Просмотр содержимого документа
«Түбір табу құпиялары»
Түбір табу құпиялары және сандардың квадратын ойша есептеу
Ғылыми өзектілігі:
Оқу материалын шығармашылықпен меңгеруге және есептерді өз бетінше шығармашылықпен шеше білуге дағдыландыру.Оқушылардың математикалық білімін жоғарлату, баланың табиғи мүмкіндіктері мен қабілеттерін дамыту, дүниежүзілік деңгейдегі жоғары мәдениет пен қажетті білім қорын жинақтаған, өз алдына жауапты шешімдер қабылдай алатын, әр істе белсенді шығармашылық әрекет жасауға қабілетті жас ұрпақ қалыптастыру.
Үшінші дәрежелі түбір табу
1–ден 10–ға дейінгі сандардың үшінші дәрежесі :
Мысалы: а) 658 503 санынан үшінші дәрежелі түбірін табу қажет болсын. Бұл санның соңғы цифры 3, демек, 10 – 3 = 7, бұл ізделінді санның соңғы цифры. Берілген санның соңғы үш цифрын алып тастап, 658 санын аламыз, бұл 8 бен 9 – дың үшінші дәрежелі сандық мәндерінің арасында тұр, мұның кішісі 8. Ендеше, ізделінді санымыздың бірінші цифры 8 болады. Сондықтан:
Бесінші дәрежелі түбір табу
1 – ден 10 – ға дейінгі сандардың бесінші дәрежесі:
,
.
Бұл сандардың бесінші дәрежесінде шыққан сандардың соңғы цифры негізімен бірдей. Түбірден шығатын санның бірінші цифрын табу үшін соңғы бес цифрын алып тастайсыз да, қалған сан бесінші дәрежелі сандар кестесіндегі қай санның арасында тұрғанын қараймыз. Солардың кішісі іздеген санның бірінші цифрын береді.
Мысалы, түбірін табу керек.
Ізделінді санның соңғы цифры 7, ендеше түбірден шығатын санның соңғы цифры 7 болады. Соңғы бес цифрды алып тастасақ, 14 бұл кестеде 1 мен 2 – нің бесінші дәрежелі сандық мәндерінің арасында тұр, мұның кішісі 1.