?ор?ыт ?ІІІ-ІХ ?асырларда ??мыр кешкен о?ыз-?ыаша? тайпаларыны? ?лы ойшылы, алда?ы к?нді болжа?ан к?ріпкелі ж?не шебер к?йшісі бол?ан. ?ор?ыт-?обыз аспабыны? ??діретін таныт?ан ?лы к?йші. Ол ?обызды тек ба?сы-балгер мен кезбе дуаналарды? ?олында ж?ретін жай ??рал есебінде емес, на?ыз халы?ты? музыка аспабы ретінде таныта білді.
Б?гінгі бізді? саба?ымыз ?обыз аспабы ж?нінде болма?.(?обыз аспабыны? шы?у тарихы ж?нінде айтылады)
«?ор?ыт жасынан ?те ??ымтал, ??йма ??ла? болып ?седі. Сол кездегі аспаптарды? б?рінде ойнайды екен. Алайда ол о?ан ?ана?аттанбай, адам мен жануарды? ?нін, таби?атта?ы ??былыстар мен дыбыстарды жеткізетін жа?а бір аспап жаса?ысы келеді. Он ойланып, то?ыз тол?анады. ?ара?ай а?ашын кесіп ?келіп, одан бір н?рсені? жобасын жасайды. Біра? ?рі ?арай ?алай., не істерін білмей ?иналады. К?ндер осылай ?те береді. Бір к?ні шаршап отырып, к?зі ілініп кетіп, т?с к?реді. Т?сіне періште енеді. Ол бала?а: «?ор?ыт, жа??ан ?обызы? 6 жасар нар атанны? жілігіндей екен. Енді о?ан нар терісінен жасал?ан шана?, ор текені? м?йізінен ойыл?ан тиек, бесті ай?ырды? к?йры?ынан тартыл?ан ?ыл ішек жетпей т?р. Осылар болса, аспабы? сайра?алы т?р екен» - деп ке?ес береді. ?ор?ыт ?й?ысынан ояна салып, осы айтыл?андарды? б?рін жасайды. ??ла?ы?ды б?райын Осы айт?аным болмаса, ?айырып жерге ?райын,- деп ?обызды ?олына ал?ан кезде, аспап боздап ?оя беріпті. ?обыз ?нін бар таби?ат, ?ш?ан ??с, ескен жел, ж?гірген а? – б?рі то?тай ?алып, ??ла? т?ре ты?дапты»
