Ашық сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі ән орындап үйрену әдістері
Оқытушы: Асқаров Жандос Серікұлы
Сыныбы: 2
Оқушы: Жұбандықова Гүлдана
Сабақтың мақсаты:
Оқушыға музыкалық білім беріп, оның эстетикалық талғамын жан-жақты тәрбиелеу, музыка мәдениетімен таныстырып, болашақ кәсіби өнер жолына баулу. Музыкалық сауатын кеңейтіп, теориялық білімі мен халық музыкасына және дәстүрлі әндер мен кәзіргі композиторлардың әндеріне деген сүйіспеншілігін оятып жалпы әнді естіп ойлау қабілеттерін дамыту.
Міндеті:
Әр түрлі музыка формаларын қабылдай отыра, қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерімен ұштастыра білу, халық әндерін тыңдау барысында әннің адам көңіл күйінен туындайтынын сезініп, оқушыға әнді тыңдап, түсініп, нақышына келтіріп орындауға уйрету.
Білімділік: оқушыға музыкалық терминдермен түсініктерін ескере отырып білімін терендете оқыту.
Дамытушылық: оқушының әнді суреттеуі және музыкалық ойлау жүйесімен қоса дәстүрлі әнге деген қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: дәстүрлі әндерді сүйіп тыңдайтын, әннің мазмұнын түсініп, әділ баға бере алатын, білімді әнші тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ-жауап, тест, музыка тыңдау.
Көрнекілігі: Домбыра аспабы, фортепиано, үнтаспа, халық әндерінің жалғасуына үлес қосқан әнші- компазиторлардың суреттері, ән өнері туралы қанатты сөздер.
Өткен сабақтардағы өтілген материалдарды тест сұрақтары арқылы қалай меңгергендігін тексеру.
1.Біржан салдың әнін ата.
а/Хаулау
ә/Жанбота
б/Айттым сәлем,қаламқас
в/Гәкку
2.К.Байсеитова кім?
а/күйші
ә/термеші
б/қазақтың бұлбұлы
в/актер
3.Меццо-форте ол-
а/ақырын
ә/орташа,күшпен
б/ақырын,жай
в/қатты,күшті
4.Бақташылардың қурайдан жасалатын ең сүйікті аспабы.
а/домбыра
ә/сыбызғы
б/сазсырнай
в/шаңқобыз
5.Ақан серінің әні.
а/Балқадиша
ә/Жанбота
б/Теміртас
в/Көзімнің қарасы
6.Дыбысты қалауынша созып тұруы.
а/крещендо
ә/фермата
б/реприза
в/синкопа
7.Дауыс пен аспаптың белгілі дыбыс ауқымы.
а/темп
ә/регистр
б/хор
в/ сопрано
8.Екпіннің негізгі түрлерін ата.
а/темп,ырғақ
ә/жай,орташа,жылдам
б/октава
в/нота сызығы
9.Абайдың әні
а/Гәкку
ә/Желсіз түнде жарық-ай
б/Теміртас
в/Кербез қыз
10.Фортиссимо-ол
а/бірте-бірте күшейте
ә/өте күшті,қатты
б/кенеттен күшейтіп
в/бірте-бірте жайлата
Оқушыға үйге берілген «Тойбазар» халық әнін орындату
3.Жаңа сабақ.
а) Біз бүгін халық әні «Гүлдәриға» әнін үнтаспадан тыңдау арқылы үйренеміз.
Қазақ халқының дәстүрлі мұрасы өте бай. Ол нотаға түсіру сауаты болмағандықтан ғасырлар бойы ел аузында, біреуден біреу үйрену арқылы рухани қазынаға айналып, ұмытылмай келді.Халық арасынан шыққан дарынды әншілер керемет туындылар шығарып тамаша шығармаларды халық арасына таратуда зор еңбек сіңірді. Дарынды адамдар арқылы ұрпақтан ұрпаққа жетіп отырған әндердің мазмұны арқылы халқымыздың табиғи өсу, әдет-ғұрып, тұрмыс-салт, мәдени өрлеу, тарихи даму кезеңдерімен танысамыз.
