Ж.Аймауыт?лы «?нші» ??гімесіндегі ?н ??діреті ж?не ?мір?ан бейнесі.

П?н: ?дебиет, 7?-сынып

2 - саба?

Та?ырыбы:

Ж.Аймауыт?лы «?нші» ??гімесіндегі ?н ??діреті ж?не ?мір?ан бейнесі.

Ма?саты:

Ж.Аймауыт?лы «?нші» ??гімесіндегі ?н ??діреті ж?не ?мір?ан бейнесі, хал?ымызды? ?н ?нері туралы т?сінік беру.

К?тілетін н?тиже:

А. Топты?, ж?пты? ж?мыс тапсырмалары ар?ылы ??гіме идеясын ашады;

В. ?нге ??штарлы?, ?нер адамдарына деген к?з?арасты ?алыптастыру керектігін ??ынады.

С. ?мірхан ?ніні? зор ??діретін ?азіргі ?нермен байланыстыра алады.

Саба?ты? ?дістері:

Сын т?р?ысынан ойлау, топты? ж?мыс, диалогтік о?ыту, О?Б, АКТ

Керекті жабды?тар:

Ж.Аймауытов, ? ?ашаубаев портреттері, шы?армалары, АКТ,ресурс пара?тары,маркер, стикер, плакат, о?улы?

Сілтеме

1.7-сынып. ?дебиет о?улы?ы.

2.К.?.?ылышбаева «?дебиет п?нін шы?армашылы?пен о?ыту- Блум таксономиясыны? ?тымдылы?ы» 2012ж.

Тапсырмалар:

Сыныпты топтастыру

2. Тапсырмалар Блум таксономиясы бойынша ??рылады

Саба? кезе?дері

М??алім ?рекеті

О?ушы ?рекеті

Кіріспе 5 мин

Психологиялы? дайынды?.

Бір біріне с?ттілік тілейді.

Топ атауына байланысты ма?алдар жазыл?ан кеспелер бойынша топтасады.
«?ншілер», «?нерпаздар», «Білімділер», «Е?бек?орлар» деп 4- топ?а б?лінеді

Табыс критерийлері бойынша ба?алау;

1.Шы?арманы ж?йелі жал?астыру;

2.Берілген м?тінмен жекелей танысып бол?аннан кейін, ол бойынша мазм?нын ашу;

3. ??гімедегі ?мір?ан бейнесін ашу, т?йіндей білу;

4.Шы?арманы ?деби тілде шебер баяндап жеткізу;

?й тасырмасы: М?тін б?лімдері бойынша ж?йелеу.

1.Жетішатыр-жа?сы ?ала

2.?нші ?мір?ан осы.

3.А?тама? хикаясы

«Білгенге маржан.»Жуан, жі?ішке с?ра?тар.

О?ушылар берілген жуан-жі?ішке с?ра?тар ар?ылы ?й тапсырмасына ?зірлігін к?рсетеді

1. «Сегіз ?ырлы,бір сырлы» Ж.Аймауытов туралы не білесіздер?

2.«Жетішатыр -жа?сы ?ала» Шы?армада?ы ?аланы? т?рмыс –тіршілігі ?алай бейнеленген?

3.?нші ?мір?ан ал?аш?ыда (Ш?кет уйінде) сал?ан ?ні мен ты?даушыларды? ал?ан ?сері, сезім к?йлері ??гімеде ?алай беріледі?

4. Наурызда?ы ойын-сауы? ?алай берілген?

5. Шы?армада?ы ?мір?анны? А?тама? жайында?ы ??гімесі.

М??аліммен амандасады, кезекші м?лімет береді.

О?ушы к??іл к?йін ба?ыттау, саба??а деген ынтасын ояту

Топ м?шелері ба?алау пара?ымен танысады, ?рбір кезе?дерден кейін шынайы ба?аланып отырады. Со?ында м??алім к?мегімен кері байланыс жасайды.

Мада?таулар ?те жа?сы, жарайсыздар!

Т?саукесер 7 мин.

Ой ?оз?ау ?нтаспадан ?міре ?ашаубаев туралы бейнеролик.

?ай жазушыны? шы?армасын алып ?араса? та ?нерді с?ю назардан тыс ?ал?ан емес.

Білу, т?сіну аясында с?ра??а жауап берді.

