Саба?ты? та?ырыбы: Ана бейнесі
(?.М?сірепов «Ананы? анасы»,
?.Са?ырбай?лы «Аман бол, шешем, аман бол»
к?йіндегі «Ана» бейнесі )
Саба?ты? ма?саты:
білімділік:
- ?дебиет ж?не музыка п?нін байланыстыру ар?ылы
ана бейнесін к?рсету;
- ?дебиеттегі ана с?зіні? ??діреті ж?не музыкалы?
дыбыстар ар?ылы жасал?ан ана бейнесін т?сіндіру;
дамытушылы?:
- театр, опера ?неріне т?сінік беру;
- ?дебиет пен музыка ?неріні? бірге дамитынды?ын т?сіндіру;
т?рбиелік:
- о?ушыны к?ркемдік ?нерге т?рбиелеу
- ананы? бала?а, баланы? ана?а деген махаббатын ??ындыру
- ?деби ж?не музыкалы? шы?армалар ар?ылы аналарды ??рметтеуге т?рбиелеу
Саба?ты? т?рі: Интегралды саба?
Д?ст?рлі емес саба?ты? т?рі: Опералы? ?ойылым
Саба?ты? ?дісі: С?ра?-жауап, р?лде ж?не домбыра аспабында ойнау
П?наралы? байланыс: ?дебиет, ?дебиет теориясы, тарих, сурет, музыка,
музыка теориясы
С?здік ж?мысы: театр, опера, балет, либеретто, увертюра, ария
К?рнекілігі: ана бейнесі, нота таблицалары, билеттер, суреттер,
?ла?атты с?здер, безендірілген сахна
Техникалы? ??рал: видео проектор, теледидар, ?нтаспа
Музыкалы? аспаптар: Домбыра, ?обыз, баян
Халы?ты? педагогика: Ма?ал-м?тел, а?ыз, а? орамал белгісі
Саба?ты? ?ту барысы:
І ?йымдастыру б?лімі:
О?ушыларды театр сахнасына, ата-аналар мен ?стаздарды к?рермен ретінде орналастыру.
ІІ ?ткен та?ырыпты бекіту:
Музыка п?ні м??алімі: - О?ушылар, б?гінгі саба?-д?ст?рлі емес, аналар?а арнал?ан ерекше саба?. Драматург жазушы ?.М?сіреповты? «Ананы? анасы» ??гімесіндегі ж?не к?й атасы ??рман?азыны? «Аман бол, шешем, аман бол» к?йіндегі ана бейнесін байланыстыру ар?ылы саба?ты? та?ырыбын «Ана бейнесі» деп атады?.
Саба?ты? ма?саты – ?дебиеттегі кейіпкерлерді музыкамен бейнелеу, я?ни театрды? опералы? т?рін ж?не к?йдегі музыкалы? дыбыстар ар?ылы ана бейнесін к?рсету. ?азір театр?а бармас б?рын музыкалы? білімдері?ді тексеріп к?рейік. Ол ?шін алдары?ызда?ы мына таблон?а д?рыс жауап берулері?із керек.
Таблода?ы ?ріптерді ?ойыл?ан с?ра?тар?а жауап ала отырып, бір-бірлеп ашу.
С?ра?
Жауап
1. – Опера дегеніміз не?
-Театрда орындалатын музыкалы драмалы? ?лкен шы?арманы опера дейді, Немесе спектакльді ?нмен бейнелеу
2. – Либеретто дегеніміз не?
- Операда музыкамен бірге с?з де жазылады. Оны либеретто дейді
3. – Увертюта деген не?
-Увертюра – бастау, беташар деген ??ымды білдіреді. Опера басталар алдында кіріспесі ретінде сол шы?арманы? ?ыс?аша мазм?нын баяндайды
4. – Ария деген не?
-Итальян тілінде ?н деген с?з
5. – Опера ж?не балет театры ?ай ?алада?
