Тема урока: « СИМФОНИЧЕСКИЙ ОРКЕСТР»
Дәреснең темасы: Симфоник оркестр уен кораллары.
Дәреснең максаты :
1.Музыкаль белемнәрне ныгыту,тирәнәйтү.
2.Укучыларның дөрес җырлау күнекмәләрен ,музыканы тою сәләтләрен,фикер йөртүләрен,
хәтерләрен үстерү.
3.Төрле уен кораллары,аларның төрләре белән танышу.
Җиһазлау: белемнәрен тикшерү өчен карточкалар,презентация һ.б.
Дәрес барышы.
I. Оештыру өлеше.
Сәламләү: “Исәнме музыка”
Тавышларны җырга әзерләү.
II.Актуальләштерү.
Балалар,безгә бүген кунаклар килде. Алар белән бергәләп, музыка доньясына керүебезне дәвам итербез. Дәрес вакытында музыка фәненнән алган белемнәребезне ныгытырбыз һәм яңа белемнәр белән дә танышырбыз.
Өй эшләрен тикшерү.Уен коралларына бәя бирү .
Укучылар бүген безне сезнең белән музыка кая алып барыр микән? Безнең бүген серле тартмабыз безгә ярдәмгә килер. Безнең серле тартмабыз ачылсын өчен бүген яңгырыйсы уен кораларын ишетеп күреп аерырга тиешсез.
Безнең 9 класс укучысы Сания Вагизова уен коралларында уйнап күрсәтә. Сез аны игътибарлап тыңлагыз.
Сания Вагизова башкаруында скрипкада һәм альтта уйнау.
Уен кораллары белән танышу.Аларның аермасы турында кыскача сөйләп китү.
Менә безнең Сания уен коралында бер үзе уйнады.Бер үзе уйнаучы кешене кем диләр?
Җавап: Соло.
Әйдәгез әле тагын бер уен коралларының яңгырашын тыңлап үтик.
Раушан белән Рушан Салиховлар боргыда уйный.
Ике кеше уйнаса кем була? Эйе дуэт була.
Ә хәзер бергәләп менә бу серле шигырь юлларын укып китик әле.
Серле тартма, ачыл син.
Җитез генә булчы син,
Могҗиза яса безгә,
Без шуны көтәбез лә.
Ты, шкатулка, открывайся,
Открывайся поскорей,
Постарайся, постарайся,
Чтобы было веселей!
(Укучылар шигъри сүзләрне укып бетергәч бер укучы шкатулканың эченнән кәгазъ ала һәм бүгенге дәреснең темасын укый.)
Укытучы: Шулай итеп бүген сезне музыкаль шкатулкабыз симфоник оркест уен кораллары белән таныштырыр.
Балалар әйтегез әле нәрсә соң ул оркестр?
Укучылар җавабы тыңлана.Оркестр- ул музыкантлар ярдәмендә төрле уен коралларында уйнаучылар.
( Оркестр – это коллектив музыкантов, которые играют на различных инструментах.)
Борынгы грециядә оркестр дип сәхнә каршындагы оешкан хорны атаганнар.Яңадан безнең оркестрлар олы ансамбльләргә әйләнгәннәр һәм оркестрның төрле төрләре барлыкка килгән. духовой, эстрадный, халык уен кораллары оркестры,иң олы уен кораллары оркестры Симфоник уен кораллары.
Менә бүгенге дәресебезнең темасыда Симфоник оркестр уен кораллары.
III. Яңа теманы аңлату.
Укытучы: Укучылар сез ничек уйлыйсыз! Симфоник оркестрда уен кораллары күпме?
Укытучы : Әйе балалар оркестрда безнең уен кораллары бик күп. Без сезнең белән дәрес барышында Симфоник оркестр турында төрле алымнар аша анларга тырышырбыз.
Конэрс алымын куллану.
Укытучы: Мин сезгэ хәзер барыгызгада уен коралларының рәсемнәрен таратам. Сез шул уен кораллары белән билгеләнгән урынга барасыз. Безнең оч урын бар.Сез үзегездә булган рәсем кайсысына туры килә дип уйлыйсыз шунысына басырга тиешсез.Укучылар һәр берседә урынга басалар.
Укучыларга сораулар бирү.Син ни өчен бу уен коралы шушы группага керә дип уйладың?
Менә без сезнең белән симфоник уен кораллырының өч төргә бүленүен ачыкладык.
Симфоник оркестрда музыка уен кораллары 3 группага бүленә
1. Кыллы уен кораллары (чөнки кыл ярдәмендә уйныйлар)
2. Бәрмә уен кораллары (авазлар сугу ярдәмендә барлыкка килә)
3.Тынлы уен кораллары (авыз белән өреп уйнала торган )
Струнные смычковые (играют при помощи смычка) Ударная группа (звуки извлекают ударами)
Духовая группа ( играют при помощи воздуха)
Без сезнең белән бүген Австрия композиторы Вольфганг Амадей Моцартның “40 симфония” сен тыңлап үтәбез. Моцарт Зальцбург шәһәрендә туа.Әтисе музыкант була.Әтисе аны клавесинада,аннан скрипкада һәм органда уйнарга өйрәнә.Моцарт 35 ел гына яшәсәдә бик күп матур әсәрләр иҗат иткән һәм хәзерге көндә дә,опера театрларда, радио телевидинияләрдә аның көйләре яңгырый,яши.
IV.Музыка тыңлау: В.А.Моцартның 40 симфония.
Музыкаль анализ ясау.
Нинди уен кораллары яңгырый? Динамика.Темп.Ритм.Лад.
Оркестрда уйнаучылар бер көн генә әзерләнмиләр,ә еллар буе уйнарга өйрәнәләр.Оркестр белән таякчык ярдәмендә кеше идарә итә.
Укучылар әйтегез әле-хор,оркестр,белән идарә итүче кешене кем дип атыйлар?
Дирижер-ул оркестр белән идарә итүче кеше.Без сезнең белән концертта булдык,музыка тыңладык.Ә хәзер ял итеп алабыз. Концертта ял итү вакыты Антракт дип атала.
АНТРАКТ – ЭТО ПЕРЕРЫВ МЕЖДУ ОТДЕЛЕНИЯМИ КОНЦЕРТА
Ә хәзер сезнең белән без өйрәнә балаган җырыбызны башкарып китәбез.Тиздән яңа ел килә бит.Әйдәгез әле безнең яратып җырлый торган җырыбыз бар бит. Шуны башкарып алыйк.
V.Җыр: “Новогоднем лесу” .
VI. Микс фриз групп алымын куллану
Укучылар бүлмә буйлап хәрәкәтләнәләр.
Көй туктагач укучылар туктап кала һәм сораулар бирелә.
1.-Музыкада ничә нота бар?
2.-Нотный станда ничә сызык бар?
3.-Дуэтта ничэ кеше җырлый?
4.-Триода ничэ кеше җырлый?
5.-Квартетта ничэ кеше катнаша?
VII.Йомгаклау.Балалар сез бүгенге дәрестә нинди яңалыклар белән таныштыгыз?
(Балаларның фикерләре тыңлана)Өй эше.