О?ушыларды? саба??а деген ?ызы?ушылы?ы, ынтасы оянады

Негізгі б?лім 20минут

М?тінмен ж?мыс /МИ?А ШАБУЫЛ/

Жа?а саба? эпиграфы:

Сегіз ?ырлы, бір сырлы мен Ж?сіпбектей шебер жазушыны б?рын- со?ды к?рген емеспін. Б.Майлин.
Ж?сіпбекті? ?ншілік ?нерді аса ?адірлегенін, ?зі де ?н сал ?н шы?ар?анды?ын « ?нші» классикалы? ??гімесінен а??арамыз. Б?л шы?армада жазушы суреткерлік, м?сіншілік т?р?ысында жа?а бір?ырынан к?рінген.

Топты? ж?мыс «Кітап – досы?,а?ылшы?» (О?улы?пен ж?мыс)

1-топ ??гімені? композициялы? ??рылымына талдау.

О?и?аны? басталуы – Жетішатыр ?аласыны? т?рмыс-тіршілігі
О?и?аны? дамуы –?ымыз ішкен жастарды? ?мір?анмен кездесуі
Шиеленісуі – Наурыз мерекесі.?мір?ан-театр сахнасында
Шары?тау шегі – ?мір?ан басынан кешірген бір о?и?а
Шешімі– ?н т??ірісіні? ??діретті ?ні

2-топ1 ?мір?анны? ?мірдегі прототипі кім? Прототип дегеніміз не?

?. ?ашаубаев- ?аза? музыкасын халы?аралы? де?гейде таныт?ан дарынды жезта?дай ?нші. Ол 1925 жылы Парижде д?ниеж?зілік к?рмені? этнографиялы? концертіне ?атысып, «Дудар-ай», «?аратор?ай», «?ызыл бидай», «?ш дос» ?ндерін орында?ан.

2. (?.?ашаубаев). Прототип дегеніміз –гр. т?пт?л?а, ?деби шы?армада кейіпкер бейнесін жасау?а негіз болатын ?мірде бол?ан адам, тарихи т?л?а. ??гімедегі ?мірханны? прототипі – ?йгілі ?аза? ?ншісі ?міре ?ашаубаев. Ол - Парижде ?ткен д?ниеж?зілік этнографиялы? концертте б?кіл ?лем ж?ртшылы?ына таныл?ан тарланбоз ?нші. Сол Парижде ол Исаны? ?ні «Желдірмені» орында?ан. Шетелдіктер ол ?нді к?йтаба??а жазып ал?ан. Кейіннен ?аза?станды?тар Париж м?ражайынан сол жазбаны алдырт?ан.

3-топ. 1.?з ?иялдары?мен А?тама? хикаясы та?ырыбына ?ыс?аша ??гіме ??растыры?дар.

4- топ. ?мір?ан бейнесін мінездемелік жоспар ар?ылы ашу: ?зінділер ар?ылы д?лелдеу
?арапайымдылы?ы- ?мір?ан ?ол ?стасып, сыпайы амандасып отырды. ?неугі Ш?кеттікінде к?рген ?мір?ан емес, б?йы?ы,мома?ан жігіт.

?нерге с?йіспеншілігі- ?н салса, ол ?зін- ?зі ?мытады, ?нні? ?уеніне т??керіледі, оны? дауысы к?мейінен шы?пайды, ж?регінен шы?ады. Ол ?нні? ?р на?ысын ??ады, ?нді ?ана с?йеді. Ол т?тті ?нге, топ?а бола жарал?ан адам. ?н салса, ра?аттанып, г?л- г?л жайнайды.

Адам?а ?йірсектігі- ?мір?ан кісіге тез ?йір болатын, жолдас?а жанын ?иятын жігіт. Наурыздан кейін бізбен дос болып кетті. Бер жа??а шы?са, бізге со?пай кетпейді.

Азаматты? т?л?асы( м?рттігі)

Ол “барды баламайды, жо?ты санамайды”, ?зіні? бірдемесін с?раса?, бере салады, кісіні? н?рсесін, киімін ?зі де киіп ж?ре береді. ?ят екен- ау демейді. Ол кісі алдауды, арын сатуды білмейді. Кім к?рінгенге сенеді. ?зін ?ркім талай алдап кетсе де, сенуін ?оймайды.

Ж?пты? ж?мыс. Жазушыны? тіл шеберлігі

1. Жазушы ?ншілік ?нерді ?алай суреттейді? М?тіннен тауып о?ы?ыз ?рі ?з ойы?ды білдір.