- Опера ж?не балет театры Алматы ?аласында, Абай атында
Таблодан «Опера» с?зі шы?ады
Музыка п?ні м??алімі: - Балалар, опера туралы ?ткен саба?та?ы т?сініктері? жа?сы екен. Енді театр?а барайы?. Теледидарда з?улім с?нді Абай атында?ы опера ж?не балет театры ?имаратыны? к?рінісі. Театр 5 ?абаттан т?рады. ?рбір ?абатта?ы берілген тапсырманы орындап, жо?ары к?терілеміз.
І ?абат: Касса (с?ра? - жауап)
ІІ ?абат: ?лкен зал (Опералы? ?ойылым)
ІІІ ?абат: Д?мхана (Аналар?а арнал?ан ?ндерді орындау)
IV ?абат: Д?рісхана («Аман бол, шешем, аман бол»)
V ?абат: Кіші зал. К?рме. ?ла?атты с?здер
І ?абат: «Театр киім ілгіштен басталады»
?дебиет п?ні м??алімі: - ?азір театр?а кіру ?шін билет сатылады. «Ананы? анасы» ??гімесі бойынша ?р билетте жазыл?ан с?ра??а жауап береміз
О?ушылар ??гімені? мазм?нын айтады.
ІІ ?абатта «Ананы? анасы » ??гімесін опера ар?ылы бейнелеу:
Опералы? ?ойылым: Терезелер ?ара??ыланып, эпидоскоп ар?ылы сахнада «Бесіктегі с?биін тербеткен ана бейнесі» к?рсетіледі. О?ушылар хор?а т?рады. Операны? беташары –увертюра.
- Хор «Ана». ?ні: К.Д?йсекеевтікі ?нні? екпіні жай, ?ндете айтылады.
- ?ыз тезек теріп ж?реді. Жалпа? батыр жауынгерлерімен келіп, ?ызды іліп алып ?ашады.
Анасы: - ??лынша?ым, ботам сенен айырылсам ?алай ?мір с?рем?
(?олын жайып а?ырап ?алады)
?кесі: - ?ызымды ?айтарып бер, сорлы анасы а?ырап ?алады. Тас ??рса?ын ке?іткен, тас емшегін жібіткен жал?ызы еді, алып кете к?рме?дер (жалбарынады)
(?ызды? ?кесін жауынгер шауып ?лтіреді.)
?ыз: (дыбыс бояуы-сопрано) – ?кетайым-ай, мен ?шін м??гілікке к?з ж?мды? ?ой. (бетін басып жылайды)
А?ара?дап анасы к?рінеді:
?ыз: - Апатайым-ай, сор айдап ?келді ме?
Ана биікке шы?ып а? жаулы?ын б?л?айды. Жауынгерлер ананы? ?асына барып, жа?алай ?оршай отырады. Ана даусында ?ор?ыныш та жо?, жалыну да жо?, жаймен ??гімесін баяндайды. (дауыс тембрі-сопрано)
Ана:- Мені? атым-?йел. Мына ?ызды? анасымын. Б?рі? де анадан туды?дар. Анамен айтыспайды, алыспайды. Кел, ботам, ?зіме.
(?ызы ж?гіріп анасына келеді, анасы ?ызын ??ша?тап отырады)
Батыр: (дауыс тембрі - тенор) – Жаным, неткен адамсы?, ж?ні?ді айтшы.
Ана: -Мен мына ?ызды? анасымын! Он бесімде тап осындай едім. 15 жылдан со? ?ызым да тап ?азіргі мендей болмай ма? Мен ?шін б?дан арты? ?ор?ыныш жо?, ?орлы? та жо?. Сол мені айдап ?келген. Берсе?дер тірі, бермесе?дер ?лі алып ?айтам.
Батыр:- Айыптымын алды?да, ?ыз сенікі. Желден де еркін ?мір с?р.
(Ана ?ызын алып бара жатып артына б?рылады)
Ана: - Керей деген ел, Жалпы? деген балуан к?рсе? с?лем айт. Б?л ?йел Жалпа? балуанны? іздеп келген, кішкентай кезінде атастырып ?ой?ан ?алы?ды?ы еді.