Бұл әншілік өнер әр өңірдегі өзіне тән әншілік мәнеріне, табиғат-танымына, ойын-сауық үрдістері мен тұрмыс-салт ғұрыптарына байланысты алуан түрлі. Ал халық әндері бізге Күләш, Манарбек, Құрманбек, Әміре, Жүсіпбек, Кенен сияқты әншілер арқылы жетті.
ә) Майра Уәлиқызының «Майра» әнін нота бойынша үйренеміз.
Майра Уәлиқызы Шамсутдинова – халық әншісі, композитор. 1896 ж. 6-мамырда Кереку (қазіргі Павлодар) қаласында дүниеге келген. Майра жасынан гармон тартып, ән салған. Ел аймағындағы аймағындағы жәрмеңке, той-думандарда өнер көрсетіп, есімі елге жайылған.
Дауысының ауқымдылығы класскалық, жеке және сол заманғы шығармаларды орындау мүмкіндігін беретін.
Ол қазақ, татар, орыс тілінде кәсіби орындаушылығымен таң қалдыратын. Әміре Қашаубаев және Иса Байзақовтардың қатарында өзінің өнерін Баянауыл және Қоянды жәрмеңкелерінде көрсеткен.
1926 жылы әйгілі этнограф-музыкант А.В. Затаевичпен кездесіп, өзінің орындауындағы жеке әндері мен 13 халық әндерін жазған.
«Майра» әні өте танымал болды (басқа атауы— «Убайра», «Райра», «Хару-раку-райра»)- ақындар өнерінің салтында шығарылған.
4.Ән үйрену.
1. Дауысқа арналған жаттығулар
2. Әннің сөзімен жұмыс жасау, үйрету.
3. Фраза бойынша әнін үйрету.
4. Дыбыс ырғағына қол соғу және ырғағына сызық сызу.
5. Әнді меңгергенге дейін ұзақ дыбыстарға қол соғу. Т.б жаттығулар жасау.
6. Әнді бірге орындау.
(Қол саусақтарына арналған жаттығулар)
5.Сабақты қортындылау
Рефлексия
Халық әні «Айғанайым»
7.Оқушының білімін бағалау, үйге тапсырма.
Үйге: Халық әні «Гүлдәриға», М. Уәлиқызының «Майра» әндерін жатқа мәнеріне келтіріп орындап келу.
Өзіндік талдау
Дәстүрлі әндерді үйрету сабақтарының нәтижелі болу үшін алдын ала құрылған сабақ жоспарларының мәні өте зор. Бұрынғы өткен сабақтардағы есінде жүрсін деген сұрақтарды тест түрінде әзірлеп үй тапсырмасын сұрағанды жөн көрдім. Жаңа тақырыпта дәстүрлі әнді үйренудің екі жолын көрсеттім.Оқушыма сабақ жоспарын жасап, онда оқушыға халық әндерінен және халық сазгерлерінің шығармасынан әндер тізімін жасап, көрсетіп, алдын ала хабардар болуына көңіл бөлдім. Оқушының әр орындаушылық деңгейі, алу қабілетін, мүмкіндігі, ізденісі мен даму барысы ескерілді. Оқушыға берілетін шығарманың мазмұндық және орындаушылық деңгейі оқушы қабілетіне, оның ой өрісі мен біліміне, еңбекқорлығына байланысты құрылып,соған сәйкес болды. Шаршап қалмау үшін, жалығып кетпеу үшін саусақтарға арналған жаттығу жасатып, бойын сергіттім. Сабақ соңында оқушымнің үйрену деңгейі қай сатыда екенін білу үшін рефлексия жасадым.Өткізілген сабақтарымның жетістіктері алдағы сабақтардың әдістемелік құрылымына негіз болады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Дәстүрлі ән орындап үйрену әдістері»
30.01.2017жыл
Ашық сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі ән орындап үйрену әдістері
Оқытушы: Асқаров Жандос Серікұлы
Сыныбы: 2
Оқушы: Жұбандықова Гүлдана
Сабақтың мақсаты:
Оқушыға музыкалық білім беріп, оның эстетикалық талғамын жан-жақты тәрбиелеу, музыка мәдениетімен таныстырып, болашақ кәсіби өнер жолына баулу. Музыкалық сауатын кеңейтіп, теориялық білімі мен халық музыкасына және дәстүрлі әндер мен кәзіргі композиторлардың әндеріне деген сүйіспеншілігін оятып жалпы әнді естіп ойлау қабілеттерін дамыту.
Міндеті:
Әр түрлі музыка формаларын қабылдай отыра, қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерімен ұштастыра білу, халық әндерін тыңдау барысында әннің адам көңіл күйінен туындайтынын сезініп, оқушыға әнді тыңдап, түсініп, нақышына келтіріп орындауға уйрету.
Білімділік: оқушыға музыкалық терминдермен түсініктерін ескере отырып білімін терендете оқыту.
Дамытушылық: оқушының әнді суреттеуі және музыкалық ойлау жүйесімен қоса дәстүрлі әнге деген қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: дәстүрлі әндерді сүйіп тыңдайтын, әннің мазмұнын түсініп, әділ баға бере алатын, білімді әнші тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ-жауап, тест, музыка тыңдау.
Көрнекілігі: Домбыра аспабы, фортепиано, үнтаспа, халық әндерінің жалғасуына үлес қосқан әнші- компазиторлардың суреттері, ән өнері туралы қанатты сөздер.
Өткен сабақтардағы өтілген материалдарды тест сұрақтары арқылы қалай меңгергендігін тексеру.
1.Біржан салдың әнін ата.
а/Хаулау
ә/Жанбота
б/Айттым сәлем,қаламқас
в/Гәкку
2.К.Байсеитова кім?
а/күйші
ә/термеші
б/қазақтың бұлбұлы
в/актер
3.Меццо-форте ол-
а/ақырын
ә/орташа,күшпен
б/ақырын,жай
в/қатты,күшті
4.Бақташылардың қурайдан жасалатын ең сүйікті аспабы.
а/домбыра
ә/сыбызғы
б/сазсырнай
в/шаңқобыз
5.Ақан серінің әні.
а/Балқадиша
ә/Жанбота
б/Теміртас
в/Көзімнің қарасы
6.Дыбысты қалауынша созып тұруы.
а/крещендо
ә/фермата
б/реприза
в/синкопа
7.Дауыс пен аспаптың белгілі дыбыс ауқымы.
а/темп
ә/регистр
б/хор
в/ сопрано
8.Екпіннің негізгі түрлерін ата.
а/темп,ырғақ
ә/жай,орташа,жылдам
б/октава
в/нота сызығы
9.Абайдың әні
а/Гәкку
ә/Желсіз түнде жарық-ай
б/Теміртас
в/Кербез қыз
10.Фортиссимо-ол
а/бірте-бірте күшейте
ә/өте күшті,қатты
б/кенеттен күшейтіп
в/бірте-бірте жайлата
Оқушыға үйге берілген «Тойбазар» халық әнін орындату
3.Жаңа сабақ.
а) Біз бүгін халық әні «Гүлдәриға» әнін үнтаспадан тыңдау арқылы үйренеміз.
Қазақ халқының дәстүрлі мұрасы өте бай. Ол нотаға түсіру сауаты болмағандықтан ғасырлар бойы ел аузында , біреуден біреу үйрену арқылы рухани қазынаға айналып, ұмытылмай келді.Халық арасынан шыққан дарынды әншілер керемет туындылар шығарып тамаша шығармаларды халық арасына таратуда зор еңбек сіңірді. Дарынды адамдар арқылы ұрпақтан ұрпаққа жетіп отырған әндердің мазмұны арқылы халқымыздың табиғи өсу, әдет-ғұрып, тұрмыс-салт, мәдени өрлеу, тарихи даму кезеңдерімен танысамыз.
