Параллель түзулер

Пәні:

Математика

Сыныбы:

6 «а»

Уақыты:

1.03.2016

Сабақтың тақырыбы:

Параллель түзулер мен кесінділер.

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А) ақпараттық құзыреттілік

Ә) коммуникативтік құзыреттілік

Б) проблеманы шешу құзыреттілігі

А) параллель түзулер, екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болатын бұрыштардың жазықтықта орналасуы туралы білімдерді қалыптастыру;

Ә) тапсырмаларды орындау барысында оқушының жан дүниесіне ықпал ететін адамгершілік тұлғалық қасиеттері мен ұлттық дүниетаным мәселелеріне қатысты танымдық-тағлымдық ой-пікір туындату, жартылай ізденіске ықпал ету;

Б) оқушының жан дүниесінің ерекшеліктерін ескере отырып, әр оқушының практикалық білігі мен сызба дағды машықтарын дамытуға және тапқырлығы мен ой ұшқырлығын ұштауға жағдай жасау.

Сабақтың түрі:

Дәстүрлі сабақ

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

Жаңа ақпаратты меңгеру

Сабақтың әдісі:

Оқу мен жазу арқылы сыни тұрғысынан ойлауды дамыту, дамыта оқыту

Пәнаралық байланыс:

Түсіндіру, баяндау.

Оқыту құралдары:

Педагогика, психология, сызу.

Сабақтың барысы:

Оқытушының қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

А) амандасу

Ә) түгелдеу

Б) сабаққа дайындау

Сабақ алдында оқушылардың көңіл күйін смайликпен сұрау.

А) амандасады

Ә) кезекшілікті атқарады

Б) сабаққа дайындалады

Сабаққа дайындалады, зейінін аударуы.

ІІ. Үй тапсырмасы тексеру

Үй тапсырмасына берілген есептер жұптық әдіспен бір-біріне алмастыру арқылы бірінің бірі дәптерлерін тексеріледі.

№ 1097. 6.24-суреттегі AB түзуі мен CD түзуі - перпендикуляр түзулер. EF түзуі мен KL түзуі – перпендикуляр түзулер. ﮮAOK = 40º болса, COF және FOB бұрыштарының градустық өлшемдерін табыңдар.

№ 1098.

Оқушылар шығарып келген есептерін көрсетеді бір-бірлерінің дәптерлерін тексереді.

№ 1097. AB‖CD, EF‖KL, ﮮAOK = ﮮLOB

ﮮKOB = 40º, ﮮFOB = ﮮLOF - ﮮLOB = 90º - 40º = 50º; ﮮFOB = 50º.

№ 1098.

Есептердің қатесіз шығарылуы.

ІII. Табыс критерийі.

• Ұқыпты , таза жаз.

• Тапсырманың толық орындалуы.

• Ережеге сай, дұрыс орындалуы.

Ұқыпты , таза жазады.

Тапсырманың толық орындалуына мән береді.

Ережеге сай, дұрыс орындалуын қадағалайды.

Ұқыпты таза жазуға үйренуі,тапсырманы ережеге сай дұрыс орындаулары

IҮ. Жаңа материалды түсіндіру.

Оқушылырдың жаңа тақырыпты меңгергенін білу мақсатында сабақтың соңында бағдаршамды пайдаланамын.

Қиылысатын екі түзудің бір ғана ортақ нүктесі бар болатыны белгілі.

Техникада, түрмыста ортақ нүктелері болмайтын түзулерде кездеседі. Мысалы, түзу жолдың бойындағы автомашина доңғалақтарының іздері, түзу жолдығы темір жолдың рельстері және т.б. бір жазықтықта жатқан екі түзудің ортақ нүктелері болмаса, олар қиылыспайды.

Бір жазықтықта жататын бір-бірімен қиылыспайтын екі түзу параллель түзулер деп атайды.

«параллель» сөзі гректің «» - қазақша «қатар жүруші» деген сөзінен шыққан. .

