Та?ырыбы: Дені сау ?рпа? – жар?ын болаша?!
Ма?саты: Жас желектей ?сіп келе жат?ан жас жеткіншектерімізді? санасына ішімдік, темекі, нашаны? адам баласын аздыратынын, одан аула? болу жа?тарын мысалдармен д?лелдеп т?сіндіру. Салауатты ?мір салтына т?рбиелеу. О?ушыларды? ойлау, есте са?тау ?абілеттерін дамыту ж?не тазалы??а, ??ыптылы??а т?рбиелеу.
К?рнекілігі: : ?анатты с?здер мен ма?ал-м?телдер
Т?рі: Баяндау, с?ра?- жауап.
Барысы: М??алімні? кіріспе с?зі.
М??алім: Адам денсаулы?ы – ?о?ам байлы?ы. ?рбір адам ?з денсаулы?ыны? мы?ты болу жолдарын ?арастыру керек. Денсаулы?ты? ?ата? аны?тамасы ?андай? Д?ниеж?зілік денсаулы? са?тау ?жымыны? ережелерінде “Денсаулы? дегеніміз – т?н а?ауыны? немесе ауруды? болмауы ?ана емес, сонымен бірге ол рухани, физикалы?, ?леуметтік – саулы?ты? толы? м?нді те?дігі” делінген.
Отанымызды? келешегі, к?ркеюі, о?ушылар, сендерді? ?олдары?да. Сонды?тан сендерді? та?даулары? – салауатты ?мір салтын са?тау! Олай болса б?гінгі бізді? т?рбие са?атымызды? та?ырыбы «Дені сау ?рпа? – жар?ын болаша?!» деп аталады.
Елбасымыз Н. ?. Назарбаев ?здері?ізге белгілі елімізді? дамуыны? ?за? мерзімді « ?аза?стан – 2030 » стратегиясында халы? денсаулы?ын са?тау басты ба?дар ретінде ?арастыр?анын білесіздер. Я?ни, мемлекеттті? бірінші кезектегі ат?аратын шараларыны? бірі халы? денсаулы?ын ны?айту.
О?ушылар с?зж?мба? шешеді.
С?зж?мба?
С
А
?
Т
А
Н
- ХХІ ?асыр індеті.(СПИД)
- Спирт ішімдігі ??рамында?ы зат.(алкаголь)
- За?мен жазаланатын ?о?ам?а жат ?ылы? (?ылмыс)
- К?п тарал?ан ауру.(туберкулез)
- Маск?немні? “сусыны”(ара?)
- Темекідегі улы зат.(никатин)
Со??ы б??аралы? а?парат ??ралдарыны? деректеріне с?йенсек, республика бойнша ерлерді? 57 пайызы, жас?спірімдерді? 40 пайызы шылым тартса, ересек адамдрды? 55 пайызы ?немі ара? ішеді екен. Осы ?леуметтік дерт салдарынан ?о?амымызда 10 мы?нан астам жетім, ?рбір ?шінші с?би ?лі немесе кемтар болып ?мірге келетінін, балалар ?йіндегі балаларды? 85 пайызы тірі жетімдер екенін к?реміз.
Темекі – ?р т?рлі ауруларды ту?ызатын, адамны? е?бекке ?абілетін кемітетін, адамзат т??ымын аздыратын, адамды ішетін кеміріп жейтін жегі ??рт. Темекіні? адам ДЕНСАУЛЫ?Ы ?шін зардабы к?п: бронхит, ?кпе, рак ауруларына ?кеп со?тырады. Тіпті ол адамны? а?ылдысын да, аз?ынын да ?зіне ба?ындырып алады. Сонды?тан ол ?ауіпті ?детпен жаппай к?ресуіміз керек.
Алкоголь – адамзатты? жауы, оны к?п пайдалану ?лімге ?кеп со?тырады. Ол адам ?мірін 10 – 15 жыл?а ?ыс?артады.Алькоголь – «нерв уы » деп бекер айтылма?ан. Ішкілік организмні? ?уыс – ?уысына ?те тез жайылады да, содан со??ы орталы? нерв ж?йесін улап, оны? ?оректену процесін б?зады.
СПИД – ?асыр обасы. СПИД – Ж??тырыл?ан ?ор?аныш Тапшылы?ыны? Белгісі, я?ни Ж?ТБ. Адам денесінде Т – лимфоцит деп аталатын ?ан клеткаларыны? саны к?рт т?мендейді. ?аз?сатнда 4,5 мы?нан астам ж?ре пайда бол?ан. Иммунитет тапшылы?ы син дромы, я?ни СПИД – ке шалды??ан.
