?ткен саба?та біз ?.М?сіреповті? ?мірі ж?не шы?армашылы?ымен танысты? ж?не шы?армаларыны? ішінен «?лімді же?ген ана» М.Горькийден еркін аудар?ан ??гімесіні? І – б?лімін о?ыды?. ?ткенді еске т?сіру ?шін мынадай с?ра?тар?а жауап берейік:
-?.М?сірепов кім? Жазушыны? ?мірі мен шы?армашылы?ынан кім ?ыс?аша м?лімдеме береді?
- ??гімені? негізгі кейіпкерлері кімдер?
-?мір Темір,адамны? анасы.(Экран?а ананы?,?мір Темір суреті,кейіпкерлерді? аттары шы?ады)
-Кейіпкерлерді? ?айсы тарихи т?л?а?а жатады?
Ана ---------?деби кейіпкер
?мір Темір суретіні? т?сына -------
1370-1405 жылдары ?аза?стан мен ?ыр?ызстан аума?ына бас?ыншылы? ма?саттарын ас?ан ?атыгездікпен ж?зеге асыр?ан.
-Ол ажалдан кімді тартып ал?ысы келді? (?лы Ж??гірді тартып ал?ысы келді)
-А?са? Темір ?ай жерде ?ліммен ?шырасты? (Отырарда ?ліммен ?шырасты)
-«Отырарда» ?ліммен ?шырас?аннан кейін А?са? Темірді? ?рекеті туралы ?зіндіні тауып о?ы?дар.
-Сонымен А?са? Темір баласыны? кегін алам деп жан-жа?ына ?лім шашты. Б?л туралы ?аза?стан тарихынан о?ып білесі?дер. А?са? Темір Азияны жаулап алып Алтын Орданы к?йретіп, ?ытай?а шабуыл жаса?ан. А?са? Темір ?лім шашса, ?мір шашатын ?ажайып к?ш бар, ол к?ш кім еді? (Ол - ана, ол к?ш анада)
-Неліктен? (Себебі, Ана - ?мірге адам ?келетін, ?мір сыйлайтын алып к?ш).
-И?, ?азіргі заманда адамны? ?олынан келмейтін н?рсе кем де кем. ?арыш?а ?шып, а?паратты тегіс ме?геріп жатырмыз, біра? ?мір сыйлау к?ші, д?ниеге адам ?келу к?ші тек ?ана ?йел – анада.
-Неге ?лім сепкен Темір де, ?лім де ананы? алдында басын иеді? (Себебі, ол-ана. ?мір сыйлаушы к?ш.)
-А?са? Темір ?ай елдерді жаулап алды? (Ба?дад пен Шамды, Сыр мен Амударияны, Азия елдері мен ?ытай?а шабуыл жасады).
-А?са? Темірді? бейнесін суреттеген жерлерін м?тінен тауып о?ы?дар.
3.Жа?а саба?.
а) с?здік ж?мысы: слайдтар ар?ылы жа?а с?здерді? ма?ынасын ашу. С?здіктерде берілген с?здерді о?у ар?ылы м?тінні? не ж?нінде екендігін а??ару?а болады.
?) м?нерлеп о?у: м??алім м?тінні? мазм?нын аша отырып, ая?ына дейін м?нерлеп о?ып береді.
б) м?тінні? мазм?нына байланысты с?ра? – жауап:
-Темірді? алдына кім келді?
-?йел ?ай жерден келді?
-Ана кімді іздеп келді?
-Темірді? алдына келген ?йелді? т?рі ?андай? М?тіннен тауып о?ы?дар.
-Ана А?са? Темірден ?оры?ты ма? Ол ?алай с?йледі?
-А?са? Темір ?йелді? алдында неге басын иді? Ана ?андай с?здерімен А?са? Темірді же?ді?
-А?са? Темір не деп б?йры? берді?
-??гімені? негізгі та?ырыбы не, кім туралы?
-Идеясы?
в) теріп о?у: ?.М?сіреповты? ??гімесінен ананы? ??діреті, ананы? к?штілігі туралы жолдарын тауып о?ып бері?дер.
г) ой тол?ау: Д?ниеде анадан арты? к?ш бар ма?
4.?орытынды:
-Ана мен ?мір Темір образдары ар?ылы біз нені к?реміз?(Экраннан к?рсетіледі)Жауабы:Б?л образдар ар?ылы ?атыгездік пен билік,ашу мен а?ыл,сезімні? со?ырлы?ы мен а?ыл?а ба?ынбайтын асаулы?ын,ана махаббатын,сана мен сезімні? таласын ?рі к?зсіз ерлікті к?реміз.
-А?ын поэмада ?андай адами ?асиеттерді с?з етеді? «Ой ша?ыру»(Экраннан к?рсетіледі).Жауабы: Ашу мен ерлік,махаббат пен а?ыл,сезім.
5.?йге тапсырма: «?лімді же?ген ана» ??гімесін о?у. 89-91 бет.
6. Ба?алау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Көрнекілігі:Ғ.Мүсіреповтің суреті, “Ана» туралы жазылған қанатты сөздер,сөздік жазылған слайдтар, «Ақсақ Темір» энциклопедиясы.
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру кезеңі. :-Құрметті оқушылар,бүгінгі біздің сабағымыз -
өткен сабағымыздың жалғасы.Бүгінгі сабақты лирикалық нотамен бастағым келеді.(Ана туралы жыр» күйі ойналады). Ғ.Мүсірепов қаламынан шағын әңгімелер,драмалық шығармалар,эпикалық туындылар және тамаша аудармалар туған.
