Просмотр содержимого документа
«Ең кіші ортақ еселік»
Математика
5-сынып
Сабақтың тақырыбы:
Ең кіші ортақ еселік
Сабақтан
қалмай,
сапалы да,
саналы
білім алу
Сабақтың моделі
І
Тақырыбы
ІІ
Мақсаты
VIІI
Бағалау
ІІІ
Өткенді
қайталау
VIІ
Үй тапсыр-
масы
ІV
Жаңа сабақ
VI
Қорытын -
дылау
V
Ойын жаттығулар
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға берілген сандардың ең кіші ортақ еселігін табуды үйрету, тақ сандар, жұп сандар, жай сандар және құрама сандар жайлы алған білімдерін пысықтау.
Танымдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Өзара ынтымақтастыққа , қайырымдылыққа, жылдамдыққа, алғырлыққа баулу.
Жұп сандар
Тақ сандар
Сандар
Құрама сандар
Жай сандар
“Тақ сандар” ауылы
Жазылуы тақ цифрлармен аяқталатын сандардытақ сандардеп атайды.
“Жұп сандар” ауылы
Жазылуы жұп цифрлармен аяқталатын сандардыжұп сандардеп атайды.
“Жай сандар” ауылы
1-ге және өзіне ғана бөлінетін натурал сандардыжай сандардеп атайды.
“Құрама сандар” ауылы
Бөлгіштердің саны екіден көп натурал сандардықұрама сандардеп атайды.
Үй тапсырмасын тексеру
№312. Теңдеуді шешіңдер:
Әріп
Теңдеу
М
Түбір
О
Т
К
А
Е
9
К
3
4
О
5
М
7
Е
Т
6
А
Жаңа сабақ
Ең кіші ортақ еселік
Сан
4
4
6
8
6
12
12
18
16
20
24
24
30
36
28
42
32
36
48
54
Берілген сандардың екеуіне де еселік сандар:
12, 24, 36, . . .
Бұл сандардың ең кішісі –12.
Сонда берілген 4 пен 6 натурал сандарының ең кіші ортақ еселігі –12саны.
Берілген натурал сандардың әрқайсысына еселік болатын ең кіші натурал санды, сол сандардыңең кіші ортақ еселігідеп атайды.
4 пен 6 сандарының ең кіші ортақ еселігі 12. Жазылуы: ЕКОЕ (4;6)=12.
Ең кіші ортақ еселікті табу тәсілдері.
1-тәсіл. Берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін, сол сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы табу.
Ол үшін:
берілген натурал сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы;
берілген сандардың ең үлкенінің жай көбейткіштерін жазып, оны оның жіктелуінде жоқ, бірақ басқа сандардың жіктелуінде бар жай көбейткіштермен толықтыру керек;
шыққан көбейткіштердің көбейтіндісін табу керек.
1-мысал. 50 және 28 сандарының ең кіші ортақ еселігін табу керек. Ол үшін 50 мен 28 сандарын жай көбейткіштерге жіктейміз:
50 2
28 2
25 5
14 2
5 5
7 7
1
1
700:50=14; 700:28=25.
Егер берілген натурал сандардың үлкені кішілеріне еселік болса, онда үлкен сан осы сандардың ең кіші ортақ еселігі етіп алынады.
Мысалы, ЕКОЕ(57,19)=57; ЕКОЕ(8, 16, 32)=32.
Өзара жай екі санның ең кіші ортақ еселігі, осы сандардың көбейтіндісіне тең.
Мысалы, ЕКОЕ(5,7)=35; ЕКОЕ(3,11)=33;
ЕКОЕ(10,21)=210; ЕКОЕ(6,35)=210.
2-тәсіл. Үлкен санды еселей отырып, берілген сандардың ең кіші ортақ еселігін табу.
2-мысал. ЕКОЕ(12,16)=48;
Тақырыпты бекіту сұрақтары
Берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігі деп қандай санды айтады?
Берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігі қалай табылады?
Өзара жай сандардың ең кіші ортақ еселігі неге тең?
Егер берілген натурал сандардың біреуі басқа берілген сандарға бөлінсе, олардың ең кіші ортақ еселігі қалай табылады?
№320
Сан
Сан
ЕКОЕ
№321
1) 12 мен 18
12 2
18 2
6 2
9 3
3 3
3 3
1
1
ЕКОЕ (12, 18) = =36
Оқулықпен жұмыс
№322. Орамдағы сымды 3 метрден немесе 5 метрден қалдықсыз бөлу үшін орамда кемінде неше метр сым болу керек?