Ел ж?регіне жеткен ?н ??діретіні? бір с?тін жазушы: «?ал?ып кетіп оян?ан, ?ызы?ты т?тті т?с к?рген, ?айтарам деп талпын?ан кісідей, жан?а жа??ан т?тті ?нні? кеткеніне ?кініп, ?ршелене со?ады.» ?н салса, ол ?з-?зін ?мытады, ?нні? ?уеніне т??керіледі, оны? даусы к?мейінен шы?пайды, ж?регінен шы?ады. Ол ?нні? ?р на?ысын ??ады, ?нді ?ана с?йеді.»

2. Шы?армадан те?еу мент?ра?ты тіркестерді тауып, жазы?ыздар.

Т?ра?ты тіркестер: Иісі кеуде?ді жарады, жандырып ж?реді, к??іл к?кке серпу, т?бем к?кке жетті, ?алпа?тай т?стім, есім ауып ?алды, ??ім екенін, т?сім екенін білмей., жанымен салу, ?аба?ынан ?ар жау?ан.т.б.

Те?еу: ат?ан та?дай, шайдай,сыбыз?ыны? ?ніндей,ас?ар тауындай,к?зді к?нгі дауылдай,тас б?ла?ты? суындай.

Сергіту с?ті.А?ан серіні? ?ні «Бал?адиша»

Д?птерлерін ашып, к?нні? жадынын,

та?ырыбын жазады.

1.О?ушылар берілген м?тінмен жекелей танысып бол?аннан кейін, ол бойынша ?зіндік т?сінік ж?не пікір ?алыптастырады.

2.О?ушылар топ болып бірігіп, туында?ан проблемалар мен м?селелерді? шешімдерін тал?ылайды, ?орытындылайды.

О?ушылар екі ж?лдыз, бір ?сыныс айтады.

?орытынды 5 минут

Ой-тол?аныс. 5 минутты? ой тол?ау

«?н –?мір айнасы» ойтол?ау жазу

«И?, балалар, ?нер – м??гілік!

«?нер – таусылмас азы?, ж?тамас байлы?» деп ?нерге ?ана бас иіп ?ткен біртуар дарын иесіні? бойында?ы жа?сы мінез-??лы?ты ?з бойлары?а ?лгі етіп ала білі?дер. ?нерді ба?алай білейік.

Шы?армашылы? ж?мыс ар?ылы ?з ойларын жазады.

Та?ырыпты ашуы, ?зектілігі

Рефлексия 2мин

Ба?алау.2мин

?йге тапсырма 2мин

Рефлексия 2мин

Шы?арма несімен ?нады?

Саба?тан ал?ан ?сері??

Т?йінді ойы?

Табыс критерийлері бойынша ба?алау;

1.Шы?арманы ж?йелі жал?астыру;

2.Берілген м?тінмен жекелей танысып бол?аннан кейін, ол бойынша мазм?нын ашу;

3. ??гімедегі ?мір?ан бейнесін ашу, т?йіндей білу;

4.Шы?арманы ?деби тілде шебер баяндап жеткізу;

1.«?нші» ??гімесіні? мазм?нын айту.

2. ?нер, ?нер адамыны? та?дыры суреттелген туындыларды тауып о?ы?ыздар.

Не н?рсе о?ай болды?

Не н?рсе ?иын болды?

Не білгі?із келеді?

Топ басшысы ба?алау пара?ын тапсырады, ба?алайды, м??алім сараптама жасайды

?й тапсырмасын к?нделікке жазады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ж.Аймауыт?лы «?нші» ??гімесіндегі ?н ??діреті ж?не ?мір?ан бейнесі.»

Пән: әдебиет, 7ә-сынып

2 - сабақ

Тақырыбы:

Ж.Аймауытұлы «Әнші» әңгімесіндегі ән құдіреті және Әмірқан бейнесі.

Мақсаты:

Ж.Аймауытұлы «Әнші» әңгімесіндегі ән құдіреті және Әмірқан бейнесі , халқымыздың ән өнері туралы түсінік беру.

Күтілетін нәтиже:

А. Топтық , жұптық жұмыс тапсырмалары арқылы әңгіме идеясын ашады;

В. Әнге құштарлық, өнер адамдарына деген көзқарасты қалыптастыру керектігін ұғынады.

С. Әмірхан әнінің зор құдіретін қазіргі өнермен байланыстыра алады.

Сабақтың әдістері:

Сын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс, диалогтік оқыту, ОүБ, АКТ

Керекті жабдықтар:

Ж.Аймауытов, Ә Қашаубаев портреттері, шығармалары, АКТ,ресурс парақтары ,маркер, стикер, плакат, оқулық

Сілтеме

1.7-сынып. Әдебиет оқулығы.