2.Өткен сабақты қайталау:
Өткен сабақта біз Ғ.Мүсіреповтің өмірі және шығармашылығымен таныстық және шығармаларының ішінен «Өлімді жеңген ана» М.Горькийден еркін аударған әңгімесінің І – бөлімін оқыдық. Өткенді еске түсіру үшін мынадай сұрақтарға жауап берейік:
-Ғ.Мүсірепов кім? Жазушының өмірі мен шығармашылығынан кім қысқаша мәлімдеме береді?
- Әңгіменің негізгі кейіпкерлері кімдер?
-Әмір Темір,адамның анасы.(Экранға ананың,Әмір Темір суреті,кейіпкерлердің аттары шығады)
-Кейіпкерлердің қайсы тарихи тұлғаға жатады?
Ана ---------Әдеби кейіпкер
Әмір Темір суретінің тұсына -------
1370-1405 жылдары Қазақстан мен Қырғызстан аумағына басқыншылық мақсаттарын асқан қатыгездікпен жүзеге асырған.
-Ақсақ Темір ажалға неге кектенді? (Себебі оның ұлы Жәңгірді ажал алған,сондықтан ажалды жеңгісі келді)
-Ол ажалдан кімді тартып алғысы келді? (Ұлы Жәңгірді тартып алғысы келді)
-Ақсақ Темір қай жерде өліммен ұшырасты? (Отырарда өліммен ұшырасты)
-«Отырарда» өліммен ұшырасқаннан кейін Ақсақ Темірдің әрекеті туралы үзіндіні тауып оқыңдар.
-Сонымен Ақсақ Темір баласының кегін алам деп жан-жағына өлім шашты. Бұл туралы Қазақстан тарихынан оқып білесіңдер. Ақсақ Темір Азияны жаулап алып Алтын Орданы күйретіп, Қытайға шабуыл жасаған. Ақсақ Темір өлім шашса, өмір шашатын ғажайып күш бар, ол күш кім еді? (Ол - ана, ол күш анада)
-Неліктен? (Себебі, Ана - өмірге адам әкелетін, өмір сыйлайтын алып күш).
-Иә, қазіргі заманда адамның қолынан келмейтін нәрсе кем де кем. Ғарышқа ұшып, ақпаратты тегіс меңгеріп жатырмыз, бірақ өмір сыйлау күші, дүниеге адам әкелу күші тек қана әйел – анада.
-Неге өлім сепкен Темір де, өлім де ананың алдында басын иеді? (Себебі, ол-ана. Өмір сыйлаушы күш.)
-Ақсақ Темір қай елдерді жаулап алды? (Бағдад пен Шамды, Сыр мен Амударияны, Азия елдері мен Қытайға шабуыл жасады).
-Темір қайда сайрандауға шықты? (Ол Қапығұл деген әдемі алаңға сайрандауға шықты).
-Ол нені көрді? (Самарқанның көк мойын мұнараларын көрді).
-Самарқанды өртеуге неге әмір бермеді? (Себебі, Самарқанның мұнаралары адамның сүйегінен жасалған.).
-Ақсақ Темірдің бейнесін суреттеген жерлерін мәтінен тауып оқыңдар.
3.Жаңа сабақ.
а) сөздік жұмысы: слайдтар арқылы жаңа сөздердің мағынасын ашу. Сөздіктерде берілген сөздерді оқу арқылы мәтіннің не жөнінде екендігін аңғаруға болады.
ә) мәнерлеп оқу: мұғалім мәтіннің мазмұнын аша отырып, аяғына дейін мәнерлеп оқып береді.
б) мәтіннің мазмұнына байланысты сұрақ – жауап:
-Темірдің алдына кім келді?
-Әйел қай жерден келді?
-Ана кімді іздеп келді?
-Темірдің алдына келген әйелдің түрі қандай? Мәтіннен тауып оқыңдар.
-Ана Ақсақ Темірден қорықты ма? Ол қалай сөйледі?
-Ақсақ Темір әйелдің алдында неге басын иді? Ана қандай сөздерімен Ақсақ Темірді жеңді?
-Ақсақ Темір не деп бұйрық берді?
-Әңгіменің негізгі тақырыбы не, кім туралы?
-Идеясы?
в) теріп оқу: Ғ.Мүсіреповтың әңгімесінен ананың құдіреті, ананың күштілігі туралы жолдарын тауып оқып беріңдер.
г) ой толғау: Дүниеде анадан артық күш бар ма?
4.Қорытынды:
-Ана мен Әмір Темір образдары арқылы біз нені көреміз?(Экраннан көрсетіледі)Жауабы:Бұл образдар арқылы қатыгездік пен билік,ашу мен ақыл,сезімнің соқырлығы мен ақылға бағынбайтын асаулығын,ана махаббатын,сана мен сезімнің таласын әрі көзсіз ерлікті көреміз.
-Ақын поэмада қандай адами қасиеттерді сөз етеді? «Ой шақыру»(Экраннан көрсетіледі).Жауабы: Ашу мен ерлік,махаббат пен ақыл,сезім.
5.Үйге тапсырма: «Өлімді жеңген ана» әңгімесін оқу. 89-91 бет.
6. Бағалау
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
object(ArrayObject)#852 (1) {
["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
["title"] => string(220) "Урок литературы в 9 классе "Традиции Лермонтова в русской и казахской литературе XIX века. М. Ю. Лермонтов и Абай Кунанбаев "
["seo_title"] => string(130) "urok-litieratury-v-9-klassie-traditsii-liermontova-v-russkoi-i-kazakhskoi-litieraturie-xix-vieka-m-iu-liermontov-i-abai-kunanbaiev"
["file_id"] => string(6) "184112"
["category_seo"] => string(10) "literatura"
["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
["date"] => string(10) "1425997792"
}
}
