өзін қалай ұстайтынын есте сақтаңыз.

(Әркім не сұрағанын дауыстап есіне түсіре бастайды ). Енді отбасы мүшелерінің барлығы сау болған кезде туыстарының өзін қалай ұстайтынын есіңізде сақтаңыз

(қатысушылар есте сақтайды). Енді маған айтыңыз: сіз сау адамдарды ұнатасыз ба немесе ауырып жүрген адамды ұнатасыз ба?

Енді біз бүкіл ағзаның өміріне еніп кеттік деп елестете бастайық,

ең маңызды ағзалардың құндылығын «біліп көрейік». Ортаға Медина кластасымызды дәрігер ретінде шақырайық.(интерактивті панелден ағзалар туралы мәлімет береді)

Медина:

Бауыр. Ол ағзаға түскен тағамды қорытады. Ол да түрлі токсиндер мен уларды ұстайды.

Жүрек. Қанды бүкіл денеге тасымалдайды. Бұл біздің өміріміздің «сағаты». Онсыз

жүректер тек метафораларда немесе ертегілерде өмір сүре алады.

Ми. Ол адамның барлық әрекеттерін, барлық ойларын басқарады. Дененің әрбір бөлігі

оның бақылауында.

Ішек. Осы органның арқасында тағамның барлық пайдалы заттары тасымалданады қан болып, бүкіл денеге таралады.

Бүйрек. Олар әртүрлі токсиндерді жоюмен айналысады. Олар сондай-ақ несеп түзеді

қандағы қалдықтар.

Енді кішкене театрландырылған қойылымның арқасында жоғарыда аталған ағзалардың зиянды заттармен кездесіп қалғанда қандай күй кешетіндігі туралы көрейік.

Ортасы

Көрініс: дәрігердің кабинеті. Дәрігер үстел басында отыр.

Есік қағылады, содан кейін науқас пайда болады.

Дәрігер: Қандай шағымдарыңыз бар?

Науқас: Өкпеде ақау бар (дауысы қарлығады).

Дәрігер: Өкпеде бе? Сіз, мен ойлап тұрғанымдай темекіге әуес адамсыз иә?

Мен жүрек пен өкпеңізді тексеруді ұсынамын.

(Өкпе сахнаға шығады, ауыр тыныс алып, қатты жөтелді.

және жүрек. Олар бір-біріне сүйеніп, жанашырлық сезімін оятады.)

Өкпе: Өкпенің қатерлі ісігі жанымнан өтті. Ол жаңа құрбанды іздеді. Бұл құбыжықтың құрсауынан қашанға дейін құтылатынымыз белгісіз. Біздің қожайынымыз күннен күнге әлсіреп барады.

Ол көп темекі шегеді! Егер ол осы қорқынышты «аурудан» өлу қаншалықты қорқынышты екенін түсінсе, ол темекіні тастап, енді ешқашан оған қол тигізбес еді.

Жүрек: Мен қожайынға қатты ренжідім. Мен тәулік бойы оның тамақ ішіп, қыдырып өмір сүруі үшін жұмыс істеймін. Соның алғысына керісінше күнде темекінің түтінін иіскеп уланамын. Ал маған оның қамқорлығы қатты қажет.

Дәрігер: Сіз білесіз бе, темекі түтінінде отызға жуық улы деп саналатын компоненттер бар екенін? Осы әдеттің бірінен бас тартқыңыз келе ме?

Науқас: Мен тырыстым, дәрігер.

(Сахнада Ми пайда болады. Дірілдеп, таяққа сүйеніп келеді.)

Жүргізуші: Бұл кім?

Ми: Мен мимын. Мен сіздің никотинмен улануыңызды жақсы білемін. Менің

Қожайыным жүрген бір байғұс адам. Оның рухы өте әлсіз. Ал оның құл болғанына он бір жыл болды.

Науқас: Кімнің құлы?

Дәрігер: Темекінің құлы! Ғалымдар никотиннің өте тәуелді екенін айтады. Соның салдары көптеген жағымсыз ауруларға әкеліп соқтырады.