2.К.Ә.Қылышбаева «Әдебиет пәнін шығармашылықпен оқыту- Блум таксономиясының ұтымдылығы» 2012ж.

Тапсырмалар:

Сыныпты топтастыру

2. Тапсырмалар Блум таксономиясы бойынша құрылады

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе 5 мин

Психологиялық дайындық.

Бір біріне сәттілік тілейді.

Топ атауына байланысты мақалдар жазылған кеспелер бойынша топтасады.
«Әншілер», «Өнерпаздар», «Білімділер», «Еңбекқорлар» деп 4- топқа бөлінеді

Табыс критерийлері бойынша бағалау;

1.Шығарманы жүйелі жалғастыру;

2.Берілген мәтінмен жекелей танысып болғаннан кейін, ол бойынша мазмұнын ашу;

3. Әңгімедегі Әмірқан бейнесін ашу, түйіндей білу;

4.Шығарманы әдеби тілде шебер баяндап жеткізу;

Үй тасырмасы: Мәтін бөлімдері бойынша жүйелеу.

1.Жетішатыр-жақсы қала

2.Әнші Әмірқан осы.

3.Ақтамақ хикаясы

«Білгенге маржан.»Жуан, жіңішке сұрақтар.

Оқушылар берілген жуан-жіңішке сұрақтар арқылы үй тапсырмасына әзірлігін көрсетеді

1. «Сегіз қырлы ,бір сырлы» Ж.Аймауытов туралы не білесіздер?

2.«Жетішатыр -жақсы қала» Шығармадағы қаланың тұрмыс –тіршілігі қалай бейнеленген?

3.Әнші Әмірқан алғашқыда (Шәкет уйінде) салған әні мен тыңдаушылардың алған әсері, сезім күйлері әңгімеде қалай беріледі?

4. Наурыздағы ойын-сауық қалай берілген?

5. Шығармадағы Әмірқанның Ақтамақ жайындағы әңгімесі.

Мұғаліммен амандасады, кезекші мәлімет береді.

Оқушы көңіл күйін бағыттау, сабаққа деген ынтасын ояту

Топ мүшелері бағалау парағымен танысады, әрбір кезеңдерден кейін шынайы бағаланып отырады. Соңында мұғалім көмегімен кері байланыс жасайды.

Мадақтаулар өте жақсы, жарайсыздар!

Тұсаукесер 7 мин.

Ой қозғау Үнтаспадан Әміре Қашаубаев туралы бейнеролик.

Қай жазушының шығармасын алып қарасақ та өнерді сүю назардан тыс қалған емес.

Білу, түсіну аясында сұраққа жауап берді.

Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығы, ынтасы оянады

Негізгі бөлім 20минут

Мәтінмен жұмыс /МИҒА ШАБУЫЛ/

Жаңа сабақ эпиграфы:

Сегіз қырлы, бір сырлы мен Жүсіпбектей шебер жазушыны бұрын- соңды көрген емеспін. Б.Майлин.
Жүсіпбектің әншілік өнерді аса қадірлегенін, өзі де ән сал ән шығарғандығын « Әнші» классикалық әңгімесінен аңғарамыз. Бұл шығармада жазушы суреткерлік, мүсіншілік тұрғысында жаңа бірқырынан көрінген.

Топтық жұмыс «Кітап – досың,ақылшың» (Оқулықпен жұмыс)

1-топ Әңгіменің композициялық құрылымына талдау.

Оқиғаның басталуы – Жетішатыр қаласының тұрмыс-тіршілігі
Оқиғаның дамуы –Қымыз ішкен жастардың Әмірқанмен кездесуі
Шиеленісуі – Наурыз мерекесі.Әмірқан-театр сахнасында
Шарықтау шегі – Әмірқан басынан кешірген бір оқиға
Шешімі– Ән тәңірісінің құдіретті әні

2-топ1 Әмірқанның өмірдегі прототипі кім? Прототип дегеніміз не?

Ә. Қашаубаев- қазақ музыкасын халықаралық деңгейде танытқан дарынды жезтаңдай әнші. Ол 1925 жылы Парижде дүниежүзілік көрменің этнографиялық концертіне қатысып, «Дудар-ай», «Қараторғай», «Қызыл бидай», «Үш дос» әндерін орындаған.