А В

С Е

6.27-суреттегі a түзуі мен b түзуі – параллель түзулер. Белгіленуі: а || b немесе b || а. Оқылуы: (а параллель b-ға). а түзуі b түзуіне параллель.

Параллель түзулерде жатқан кесінділер де өзара параллель.

6.28-суреттегі AB || CE, k || .

Мысалы, квадраттың, тік төртбұрыштың қарама-қарсы жатқан қабырғаларының параллель кесінділер.

Параллель түзулерді салу үшін үшбұрышты сызғыш пен сызғыш пайдаланылады. (6.29-сурет).

Параллель a және b түзулерін жүргізу үшін:

1. Үшбұрышты сызғышты бір жағын сызғышқа тіреп, оның екінші жағының бойымен a түзуін жүргіземіз.

2. Сызғыштың бойымен үшбұрышты сызғышты жылжытып (қалаған бағытта), екінші b түзуін жүргіземіз.

Алынған a және b түзулері өзара параллель болады: а || b немесе b а.

Берілген түзуде жатпайтын бір нүкте арқылы сол түзуге бір ғана параллель түзу жүргізуге болады.

6.30-суреттегі А нүктесі түзуіне жатпайды. А нүктесі арқылы түзуіне параллель түзуі жүргізілген: || .

Егер параллель түзулерге қиюшы түзу жүргізсек, қиюшы түзу параллель түзулердің әрқайсысымен тең бұрыштар жасап қиылысады.

6.31-суреттегі a және b – параллель түзулер. с – қиюшы түзу. .

Егер жазықтықтағы екі түзу үшінші түзуге перпендикуляр болса, онда ол екі түзу параллель болады.

6.32-суреттегі k түзуі с түзуіне де, d түзуіне де перпендикуляр c┴k; d┴k. Онда c||d.

Бір жазықтықта жататын бір-бірімен қиылыспайтын екі түзу параллель түзулер деп атайды.

«параллель» сөзі гректің «» - қазақша «қатар жүруші» деген сөзінен шыққан.

V. Жаңа білімді бекіту.

«Сұрақ кестесі»

–әдісі

Оқулықпен жұмыс. Оқулықта берілген есептерді деңгейлеп сынып жұмыс дәптерлеріне орындайды.

Тапсырмаларды оқушылар жеке және жұппен орындайды.

№ 1143. 7.34-суреттегі фигуралардың қай қабырғалары бір-біріне параллель болады?

BC|| AD, FK|| EL, FE|| KL.

№ 1145. a түзуін сызыңдар:

1. a түзуінде жатпайтын Е нүктесін 6.34- суреттегідей етіп таңдап, алыңдар;

2. Е нүктесі арқылы a түзуіне параллель түзу жүргізіңдер.

№ 1146. түзуін сызыңдар:

түзуінде жатпайтын А және В нүктелерін 7.35-суреттегідей етіп таңдап алыңдар:

А нүктесі арқылы түзуіне перпендикуляр к түзуін сызыңдар;

В нүктесі арқылы түзуіне перпендикуляр түзуін сызыңдар;

к және түзулері өзара параллель бола ма?

Есеп шығару дағдысын қалыптастыруы.

Деңгейлік тапсырмаларды орындау арқылы оқушы өз деңгейін білуі.

Өздері алған білімдерін жүйелеп айтуы.

ҮI.Бағалау

Үйге тапсырма.

Орындаған тапсырмалар бойынша және үй тапсырмасы бойынша баға қойылады.

№1146, 1151,1157

Үй тапсырмасын жазып алады.

ҮIІ.Қорытындылау.

Сэндвич әдісі мен сабақты қорытындылаймын

Бүгінгі сабақ бойынша ойларын, ұсыныстарын жүйелеп айтады.

Ойларын ашық жеткізуі.

Үзінді

Анықтама

1. Параллель түзулер

2.Перпен-

дикуляр түзулер

3.Қиылы-

сатын түзулер