?йелді? с?зі батырды? ж?регін жарып жібереді.
(балуан г?рс етіп ??лап т?седі)
Хор: ?ыздар партиясы- жі?ішке сопрано
-Ах - ах - а -ах
Ер балалар партиясы: альт
-Ах - ах - а -ах
?ыздар мен ер балалар ?осылып:
-Ах - ах - а -ах
?ойылымны? со?ы:
ІІІ ?абат Антракт (?зіліс). Аналар д?мхана?а ша?ырылады. Аналар?а арнап ?ндер айтылады.
Н.Тілендиевті? ?ні: «??тты?таймын мама ту?ан к?ні?мен!»
И.Н?сіпбаевты? ?ні: «Анашым»
IV ?абат: Д?рісхана
Музыка п?ніні? м??алімі: - Балалар біз енді к?й дыбысы ар?ылы ананы? бейнесін жасап крейік. Музыка дыбыстары ар?ылы жасал?ан бейнелерді музыкалы? бейне
деп атаймыз. ??рман?азы ?зіні? - «Аман бол, шешем, аман бол» к?йін анасына
арна?ан. Торы атты ерттеп, жол?а жинал?ан ??рман?азы, ?зін шы?арып салу?а жинал?ан ауылдастарын к?реді. Олар ??рман?азыны ?имай жылап т?рады.
Бір кезде анасына ?араса, к?зіне жас алма?ан, керісінше отты жанарымен жігер
беріп, тура ?арап т?р екен.
Осы кезде к?йші ?олына домбырасын алып, бір к?й тартады. Шы?арып салу?а жинал?ан достарыны? к?йді? атын с?рамай – а? біледі, ?йткені б?л к?йді? басында?ы бірінші бастамасыны? ?зі «Аман бол, шешем, аман бол» - деп с?йлеп т?р?аны сезіледі.
О?ушылар ««Аман бол, шешем, аман бол» к?йін тартады.
V ?абат. Кіші зал:
Музыка п?ні м??алімі: - Б?л ?абатта?ы ?анатты с?здерге то?таламыз.
«Театр-сымбатты ?нерді? ішіндегі е? зоры», «музыка-ж?рек тілі, дыбыстар ар?ылы бейнелеген жан сарайы» «?н-халы?ты? ?ні, оны? шынды?ы, ойы мен сезімі». «Халы?ты? ?ні кетсе, с?ні кетеді, с?ні кетсе, жаны кетеді»
- Б?гін біз сымбатты ?нерді? ша?ыра?ы-театрда болды?. Театрды? ?р ?абатына сатылап к?терілген сайын, оны? сырын ??ынды?. Театр ж?ніндегі білімімізді ке?ейттік.
Саба?ты ?орытындылау: О?ушыларды? саба?тан ал?ан ?серлерін с?рау.
Саба?ты бекіту: ?дебиет жанры дара дамымайды. Жа?сы туындылар?а опера жазып, оны музыкамен ?рлендіріп отырады. Б?л саба?та музыка мен с?зді? бір-біріне ?аншалы?ты ?ажет, бір-бірінсіз дами алмайтынды?ын к?реміз.
Ананы? баласына деген ысты? сезімі м??гі ?шпейді, ?лмейді.
Ана баласына жанын ?и?ан?а дейін барады. Ананы? с?зіні? к?штілігіне ?андай жау болса да то?тайды. А? жаулы? белгісін к?ргенде о? ату?а емес, келісім шарт болу деген ырымды білдіреді.
К?ймен де ана бейнесін жасап, баланы? анасына деген ысты? махаббатын музыкалы? дыбыс ар?ылы жеткізуге болатынды?ын к?рдік.
?орытынды: Ба?алау:
«5» ал?ан о?ушылар?а «?здік опера ?ншісі» ата?ы беріледі. Орден
«4» ал?ан о?ушылар?а «?нер ?айраткерлері » ата?ы беріледі. медаль
