Өрнектерді ықшамдау

Сынып

5

Пәні

Математика

Тақырыбы:

Өрнектерді ықшамдау

Негізгі түйінді идея

Сөйлем түрінде берілген өрнектердің сан түрінде жазылуын көрсетіп мәнін табады және өрнектерді ықшамдауға әртүрілі үйлесіммен берілген есептерді шығарады.

Оқу мақсаттары

Барлық оқушылар: өрнектерді ықшамдауды үйренеді.

Оқушылардың басым көпшілігі: оқушылардың 60 пайызы 20 минут ішінде 3 есепті шығарады.

Жекелеген оқушылар:

24 пайыз оқушылар 30 минут уақыт ішінде берілген 7-есептің 4-ін қатесіз орындайды.

Тілдік мақсат

Барлық оқушылар натурал сандарды оқиды және жазады.

Табыс критерийлері

Барлық оқушылар

Көпшілік оқушылар

Жекелеген оқушылар

және есеп шығаруда пайдаланады.

50 пайызы 20 минутта тақырыпты игереді.

20 пайызы 30 минутта берілген 7 есептің 4-еуін орындайды.

Кезеңдер

Уақыт

Мұғалім не істейді?

Оқушылар не істейді?

Бағалау

Ресурстар

Кіріспе

3 мин

1.Психологиялық ахуал қалыптастыру үшін мұғалім оқушылармен амандасады, сергіту сәтін жасайды.

2.Топтастыру («1, 2, 3»)

Оқушылар шаттық шеңбе-ріне жиналып, «Бір шоқ гүл» сергіту сәтін жасайды, 3топқа бөлінеді.

Үлестірме қағаз

Ой қозғау

5мин

Өзара сұрақ қояды.

«Миға шабуыл» әдісі

Үй тапсырмасын тексеру

Өрнектерді ықшамдау үшін көбейтудің қандай қасиеттерін қолданамыз?

Көбейтудің үлестірімділік қасиеті.

Екі жұлдыз, бір ұсыныс

Үлестірме қағаз

Іс-әрекет

30мин

Өрнектерді ықшамдау.

Тақырып түсіндіріледі, мысал есептер көрсетіледі.

Кейінгі тапсырмалар

Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1. Өрнектерді ықшамдаңдар:

1) 35а + 18 + 15а + 11; 2) 42х + 45 + 8х + 45;

3) 12у + у + 52 + 8у + 3; 4) 204b + 30b + 6b + 5b.

2. Өрнектерді ықшамдап мәнін табыңдар:

1) y = 25 болғанда, 13у + 244 + 24у – 67 ;

2) m = 17 болғанда, 48m – 13m + 876;

3) x = 23 болғанда, 19x +457 + 39x – 278;

4) a = 39 болғанда, 26a +421 + 74a – 241;

3. Көбейтіндіні айырма түрінде жазыңдар:

1) 9 ∙ (21 – 8) ; 2) 31 ∙ (15 – 8) ; 3) 8 ∙ (19 – 3) ;

4) (40 – 29) ∙ 12; 5) (51 – 15) ∙ 19 ; 6) (62 – 3) ∙ 6.

4. Кестені толтырыңдар:

ІІ деңгей тапсырмалары

1)426 және 6 сандарының бөліндісінің мәнін 987-ге арттыруды;

2) 99 999 санынан 999 және 100 сандарының көбейтіндісінің мәнін азайтуды;

3) 89 999 және 10 001 сандарының қосындысының мәнін 99 есеге арттыруды;

4) 98 765 және 8 сандарының көбейтіндісінің мәнін 1 000 000 санынан азайтуды беретін санды өрнекті жазып, оның мәнін табыңдар.

Шешуі:

1) 426 : 6 + 987 = 71 + 987 = 1058;

2) 99 999 – ( 999 · 100) = 99 999 – 99 900 = 99;

3) (89 999 + 10 001) · 99 = 9 900 000;

4) 1 000 000 - 98 765 · 8 = 1 000 000 – 790 120 = 209 880.

2. 120 : 24 + 29 ∙ 3 - 80 өрнегінің мәні 1) 12-ге; 2) 22-ге тең болатын етіп жақшаларды қойыңдар.

Шешуі:

1) 120 : 24 + 29 ∙ 3 – 80 = 120 : 24 + (29 ∙ 3 – 80 ) = 12,

2) 120 : 24 + 29 ∙ 3 – 80 = (120 : 24 + 29 ) ∙ 3 – 80 = 22.

ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Бір күнде 14 жоғарғы сыныпқа және 8 бастауыш сыныпқа барлығы х бор таратылды. Жоғарғы сыныптардың әрқайсы-сына күн сайын у бор таратылса, бастауыш сыныптардың әрқайсы-сына күн сайын неше бор тараты-лады? Мұндағы x = 36, y = 2.

Шешуі:

(х – 14 · у) : 8 = (36 – 14 · 2) : 8 = 1

Жауабы: 1 бордан таратылады.

2. 1-ден 100 –ге дейінгі сандарды тізбектей жазғанда жазылатын барлық цифрлардың қосындысын өрнектеп жазып мәнін тап.

Жауабы:

20· ( 1+ 2 + 3 + 4 + ... + 9) + 1 = 901

1.Топта бір-біріне көмектесіп, көпіршелер орнатады.

2.Есептерді топта орындайды. Топ мүшелерімен жеке жұмыс жүргізіледі.

Смайлик

Оқулық,

стикер, смайлик, үлестірме қағаз

Рефлексия

5мин

Рефлексия: «Бір ауыз сөз»  әдісі

Үй тапсырмасы №21, 22, 23

Сабаққа кері байланыс береді

Бір ауыз сөз

бағалау

парағы