Бұл әншілік өнер әр өңірдегі өзіне тән әншілік мәнеріне, табиғат-танымына, ойын-сауық үрдістері мен тұрмыс-салт ғұрыптарына байланысты алуан түрлі. Ал халық әндері бізге Күләш, Манарбек, Құрманбек, Әміре, Жүсіпбек, Кенен сияқты әншілер арқылы жетті.
ә) Майра Уәлиқызының «Майра» әнін нота бойынша үйренеміз.
Майра Уәлиқызы Шамсутдинова – халық әншісі, композитор. 1896 ж. 6-мамырда Кереку (қазіргі Павлодар) қаласында дүниеге келген. Майра жасынан гармон тартып, ән салған. Ел аймағындағы аймағындағы жәрмеңке, той-думандарда өнер көрсетіп, есімі елге жайылған.
Дауысының ауқымдылығы класскалық, жеке және сол заманғы шығармаларды орындау мүмкіндігін беретін.
Ол қазақ, татар, орыс тілінде кәсіби орындаушылығымен таң қалдыратын. Әміре Қашаубаев және Иса Байзақовтардың қатарында өзінің өнерін Баянауыл және Қоянды жәрмеңкелерінде көрсеткен.
1926 жылы әйгілі этнограф-музыкант А.В. Затаевичпен кездесіп, өзінің орындауындағы жеке әндері мен 13 халық әндерін жазған.
«Майра» әні өте танымал болды (басқа атауы— «Убайра», «Райра», «Хару-раку-райра»)- ақындар өнерінің салтында шығарылған.
4.Ән үйрену.
1. Дауысқа арналған жаттығулар
2. Әннің сөзімен жұмыс жасау, үйрету.
3. Фраза бойынша әнін үйрету.
4. Дыбыс ырғағына қол соғу және ырғағына сызық сызу.
5. Әнді меңгергенге дейін ұзақ дыбыстарға қол соғу. Т.б жаттығулар жасау.
6. Әнді бірге орындау.
(Қол саусақтарына арналған жаттығулар)
5.Сабақты қортындылау
Рефлексия
Халық әні «Айғанайым»
7.Оқушының білімін бағалау, үйге тапсырма.
Үйге: Халық әні «Гүлдәриға», М. Уәлиқызының «Майра» әндерін жатқа мәнеріне келтіріп орындап келу.
Өзіндік талдау
Дәстүрлі әндерді үйрету сабақтарының нәтижелі болу үшін алдын ала құрылған сабақ жоспарларының мәні өте зор. Бұрынғы өткен сабақтардағы есінде жүрсін деген сұрақтарды тест түрінде әзірлеп үй тапсырмасын сұрағанды жөн көрдім. Жаңа тақырыпта дәстүрлі әнді үйренудің екі жолын көрсеттім.Оқушыма сабақ жоспарын жасап, онда оқушыға халық әндерінен және халық сазгерлерінің шығармасынан әндер тізімін жасап, көрсетіп, алдын ала хабардар болуына көңіл бөлдім. Оқушының әр орындаушылық деңгейі, алу қабілетін, мүмкіндігі, ізденісі мен даму барысы ескерілді. Оқушыға берілетін шығарманың мазмұндық және орындаушылық деңгейі оқушы қабілетіне, оның ой өрісі мен біліміне, еңбекқорлығына байланысты құрылып,соған сәйкес болды. Шаршап қалмау үшін, жалығып кетпеу үшін саусақтарға арналған жаттығу жасатып, бойын сергіттім. Сабақ соңында оқушымнің үйрену деңгейі қай сатыда екенін білу үшін рефлексия жасадым.Өткізілген сабақтарымның жетістіктері алдағы сабақтардың әдістемелік құрылымына негіз болады.
