Білімділік: Фалес теоремасының тұжырымдамасын білу, дәлелдей білу, дәлелдей білу, алған білімді есеп шығаруда қолдана білу. Кесіндіні циркуль мен сызғыштың көмегімен тең кесінділерге бөле білу.
Дамытушылық: Оқушылардың ой өрісін, жазу, есте сақтау, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.
Білімділік: Фалес теоремасының тұжырымдамасын білу, дәлелдей білу, дәлелдей білу, алған білімді есеп шығаруда қолдана білу. Кесіндіні циркуль мен сызғыштың көмегімен тең кесінділерге бөле білу.
Дамытушылық: Оқушылардың ой өрісін, жазу, есте сақтау, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.
Сыныпты екі топқа бөліп, бірінші топқа параллелограмм мен ромб, екінші топқа тіктөртбұрыш пен квадраттың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын венн диаграммасында көрсетіп, қасиеттерін атау тапсырылады.
ІІІ. Сабақтың тақырыбымен, мақсатын таныстыру.
IV.Жаңа сабақты түсіндіру.
а) Тарихына тоқталу.Фалес Милетский грек ғалымдарының тұңғышы б.э.д. 625-547 жылдар шамасында өмір сүрген. Бүгінгі өтетін теоремамыз кесіндіні циркуль мен сызғыштың көмегімен тең бөліктерге бөлуге қолданылады. Фалес диаметр дөңгелекті қақ бөлетінін, тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштары тең болатынын, вертикаль бұрыштардың теңдігін, үшбұрыштардың теңдігінің бірінші белгісін алғаш дәлелдеген. Б.ж.с. бұрын 585 жылғы 28 майда болған күн тұтылу құбылысын алдын ала, алты ай бұрын айтқан. Гректер дүниеде жеті-ақ адам данышпан болып туады деп ойлаған, Фалес солардың біріншісі деп есептеген.
ә) Фалес теоремасы. Теорема: Егер бұрыштың қабырғалары қиып өтетін параллель түзулер оның бір қабырғасынан тең кесінділер қиып түсеетін болса, онда ол түзулер бұрыштың екінші қабырғасынан да тең кесінділер қиып өтеді.
Бер: аО в – берілген бұрыш.
Дәлелдеу үшін В2 нүктесі арқылы а сәулесіне параллель EF түзу жүргіземіз.олсын. Сол кезде параллелограмдар, оның қарама-қарсы қабырғалары тең болғандықтан FB2=B2E.
Айқыш бұрыштар болғандықтан вертикаль бұрыштар болғандықтан . Үшбұрыштардың теңдігінің екінші белгісі бойынша∆ олай болса =B2B3. Теорема дәлелденді.
Сабақта 8 есеп талданады. Айталық, берілген кесіндіні m:n қатынаста бөлу керек болсынн АВ берілген кесінді болсын. А нүктесіне а сәулесін жүргіземіз. А төбесінен бастап Аа сәулесіне циркульмен өзара тең кесінділер саламыз. нүктесін В нүктесімен қосамыз. нүктелері арқылы түзуіне параллеь түзулер жүргіземіз. Айталық ол түзулер АВ кесіндісін нүктелерінде қиып өтетін болсын. Фалес теоремасы бойынша бұл кесінділері тең болады.
Қалған кесінділердің теңдігі де осылай дәлелденеді.
Ескерту: Бұрыштың қабырғаларының орнына кез келген екі түзуді алуға да болады. Теореманың қорытындысы сол күйінде қала береді. Берілген екі түзуді қиып өтетін және бір түзуден тең кесінділер қиып түсіретін параллель түзулер екінші түзуден де тең кесінділер қиып түседі.
V.Дамыту кезеңі. Есеп шығару
Интерактивті тақтада есептер беріледі, бір оқушы тақтада, қалғандары орындарында орындайды.
Есеп берілген АВ кесіндісін тең n белгілерге болу керек.
Шешуі:
1) АВ кесіндісін қамтитын түзуде жатпайтын А нүктесінен бастап а сәулесін салам.
2) а сәулесінің бойына өзара тең АА1, А1А2, А2А3, …, Аn-1An кесінділерін өлшеп саламыз.
3) АnB қосамыз
4) А1В1 ІІ А2В2 ІІ А3В3 ІІ AnВn түзулерін жүргіземіз
Фалес теоремасы бойынша АB1=B1B2=B2B3=…=Bn-1B
Бекіту кезеңі:
1. Фалес теоремасының практикалық маңызы неде?
2. Фалес теоремасын дәлелдеу кезінде қандай теоремалар пайдаланылды?
Қорытындылау: Бағалау
Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады