Арифметикалы? орта

№26 мектеп-гимназиясы

Математика п?нінен 5 сынып?а арнал?ан ашы? саба? ?зірлемесі

Та?ырыбы: Арифметикалы? орта. Мода, ауыт?у, медиана

Орында?ан: математика п?ніні? м??алімі

Курмангалиева Эльмира Оматаевна

Сынып: 5 «в»

Екібаст?з, 2015ж

5-сынып Математика

Саба?ты? та?ырыбы

Арифметикалы? орта. Мода, ауыт?у, медиана

Сілтеме

М??алімге арнал?ан н?с?аулы?.

Жалпы ма?саттар

Білімділік: Та?ырып бойынша ал?ан білімдерін тияна?тау, білімін есеп шы?ару барысында тексеру, міндетті де?гейін ба?ылау;

Дамытушылы?: О?ушыларды? ойлауын, танымды? ?абілетін, логикалы? сауаттылы?ын дамыта отырып, оларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын, белсенділігін арттыру, ?з ойын сауатты т?рде жеткізе білуді ?алыптастыру;

Т?рбиелілік: П?нге, білімге, шы?армашылы??а, ойын еркін жеткізе білуге, т?ртіптілікке, сабырлылы??а, е?бек с?йгіштікке, ??ыптылы??а т?рбиелеу, ?ш?ыр ойлы, шы?армашылы? ?абілеті бар жеке т?л?аны ?алыптастыру.

Негізгі ма?саттар

Сандарды? арифметикалы? ортасы, ?згеріс ау?ымы, медиана туралы білімдерін тере?дету; білімін есептер шы?аруда пайдалана білуге, т?сінігін математика тілінде ж?йелеп жеткізе білуге баулу.

О?ыту н?тижелері

Сандарды? арифметикалы? ортысын, ?згеріс ау?ымын, модасын есептей алады, т?сінігін математика тілінде ж?йелеп жеткізе біледі.

Ресурстар

5 сынып математика о?улы?ы, Т. Алдам?ратова. «Атам?ра», 2010ж; ?лестірме ?а?аздар, ба?алау пара?ы, постер, т?рлі-т?сті фломастерлер.

Т?йінді идеялар

Бірнеше санны? арифметикалы? ортасы деп сол сандарды? ?осындысын ?осыл?ыштар санына б?лгенде шы?атын б?ліндіні айтады.

?згеріс ау?ымы дегеніміз берілгендер ?атарында?ы е? ?лкен м?н мен е? кіші м?ннні? айырмасы.

Шаманы? модасы – оны? берілген м?деріні? ішіндегі жиілігі е? к?бі.

О?ыту ?дістері

Блум таксономиясы, топты? ж?мыс, жеке ж?мыс.

Кезе?дер

М??алімні? ?рекеті

О?ушыны? ?рекеті

?йымдас-

тыру кезе?і

С?лемдеседі, сынып о?ушыларыны? к??іл-к?йін, дайынды?ын с?райды, жа?сы тілек тілейді, т?гендейді

М??аліммен с?лемдеседі, бір-біріне с?ттілік тілейді

Ма?сат ?ою

Саба?ты? та?ырыбын хабарлайды. Саба?ты? ма?сат-міндеттерін толы?тырады.

Саба?ты? ма?сатын ?ояды

Білу

1.?й ж?мысына то?талады, н?мірлерін атап ?теді: №1215, №1217

Жалпы білімін тексереді:

2.Жі?ішке ж?не жалпа? с?ра?тар ?ояды.

1. О?ушылардан жеке с?ралады.

2. С?ра?тар?а жауап береді.

?олдану

Тапсырмалар ?сынады.

Топ басшысы фигуралар та?дайды.

Талдау

Білікті бір есеп шы?арар, білімді мы? есеп шы?арар

№1220

№1222 топты? ж?мыс.

№1220 жеке ж?мыс.

№1224 топты? ж?мыс.?р топ ?зіне тиісті есептерді талдайды шы?арады.

Жина?тау

?орытындылау с?ра?тарын ?ояды

Т?сінгенін постер ар?ылы ?ор?айды. Мысалдар келтіреді, ?р топтан бір о?ушы о?иды.

?йге тапсырма

Интернет желісінен осы та?ырып?а байланысты а?параттар жинау, ж?мба? ??растыру, №1224, 1226

К?нделектеріне белгілеп алады

Саба?ты ба?алау

Ба?алау

Саба?ты? ма?ыздылы?ына то?талады, о?ушыларды? жауаптарын толы?тырады.

О?уды ба?алайды.

Мысалдар келтіруге тырысады.

?зін-?зі ба?алайды.

Рефлексия

Саба?тан ал?ан ?серін с?райды

Саба?тан ал?ан ?серін ба?алау пара?ыны? келесі бетіне жазады.

Барысы

?йымдастыру:

1.С?лемдесу, к??іл-к?йін с?рау, саба??а дайынды?ын тексеру, тілек айту.

-С?леметсі?дер ме, балалар! К??іл-к?йлері? ?алай? Саба??а дайынбыз ба? Кітап, ?алам, д?птерлеріміз орнында ма? Онда саба?ты бастамас б?рын, бір-бірімізге жа?сы тілек айтып жіберейік. Мен б?гінгі саба?ымыз с?тті ?тсін деп тілек білдіремін. Ал сендерден кім сыныптастарына тілек айт?ысы келеді?

2.Т?гендеу: Кезекші, саба??а келмей ?ал?ан о?ушыларды айта ?ой.

Ма?сат ?ойдыру

-Жарайды, олай болса, б?гінгі саба?ымыз?а ма?сат ?ояйы?. ?андай та?ырып ?йреніп жатырмыз?( Арифметикалы? орта. Мода, ауыт?у, медиана). Б?гін осы та?ырып бойынша білімдерімізді тере?дете т?семіз, я?ни, осы та?ырыпты бекітеміз, есеп шы?арамыз, ойымызды дамытамыз. Та?ы да ?андай ма?сат ?оя аламыз?(о?ушылар да ма?сат ?ояды).

Білу

1. Санны? статистикалы? сипаттарын ата?дар? (Арифметикалы? орта, ауыт?у, мода). Жа?сы, олай болса ?й ж?мысына то?талайы?

?й ж?мысына то?талу.

-?йге ?андай тапсырма беріліп еді? (№1215, 1217) Орындай алды?дар ма?

№1215.

1) (14+16+16+9+0):5=55:5=11

2) 16-9=0

№ 1217.

1) 48,5-45=3,5

2) 3,5:50=0,07

2. Жалпы білімін тексеру

-Д?птерімізге б?гінгі к?нді жазып аламыз.

Дене шыны?тыру саба?ында бір топ о?ушыларды? 100м ?ашы?ты?ты ж?гірген уа?ыт кестесі:

О?ушыларды? аттары

Ж?гірген уа?ыты (секунд есебімен)

Самал

21,4

Жандос

17,2

Мадина

Ерлан

Зарина

21,4

Кесте бойынша:
1) уа?ыттарды? арифметикалы? ортасын табы?дар;
2) уа?ытты? ?згеріс ау?ымын табы?дар;

3) уа?ытты? модасын табы?дар.

Шешуі:

Арифметикалы? ортасы: (17,2+21+21,4+21,4+22)/5=103:5=26,6

?згеріс ау?ымы: 22-17,2=4,8

Модасы: 21,4

?олдану

Топ басшылары фигураларды та?дау ар?ылы шы?аратын есептерді алады, топта бірігіп орындайды.
Шаршы:

Сандарды? арифметикалы? ортасын табы?дар:

Н?рлан, Марат, Серік ?шеуі картоп жинау?а барды. Біраз уа?ыттан кейін олар тама?танды, сонда Н?рлан 4 то?ашты, Марат 2 то?ашты, Серік 6 то?ашты ?осып те? б?лісіп жеді. ?р бала неше то?аш жеді?

Шешуі: (4+2+6):3=4 т. Д?рыс Біз не істедік? То?аштарды ?осып ?ш бала?а те? б?лдік, сонда 12:3=4 т болады.

Тікт?ртб?рыш:
М?рат балы? аулау?а бар?анда 3 балы? ?стады. Біріншісіні? салма?ы 0,125 кг, екіншісінікі - 0,205 кг, ал ?шіншісінікі - 0,18 кг. Балы?тарды? орташа салма?ын аны?та?дар.
(0,125+0,205+0, 18)/3=0,51/3=0,17

Жауабы: 0,17

Д?рыс. Бірнеше санны? арифметикалы? ортасы деп сол сандарды? ?осындысын ?осыл?ыштар санына б?лгенде шы?атын б?ліндіні айтады. Б?л да арифметикалы? орта?а байланысты есеп.

?шб?рыш:

О?ушыны? то?сан ішіндегі математикадан ал?ан ба?алары: 5, 5, 5, 4, 3, 4, 5, 4, 5, 5.
О?ушыны? осы ал?ан ба?аларыны? модасы ?андай ба?а?
Шешуі. О?ушыны? то?сан ішіндегі математикадан ал?ан «5» – тік ба?асыны? жиілігі – 6 –?а те?. «4» -тік ба?асыны? жиілігі – 3 –ке те?. «3» – тік ба?асыны? жиілігі – 1 –ге те?.
Онда жиілігі е? к?п ба?а – «5»-тік ба?а. Демек, о?ушыны? то?сан ішіндегі математикадан ал?ан ба?аларыны? модасы «5» -тік ба?а.
Жауабы: математикадан ал?ан ба?аларыны? модасы «5» – тік ба?а.

Шаманы? модасы – оны? берілген м?деріні? ішіндегі жиілігі е? к?бі.

Ше?бер. ?згеріс ау?ымын табы?дар:
1) 12 тг; 148 тг; 326 тг; 700 тг;

2) 780кг; 326 кг; 760 кг;
3) 160 мин; 1 са? 60 мин; 120 мин; 200 мин;
Шешуі: 1) 700 - 12=688
2) 780 - 326=454
3) 200 - 120=80

Сонымен ?згеріс ау?ымын ?алай табамыз:
?згеріс ау?ымы дегеніміз берілгендер ?атарында?ы е? ?лкен м?н мен е? кіші м?ннні? айырмасы.

Талдау

Топ басшысы ?з тобынан бір о?ушыны та?та?а шы?арады, ?ал?ан о?ушылар топта бірігіп орындайды. Та?тада ж?мыс жаса?ан о?ушы ?ателескен жа?дайда, топ тарапынан к?мектесуге, ?атені д?рыстау?а м?мкіндік беріледі.

О?улы?тан

№1220. Сандарды? арифметикалы? ортасын табы?дар:

10,1; 9,4 ж?не 9,9
ж?не
ж?не
5,9; 6,1; 6 ж?не 4,8
ж?не 3,66
5,21; 4,98; 5,14 ж?не 8,67

№1222

Велосипедші 13,6 км/са? жылдамды?пен 1,5 са? тас жолмен ж?ріп, 0,2 са? демал?ан со? 9,8 км/са? жылдамды?пен 0,5 са? ?ара жолмен ж?рді. Велосипедшіні? орташа ?оз?алыс жылдамды?ын табы?дар.

Жина?тау

?р топ?а тапсырмалар беріледі, постерге салып ?ор?айды.

?йге тапсырма: Интернет желісінен осы та?ырып?а байланысты а?параттар жинау, ж?мба? ??растыру, №1224, 1226

Саба?ты ба?алау.

Б?гінгі саба?тан ?здері?е ?ажетті не ?йренді?дер? Аралас сандарды азайтып ?йренуді? біз ?шін ма?ызы бар ма?

Ба?алау

М??алімні? ба?алауы, ?зін ?зі ба?алау

Рефлексия (ба?алау пара?ыны? келесі бетіне)

Саба? ?алай ?тті?

?нады ма?

Т?сінбеген с?ра?тары? болды ма?

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Арифметикалы? орта »

№26 мектеп-гимназиясы

Математика пәнінен 5 сыныпқа арналған ашық сабақ әзірлемесі

Тақырыбы: Арифметикалық орта. Мода, ауытқу, медиана

Орындаған: математика пәнінің мұғалімі

Курмангалиева Эльмира Оматаевна

Сынып: 5 «в»

Екібастұз, 2015ж

5-сынып Математика

Сабақтың тақырыбы	Арифметикалық орта. Мода, ауытқу, медиана
Сілтеме	Мұғалімге арналған нұсқаулық.
Жалпы мақсаттар	Білімділік: Тақырып бойынша алған білімдерін тиянақтау, білімін есеп шығару барысында тексеру, міндетті деңгейін бақылау; Дамытушылық: Оқушылардың ойлауын, танымдық қабілетін, логикалық сауаттылығын дамыта отырып, олардың пәнге деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру, өз ойын сауатты түрде жеткізе білуді қалыптастыру; Тәрбиелілік: Пәнге, білімге, шығармашылыққа, ойын еркін жеткізе білуге, тәртіптілікке, сабырлылыққа, еңбек сүйгіштікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу, ұшқыр ойлы, шығармашылық қабілеті бар жеке тұлғаны қалыптастыру.
Негізгі мақсаттар	Сандардың арифметикалық ортасы, өзгеріс ауқымы, медиана туралы білімдерін тереңдету; білімін есептер шығаруда пайдалана білуге, түсінігін математика тілінде жүйелеп жеткізе білуге баулу.
Оқыту нәтижелері	Сандардың арифметикалық ортысын, өзгеріс ауқымын, модасын есептей алады, түсінігін математика тілінде жүйелеп жеткізе біледі.
Ресурстар	5 сынып математика оқулығы, Т. Алдамұратова. «Атамұра», 2010ж; үлестірме қағаздар, бағалау парағы, постер, түрлі-түсті фломастерлер.
Түйінді идеялар	Бірнеше санның арифметикалық ортасы деп сол сандардың қосындысын қосылғыштар санына бөлгенде шығатын бөліндіні айтады. Өзгеріс ауқымы дегеніміз берілгендер қатарындағы ең үлкен мән мен ең кіші мәнннің айырмасы. Шаманың модасы – оның берілген мәдерінің ішіндегі жиілігі ең көбі.
Оқыту әдістері	Блум таксономиясы, топтық жұмыс, жеке жұмыс.
Кезеңдер	Мұғалімнің әрекеті	Оқушының әрекеті
Ұйымдас- тыру кезеңі	Сәлемдеседі, сынып оқушыларының көңіл-күйін, дайындығын сұрайды, жақсы тілек тілейді, түгендейді	Мұғаліммен сәлемдеседі, бір-біріне сәттілік тілейді
Мақсат қою	Сабақтың тақырыбын хабарлайды. Сабақтың мақсат-міндеттерін толықтырады.	Сабақтың мақсатын қояды
Білу	1.Үй жұмысына тоқталады, нөмірлерін атап өтеді: №1215, №1217 Жалпы білімін тексереді: 2.Жіңішке және жалпақ сұрақтар қояды.	1. Оқушылардан жеке сұралады. 2. Сұрақтарға жауап береді.
Қолдану	Тапсырмалар ұсынады.	Топ басшысы фигуралар таңдайды.
Талдау	Білікті бір есеп шығарар, білімді мың есеп шығарар №1220 №1222 топтық жұмыс.	№1220 жеке жұмыс. №1224 топтық жұмыс.Әр топ өзіне тиісті есептерді талдайды шығарады.
Жинақтау	Қорытындылау сұрақтарын қояды	Түсінгенін постер арқылы қорғайды. Мысалдар келтіреді, әр топтан бір оқушы оқиды.
Үйге тапсырма	Интернет желісінен осы тақырыпқа байланысты ақпараттар жинау, жұмбақ құрастыру, №1224, 1226	Күнделектеріне белгілеп алады
Сабақты бағалау Бағалау	Сабақтың маңыздылығына тоқталады, оқушылардың жауаптарын толықтырады. Оқуды бағалайды.	Мысалдар келтіруге тырысады. Өзін-өзі бағалайды.
Рефлексия	Сабақтан алған әсерін сұрайды	Сабақтан алған әсерін бағалау парағының келесі бетіне жазады.

Барысы

Ұйымдастыру:

1.Сәлемдесу, көңіл-күйін сұрау, сабаққа дайындығын тексеру, тілек айту.

-Сәлеметсіңдер ме, балалар! Көңіл-күйлерің қалай? Сабаққа дайынбыз ба? Кітап, қалам, дәптерлеріміз орнында ма? Онда сабақты бастамас бұрын, бір-бірімізге жақсы тілек айтып жіберейік. Мен бүгінгі сабағымыз сәтті өтсін деп тілек білдіремін. Ал сендерден кім сыныптастарына тілек айтқысы келеді?

2.Түгендеу: Кезекші, сабаққа келмей қалған оқушыларды айта ғой.

Мақсат қойдыру

-Жарайды, олай болса, бүгінгі сабағымызға мақсат қояйық. Қандай тақырып үйреніп жатырмыз?( Арифметикалық орта. Мода, ауытқу, медиана). Бүгін осы тақырып бойынша білімдерімізді тереңдете түсеміз, яғни, осы тақырыпты бекітеміз, есеп шығарамыз, ойымызды дамытамыз. Тағы да қандай мақсат қоя аламыз?(оқушылар да мақсат қояды).

Білу

1. Санның статистикалық сипаттарын атаңдар? (Арифметикалық орта, ауытқу, мода). Жақсы, олай болса үй жұмысына тоқталайық

Үй жұмысына тоқталу.

-Үйге қандай тапсырма беріліп еді? (№1215, 1217) Орындай алдыңдар ма?

№1215.

1) (14+16+16+9+0):5=55:5=11

2) 16-9=0

№ 1217.

1) 48,5-45=3,5

2) 3,5:50=0,07

2. Жалпы білімін тексеру

-Дәптерімізге бүгінгі күнді жазып аламыз.

Дене шынықтыру сабағында бір топ оқушылардың 100м қашықтықты жүгірген уақыт кестесі:

Оқушылардың аттары	Жүгірген уақыты (секунд есебімен)
Самал	21,4
Жандос	17,2
Мадина	21
Ерлан	22
Зарина	21,4

Кесте бойынша:
1) уақыттардың арифметикалық ортасын табыңдар;
2) уақыттың өзгеріс ауқымын табыңдар;

3) уақыттың модасын табыңдар.

Шешуі:

Арифметикалық ортасы: (17,2+21+21,4+21,4+22)/5=103:5=26,6

Өзгеріс ауқымы: 22-17,2=4,8

Модасы: 21,4

Қолдану

Топ басшылары фигураларды таңдау арқылы шығаратын есептерді алады, топта бірігіп орындайды.
Шаршы:

Сандардың арифметикалық ортасын табыңдар:

Нұрлан, Марат, Серік үшеуі картоп жинауға барды. Біраз уақыттан кейін олар тамақтанды, сонда Нұрлан 4 тоқашты, Марат 2 тоқашты, Серік 6 тоқашты қосып тең бөлісіп жеді. Әр бала неше тоқаш жеді?

Шешуі: (4+2+6):3=4 т. Дұрыс Біз не істедік? Тоқаштарды қосып үш балаға тең бөлдік, сонда 12:3=4 т болады.

Тіктөртбұрыш:
Мұрат балық аулауға барғанда 3 балық ұстады. Біріншісінің салмағы 0,125 кг, екіншісінікі - 0,205 кг, ал үшіншісінікі - 0,18 кг. Балықтардың орташа салмағын анықтаңдар.
(0,125+0,205+0, 18)/3=0,51/3=0,17

Жауабы: 0,17

Дұрыс. Бірнеше санның арифметикалық ортасы деп сол сандардың қосындысын қосылғыштар санына бөлгенде шығатын бөліндіні айтады. Бұл да арифметикалық ортаға байланысты есеп.

Үшбұрыш:

Оқушының тоқсан ішіндегі математикадан алған бағалары: 5, 5, 5, 4, 3, 4, 5, 4, 5, 5.
Оқушының осы алған бағаларының модасы қандай баға?
Шешуі. Оқушының тоқсан ішіндегі математикадан алған «5» – тік бағасының жиілігі – 6 –ға тең. «4» -тік бағасының жиілігі – 3 –ке тең. «3» – тік бағасының жиілігі – 1 –ге тең.
Онда жиілігі ең көп баға – «5»-тік баға. Демек, оқушының тоқсан ішіндегі математикадан алған бағаларының модасы «5» -тік баға.
Жауабы: математикадан алған бағаларының модасы «5» – тік баға.

Шаманың модасы – оның берілген мәдерінің ішіндегі жиілігі ең көбі.

Шеңбер. Өзгеріс ауқымын табыңдар:
1) 12 тг; 148 тг; 326 тг; 700 тг;

2) 780кг; 326 кг; 760 кг;
3) 160 мин; 1 сағ 60 мин; 120 мин; 200 мин;
Шешуі: 1) 700 - 12=688
2) 780 - 326=454
3) 200 - 120=80

Сонымен өзгеріс ауқымын қалай табамыз:
Өзгеріс ауқымы дегеніміз берілгендер қатарындағы ең үлкен мән мен ең кіші мәнннің айырмасы.

Талдау

Топ басшысы өз тобынан бір оқушыны тақтаға шығарады, қалған оқушылар топта бірігіп орындайды. Тақтада жұмыс жасаған оқушы қателескен жағдайда, топ тарапынан көмектесуге, қатені дұрыстауға мүмкіндік беріледі.

Оқулықтан

№1220. Сандардың арифметикалық ортасын табыңдар:

10,1; 9,4 және 9,9
және
және
5,9; 6,1; 6 және 4,8
және 3,66
5,21; 4,98; 5,14 және 8,67

№1222

Велосипедші 13,6 км/сағ жылдамдықпен 1,5 сағ тас жолмен жүріп, 0,2 сағ демалған соң 9,8 км/сағ жылдамдықпен 0,5 сағ қара жолмен жүрді. Велосипедшінің орташа қозғалыс жылдамдығын табыңдар.

Жинақтау

Әр топқа тапсырмалар беріледі, постерге салып қорғайды.

Үйге тапсырма: Интернет желісінен осы тақырыпқа байланысты ақпараттар жинау, жұмбақ құрастыру, №1224, 1226

Сабақты бағалау.

Бүгінгі сабақтан өздеріңе қажетті не үйрендіңдер? Аралас сандарды азайтып үйренудің біз үшін маңызы бар ма?

Бағалау

Мұғалімнің бағалауы, өзін өзі бағалау

Рефлексия (бағалау парағының келесі бетіне)

Сабақ қалай өтті?

Ұнады ма?

Түсінбеген сұрақтарың болды ма?