2. (Ә.Қашаубаев). Прототип дегеніміз –гр. түптұлға, әдеби шығармада кейіпкер бейнесін жасауға негіз болатын өмірде болған адам, тарихи тұлға. Әңгімедегі Әмірханның прототипі – әйгілі қазақ әншісі Әміре Қашаубаев. Ол - Парижде өткен дүниежүзілік этнографиялық концертте бүкіл әлем жұртшылығына танылған тарланбоз әнші. Сол Парижде ол Исаның әні «Желдірмені» орындаған. Шетелдіктер ол әнді күйтабаққа жазып алған. Кейіннен Қазақстандықтар Париж мұражайынан сол жазбаны алдыртқан.

3-топ. 1.Өз қиялдарыңмен Ақтамақ хикаясы тақырыбына қысқаша әңгіме құрастырыңдар.

4- топ. Әмірқан бейнесін мінездемелік жоспар арқылы ашу: үзінділер арқылы дәлелдеу
Қарапайымдылығы- Әмірқан қол ұстасып, сыпайы амандасып отырды. Әнеугі Шәкеттікінде көрген Әмірқан емес, бұйығы,момақан жігіт.

Өнерге сүйіспеншілігі- Ән салса, ол өзін- өзі ұмытады, әннің әуеніне төңкеріледі, оның дауысы көмейінен шықпайды, жүрегінен шығады. Ол әннің әр нақысын ұғады, әнді ғана сүйеді. Ол тәтті үнге, топқа бола жаралған адам. Ән салса, рақаттанып, гүл- гүл жайнайды.

Адамға үйірсектігі- Әмірқан кісіге тез үйір болатын, жолдасқа жанын қиятын жігіт. Наурыздан кейін бізбен дос болып кетті. Бер жаққа шықса, бізге соқпай кетпейді.

Азаматтық тұлғасы( мәрттігі)

Ол “барды баламайды, жоқты санамайды”, өзінің бірдемесін сұрасаң, бере салады, кісінің нәрсесін, киімін өзі де киіп жүре береді. Ұят екен- ау демейді. Ол кісі алдауды, арын сатуды білмейді. Кім көрінгенге сенеді. Өзін әркім талай алдап кетсе де, сенуін қоймайды.

Жұптық жұмыс. Жазушының тіл шеберлігі

1. Жазушы әншілік өнерді қалай суреттейді? Мәтіннен тауып оқыңыз әрі өз ойыңды білдір.

Ел жүрегіне жеткен ән құдіретінің бір сәтін жазушы: «Қалғып кетіп оянған, қызықты тәтті түс көрген, қайтарам деп талпынған кісідей, жанға жаққан тәтті үннің кеткеніне өкініп, өршелене соғады.» Ән салса, ол өз-өзін ұмытады, әннің әуеніне төңкеріледі, оның даусы көмейінен шықпайды, жүрегінен шығады. Ол әннің әр нақысын ұғады, әнді ғана сүйеді.»

2. Шығармадан теңеу ментұрақты тіркестерді тауып, жазыңыздар...

Тұрақты тіркестер: Иісі кеудеңді жарады, жандырып жүреді, көңіл көкке серпу, төбем көкке жетті, қалпақтай түстім, есім ауып қалды, өңім екенін, түсім екенін білмей., жанымен салу, қабағынан қар жауған.т.б.

Теңеу: атқан таңдай, шайдай,сыбызғының үніндей,асқар тауындай,күзді күнгі дауылдай,тас бұлақтың суындай.

Сергіту сәті.Ақан серінің әні «Балқадиша»

Дәптерлерін ашып, күннің жадынын,

тақырыбын жазады.

1.Оқушылар берілген мәтінмен жекелей танысып болғаннан кейін, ол бойынша өзіндік түсінік және пікір қалыптастырады.

2.Оқушылар топ болып бірігіп, туындаған проблемалар мен мәселелердің шешімдерін талқылайды, қорытындылайды.

Оқушылар екі жұлдыз, бір ұсыныс айтады.

Қорытынды 5 минут

Ой-толғаныс. 5 минуттық ой толғау

«Ән –өмір айнасы» ойтолғау жазу

«Иә, балалар, өнер – мәңгілік!

«Өнер – таусылмас азық, жұтамас байлық» деп өнерге ғана бас иіп өткен біртуар дарын иесінің бойындағы жақсы мінез-құлықты өз бойларыңа үлгі етіп ала біліңдер. Өнерді бағалай білейік.

Шығармашылық жұмыс арқылы өз ойларын жазады.

Тақырыпты ашуы, Өзектілігі

Рефлексия 2мин