?Р Президенті Н. ?. Назарбаев 18 мамыр 1998 жыл?ы жарлы?ында осы м?селелерге байланысты салауатты ?мір салтын ?алыптастыру ба?ытында да ?гіт – насихатты к?шейту туралы шараларын міндеттеп берді
Тапсырма: Ма?алдарда?ы жо? с?зді тауып, сол с?зді? орысша,а?ылшынша баламаларын айту.
- Ауырып ем іздегенше, Ауырмайтын. ізде (жол-дорога-road)
- Ішпеген, шылым шекпеген, Жасайды …дар к?птеген.(жыл-год-year)
- ?ай?ы ?артайтады. …. мар?айтады(?уаныш-радость-joy)
- Адам ара?ты ішеді, Ара? …ды ішеді. (а?ыл-ум-mind)
- Жасында …сін буда?тат?ан, К?ркілдеп ?артай?анда с?лап жат?ан (темекі-сигарет-cigarette)
- Бас аманда мал т?тті, … ауырса жан т?тті.( бас-голова-head)
М??алім: Сонымен о?ушылар ?орыта айтатын болса?, денсаулы?- зор байлы?.Дені сау адам ?мірде к?п жасайды екен. Шы?ыста: сау дене, азат а?ыл, адал к??іл ?шеуімен ба?ытты болады деген на?ыл с?з бар. Сол айт?андай дені сау, ??рыш білекті, батыл ж?ректі, салауатты ?мір салтын орны?тыру?а дайын ?рпа? болып ?сі?дер.
Жігері? бар, талабы? бар, ?айраты?,
Ма?сат т?тса? ?анаты? бар талмайтын.
?з-?зі?ді ?стай білсе? тартынып,
?мірі? бар алда ?лі солмайтын.
Кесір сумен сана?ды сен улама,
К?кірек ?ап?ан к?к т?тінге жолама.
?зі?ді ?ор?а, орта?ды ?ор?а, а?айын.
Саулы? керек, ?мір керек адам?а.
Ей, адамзат!
?мір керек са?ан да, ма?ан, о?ан да,
Есі?де са?та, осыны ?ста жады?да.
Жас ?мірі? ерте солсын демесе?,
Кесірлерден б?лек ж?ргін алша?та.
Пешенеге жазыл?ан ??мыры?ны?
Тамырына, ?рпа?ым, балта шаппа!
Ей, ?рпа?ым, есі?ді жи, азба?дар
?иыршы? ??мдай ?гітіліп тозба?дар.
Бойы?да?ы ?уаты?ды жо?алтып
Жа?сы ?мітпен, сенімі?нен тайма?дар
Салауатты ?мір са лтын са?та?дар
Болаша??а ны? ?адам баста?дар!
Осымен б?гінгі “ Дені сау ?рпа? – жар?ын болаша?!” атты т?рбие са?атымыз ая?талды. Сау болы?ыздар
Ауырып ем іздегенше,
Ауырмайтын. ізде
Ішпеген, шылым шекпеген,
Жасайды …дар к?птеген
?ай?ы ?артайтады.
…. мар?айтады
Адам ара?ты ішеді,
Ара? …ды ішеді.
Жасында …сін буда?тат?ан,
К?ркілдеп ?артай?анда с?лап жат?ан
Бас аманда мал т?тті,
… ауырса жан т?тті
Жігері? бар, талабы? бар, ?айраты?,
Ма?сат т?тса? ?анаты? бар талмайтын.
?з-?зі?ді ?стай білсе? тартынып,
?мірі? бар алда ?лі солмайтын.
Кесір сумен сана?ды сен улама,
К?кірек ?ап?ан к?к т?тінге жолама.
?зі?ді ?ор?а, орта?ды ?ор?а, а?айын.
Саулы? керек, ?мір керек адам?а.
Ей, адамзат!
?мір керек са?ан да, ма?ан, о?ан да,
Есі?де са?та, осыны ?ста жады?да.
Жас ?мірі? ерте солсын демесе?,
Кесірлерден б?лек ж?ргін алша?та.
Пешенеге жазыл?ан ??мыры?ны?
Тамырына, ?рпа?ым, балта шаппа!
Ей, ?рпа?ым, есі?ді жи, азба?дар
?иыршы? ??мдай ?гітіліп тозба?дар.
Бойы?да?ы ?уаты?ды жо?алтып
Жа?сы ?мітпен, сенімі?нен тайма?дар
Салауатты ?мір салтын са?та?дар
Болаша??а ны? ?адам баста?дар!