Науқас: Менің қорқыныштан ішім қатты ауырып кетті!

Дәрігер: Асқазаныңыз ауырады.

(Сахнаға асқазан кіреді. Әуен үніне төрт аяқпен шығады. Ал асқазанда ойық жара бар. Сондай бақытты, көңілді, күлімдеген.Ол қамшыны бұрап, онымен асқазанды ұрады. Байғұс болса онымен күресуге тырысып жүр.)

Асқазан: Өлтіріп жатыр Құтқарыңдар! Менің Сабитім темекі тұтатты.

Бұл күн кешегідей әлі есімде. Маған келген азық-түліктің бәрі шағымданудан басқа ештеңе істемеді.

Компот ашуланды, котлет есінен танып қалды, салат оны жегісі келмейтінін айтты.... Маған қиын болды. Қожайын мені мүлдем ұнатпайды. Әттең!

Дәрігер: Никотин ойық жараларды тудырады.

Асқазан: Сондықтан мені жабыстырып алдым. Ол мені әбден жеп қойған. Мен онымен не істейтінімді білмеймін.

Дәрігер: Ойық жараны кетіру үшін бірдеңе жасау керек! (Дәрігер оны асқазаннан алып тастауға тырысты, бірақ одан ештеңе шықпады).

Асқазан: Сіз көмектесе алмайсыз. Қожайын темекі шегуді тастағанда ғана жара азаяды.

Науқас: Иә, мен өзімді осындай тәртіпсіздікке душар еттім... Егер мен ештеңе істемесем, ол одан сайын нашарлайды.Сізге өз өзіңізбен күресу қажет. Ол мені бірнеше рет құтқарды. Енді осы жолы да сақтайды деп үміттенемін.

Дәрігер: Енді тым кеш. Біз сені ауруханаға жатқызуымыз керек. Әрі қарай созудың қажеті жоқ.

(Науқас өте қайғылы жағдайда, бірақ шындықпен бетпе-бет келе алмайды. Оны ауруханаға алып кетеді.

Соңы

Жүргізуші: Бір сәт мені таразы деп елестетіп көрейікші. Менің қолымда ыдыс

таразы бір жағында (оң қолын көрсетеді): жақындары, туыстары,

достарыңыз, таныстарыңыз, балаларыңыздың өмірі, сіздің денсаулығыңыз. Екіншісінде - темекі. Не таңдайсыңдар?

Оқушылардың ойы тыңдалады.

Денсаулық - біздің емес, мыңның байлығы және баршаға ортақ ең басты байлық. Денсаулық өмірдің басқа игіліктеріне қарағанда әлдеқайда құнды. Ел аузындағы «Ауру патшадан дені сау қайыршы артық» деген сөз текке айтылмаған.
Зиянды әдеттер: темекі тарту (шылымқор), ішімдік ішу (маскүнемдік), улы заттарды иіскеу(токсикомания), есірткі тарту(наркомания). Бұл әдеттердің барлығы да адам өміріне өте зиян келтіреді. Бұл заттар организмді біртіндеп улайды. Темекі ауыз қуысы, жұтқыншақ, өңеш ауруларынан болатын жаман ауруға өкпенің қатерлі ісігіне шалдықтырады. Жағымсыз әдеттердің бірі маскүнемдік. Емделуі қиын ұзаққа созылатын ауру. Ішімдік ми, асқазан, жүрек, бауыр, бүйрек ауруы және жүйке жолы ауруларына шалдықтырады. Сондықтан да керісінше витаминдер ішіп, жаттығулар жасап денсаулықты күту керекпіз.

Ұлы ойшыл Сократқа кезінде мынадай сұрақ қойылыпты: «Адамға өмірде не қымбаттырақ, «Байлық па, әлде атақ па?»деп. Сонда Сократ: байлық та, атақ та, даңқ та адамды шын бақытты ете алмайды. Дені сау кедей, ауру патшадан бақыттырақ» деп жауап берген екен. Яғни бақытты болу үшін оған денсаулық керек, ал денсаулықтың кепілі- салауаттылық. Салауатты өмір – жарқын болашақ дей келе бүгінгі тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.