Қызылорда қаласы, №217 Б. Шалғынбаев атындағы орта мектептің математика пәнінің мұғалімі Минтаева Назира
Сынып: 7 «А» Пән: Алгебра
Сабақтың тақырыбы: Бүтін көрсеткішті дәреже қасиеттері
Мақсаты:
Тәрбиелік: оқушыларды пәнге деген қызығушылықтарын арттыра отырып ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: оқушылардың теориялық білімін практикада қолдана білу қабілеттерін дамыту, логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру.
Мақсаты
Мұғалімнің қызметі
Оқушы қызметі
Ұйымдастыру формасы
Күтілетін нәтиже
Бағалау формасы
Білімділік
Оқушыға
ой салу
Өз мақсатын айқындай отырып, мәселені шешуге әрекет жасайды
Фронтальдік жұмыс, өзіндік жұмыс, жаңа сабақтың мазмұның ашу
Ынтасы, қызығушылығы артады
Өзіндік баға
Түсіну
Мақсатқа жету жолдарын жеткізеді
Қойылған мәселеге өзіндік көзқарасын қалыптасты-рады
Оқулықпен жұмыс
Танымпаздық іс-әрекеті, ойлау белсінділігі, тапқырлығы артады
Мұғалім бағасы
Пайдалану
Көмек, нұсқау, дидактика-лық материалдар қамтамасыз ету
Мәселе мәнін түсіну үшін өзінің барлық іскерлігін пайдалану
Қосымша материалдармен жұмыс
Дербестігі,
өз-өзіне сенімі қалыптасады
Өзіндік баға
Талдау
Топ жетекшілері, консультант оқушылар арқылы көмек ұйымдастыры-лады
Өзгені тындай отырып өз білімін толықтыра-ды
Топпен немесе жұппен жұмыс
Өзін топта ұстай білуі, өздігінен есептер шығару
Топ бағасы, бірін-бірі бағалау
Жинақтау
Оқушылардың ой өрісін кеңейтерліктей түйін түйдіру
Өз жауаптарын тезистік түрге келтіріп, ойын мәнді жеткізуге тырысады
5 минуттік тест
Өз білімін бағалауға дағдыланады, ұжым мен арадағы ынтымақтық пайда болады
Қорытынды баға
Бағалау
Бүгінгі білімнің не үшін қажеттілігіне, білімнің құндылығына көз жеткізу.
Сабақтың типі: жаңа материалды меңгеру сабағы.
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ – жауап.
Көрнекілігі: флипчарт, карточкалар, оқушы білімін бағалау парағы, жұмыс дәптері.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру:
1. Оқушыларда сабаққа бағыттау.
2. Мотивация
Мен оң қолымды жайып жүрегімнен қуаныш алып сендерге сыйлаймын. Жер бетіндегі ең ақылды, ең күшті кім? Әрине адам. Яғни сендер ақылды, күшті зерексіңдер. Ендеше біз өз білімімізге сеніп ерекше сабағымызды бастаймыз.
Сабақтағы эпиграфы: Әбу Райхан Әл Бирунидің «Адам байлығының ішіндегі ең тамашасы – білім» деген керемет сөзі болсын.
3. Оқушыларды жұппен отырғызу. Бағалау парағын беру (әр кезенді бағалау).
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Миға шабуыл»
1. Көбейтіндіні дәрежеге шығару ережесі.
(Көбейтіндіні дәрежеге шығару үшін көбейткіштердің әрқайсысын осы дәрежеге шығарып, нәтижелерін көбейтеді)
2. Бөлшекті дәрежеге шығару ережесі.
(Бөлшекті дәрежеге шығарғанда, оның алымының да, бөлімінің де әрбір көбейткішін осы дәрежеге шығарады)
3. Дәрежені дәрежеге шығару ережесі.
(Дәрежені дәрежеге шығарғанда, негізін өзгертпей, көрсеткіштерін көбейтеді)
ІІІ. Жаңа сабаққа кіріспе:
Іс жүзінде өте үлкен сандарды жазу ықшамды болу үшін 10 санының дәрежелерін қолданады.
Мысалы:
Жерден күнге дейінгі орташа қашықтық 150 000 000 км =150*106 км.
Жер шарының орташа радиусы 6 370 000 м =6,37*106 м.
Өте кіші сандардың да жазылуы ықшамды болу үшін 10-ның теріс дәрежелерін қолданады.
Су молекуласының диаметрі 0,0 000 0003 см = 3*10-8 см.
Біз, 106 өрнегін 10 санын өзіне – өзін 6 рет көбейту керек екенін білеміз. Ал, 3*10-8 өрнегінің мағынасы қандай?
Мұнда дәреже қандай? (бүтін теріс көрсеткішті)
Міне, балалар бүгін біз сабақта бүтін көрсеткішті дәреженің мағынасын түсіну керекпіз. Яғни, сабақтың тақырыбы: «Бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттері».
Өзімізге қандай мақсат қоямыз: «Бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттері жайлы теориялық білім алып, есептер шығару барысында қодануға үйрену».
ІV. Жаңа сабақ:
Балалар, сендер жұмыс дәптері берілді. Сол дәптерлерді ашып
бүгінгі күнді, сынып жұмыс, тақырыпты жазыңдар.
Біз, бірінші а санының –n-ші дәрежесін қалай өрнектейміз екенін қарастырайық.
Анықтама:
Нөлге тең емес кез келген а санынын –n-ші дәрежесі деп а санының n-ші дәрежесіне кері санды айтады.
Мысалы:
1. 5-2
2. (-1
теріс көрсеткішті дәрежесінің мағынасы болмайды.
Натурал көрсеткішті дәрежелер үшін дәлелденген қасиеттер бүтін көрсеткішті дәрежелер үшін де орындалады.
Кез келген a және b сандары мен кез келген бүтін n және m сандары үшін мынандай теңсіздіктер орындалады:
1°. аn *аm= аn+m
2°. аn : аm= аn-m
3°. (аm)n =аmn
4°. (а*в)n= аnаm
5°. (a/b)n = an/bn
1-мысал:
58*5-3 *5²= 58-3+2 =57
2-мысал:
81m: 34m-2= санын негізі 3 болатын дәреже түрінде жазалық:
Шешуі: 243=35 болғандықтан 81m=(34)m =34m
81m: 34m-2=34m : 34m-2= 3 4m-4m+2=32=9
V. «Естігінді мен ұмытпаймын» — оқулықпен жұмыс
№127 (ауызша)
№131
№137
VІ. «Білгенге маржан» — логикалық есеп шығару
1. 8 6 5
4 6 5 12 15 9
Жауабы: 27
VІІ. «Көргенімді есіме сақтаймын» — деңгейлік тапсырма орындау.
1– деңгей.
1. Өрнектің мәнін табыңдар:
2-2*4-1-30=
2-1+2-2+2-3=
2– деңгей:
Өрнекті ықшамдаңдар:
3– деңгей:
Өрнекті ықшамдаңдар:
VІІІ. Бекіту (5 минуттік тест)
1. Есептеңдер: 2:2-2
А) 8 B) 2 C)1/4 D)0 Жауабы: А
2. Есептеңдер: 8*2-4
А)1/4 B)2 C)1/2 D) 1 Жауабы: C
3. Есептеңдер: 163: (4-2)-3
А)2 B)1 C)-1 D) 0 Жауабы: B
4. Есептеңдер: 410*4-2*4-5*4-4
А) 1 B) 16 C)4 D)0,25 Жауабы: D
5. Ықшамдаңдар: (х9*х3*х4)2:(х7)4
А) х4 B) х3 C)х5 D)х6 Жауабы: А
ІХ. Рефлексия:
1. Нені білдім?
2. Нені үйрендім?
3. Нені білгім келеді?
Х. Бағалау:
Міне бүгін балалар өз білімдеріңді, тапқырлықтарынды, ұйымшылдықтарынды көрсеттіңдер. Сабақ жөнінде өз ойларынды айтып кеттіңдер. Енді әр топтың мүшелері осы сабақта өз білімдерін қалай көрсетті екен, бағалайық.
ХІ. Үй тапсырмасы:
№132 және бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттерін жаттау.
«Білімді азамат – ел ертеңі» деп сабағымызды аяқтаймыз.
Сау болыңдар.
