Сарыар?аны? бел ортасында ?н ?о?ан,?нер ?он?ан А?то?ай деген ??тты ?ойнау барын біреу білсе де біреу білмес.Алайда К?л?ш пен Манарбекті,?аза?ты? ма?дайына біткен ?ш жары? ж?лдыз,?ш арыс-?.Б?кейхан,?.Ермеков,Ж.А?байды білмейтін ?аза? кемде кем.Мен осы жерді? тумасымын.То?ырауындай тол?ып а??ан киелі ?зенні? бойына орналас?ан кішкентай ?ана «?уаныш» ауылында д?ниеге келгенімді ?немі ма?таныш т?тамын.?йтуіме себеп те жо? емес,?йткені мені? атам-саналы ??мырын ?ылым жолына арнап,ту?ан тілін ?шпа??а жекізуге ?мірін сарп еткен,«Жетістікке жеткен адам»деп айту?а ?бден т?ратын адам.
Лингвист,?аза?стан Республикасы Мемлекеттік сыйлы?ыны? иегері,филология ?ылымыны? докторы,профессор,А?то?ай ауданыны? ??рметті азаматы ?сет Бол?анбай?лыны? ата? –беделіні? е? ?лкені-келер ?рпа?ты? рухани керегіне жарайтын тіл біліміні? дами т?суіне ?ос?ан ?лесі,к?п ізденісті,жан-жа?ты зерттеуді ?ажет ететін ?аза? тіл біліміні? аса жауапты саласы-лексика мен лексикографиясына ?атысты жаз?ан е?бектері еді.1956 жылы «?аза? тіліндегі зат есім синонимдері» атты диссертация ?ор?ап,филология ?ылымдарыны? кадидаты деген ата? алды.1962-1975 жылдар арасында «?аза? тіліні? синонимдер с?здігін» екі рет шы?арды.Синонимдерге арнал?ан монографиясы мен ау?ымды ма?алалары жары? к?рді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Жетістікке жеткен адам туралы эссе »
Әркім өз өскен ортасының жемісі
Сарыарқаның бел ортасында ән қоған,өнер қонған Ақтоғай деген құтты қойнау барын біреу білсе де біреу білмес.Алайда Күләш пен Манарбекті,қазақтың маңдайына біткен үш жарық жұлдыз,үш арыс-Ә.Бөкейхан,Ә.Ермеков,Ж.Ақбайды білмейтін қазақ кемде кем.Мен осы жердің тумасымын.Тоқырауындай толқып аққан киелі өзеннің бойына орналасқан кішкентай ғана «Қуаныш» ауылында дүниеге келгенімді үнемі мақтаныш тұтамын.Үйтуіме себеп те жоқ емес,өйткені менің атам-саналы ғұмырын ғылым жолына арнап,туған тілін ұшпаққа жекізуге өмірін сарп еткен,«Жетістікке жеткен адам»деп айтуға әбден тұратын адам.
Лингвист,Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының иегері,филология ғылымының докторы,профессор,Ақтоғай ауданының құрметті азаматы Әсет Болғанбайұлының атақ –беделінің ең үлкені-келер ұрпақтың рухани керегіне жарайтын тіл білімінің дами түсуіне қосқан үлесі,көп ізденісті,жан-жақты зерттеуді қажет ететін қазақ тіл білімінің аса жауапты саласы-лексика мен лексикографиясына қатысты жазған еңбектері еді.1956 жылы «Қазақ тіліндегі зат есім синонимдері» атты диссертация қорғап,филология ғылымдарының кадидаты деген атақ алды.1962-1975 жылдар арасында «Қазақ тілінің синонимдер сөздігін» екі рет шығарды.Синонимдерге арналған монографиясы мен ауқымды мақалалары жарық көрді.
Атам үнемі ізденіс үстінде жүретін,қолынан қоңыр блакноты мен каламын тастамайтын.Тың,жаңа сөз естісе міндетті түрде түртіп қоятын. «Ғасырлар бойы жалғасып,саф алтындай сақталып келген қазақ тіліндегі синонимдер- сөз қорының асыл қазынасы.Әрбір тілдің қандай дәрежеде дамып жетілгендігі,оның байлығы мен оралымдылығы синонимдердің молдығы арқылы көрінеді,-дей отырып,-вариант сөздер синонимнің інісі,-деп әзілдейтін.
Жиырма жыл бойы жинаған синонимдерін сөз табына қатыстығына қарай бөліп 71000синонимдердің(2210 синонимдік қатар) 2820сөзі-етістікке,2118 сөзі-зат есімге,1633 –і сын есімге,371сөздің үстеуге қатысы бар екенін дәлелдеп шыққан.
Үзеңгілес бауыры,әріптесі Ж.Өмірбек : «Әсекең гүл шоғынан бал жинаған арадай ана тілінің сөз байлығын құныға жинап-теріп,мұқият зерттеумен күн кешіп келеді.Суығына тоңды,ыстығына күйді. «Қазақ тілінің синонимдер сөздігін үш мәрте шығарды.Біз бұларды білікті ғалымның үзілмес ұрпаққа қалдырған өлмес мұрасы деп қабылдаймыз»-,деп еске алады.
Атам 1968 жылы жарық көрген «Абай тілі сөздігінің»әрі авторы,әрі редакция алқа мүшесі ретінде қатысып,үлкен еңбек сіңірді.Сөздік өз кезегінде қалың оқырман қауымға сөздердің түсінігін беріп қана қоймай,қазақтың қазіргі әдеби тілінің даму тарихы жөнінде мәлімет берер негізгі құрал,Абайдай ұлы тұлғаның,кемеңгер қаламгерді танытуға көмектесер шын мәніндегі жөнсілтегіш болғанын марқая отырып айта аламын.
Сонымен қатар,1959-1961 жылдары жарық көрген «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі атты» тұңғыш еңбектің белді авторларының бірі болды. «Қазақ тілінің лексикалогиясы»атты оқулықты толықтырып,жетілдіріп үш рет шығарды.
Халықтар ассамблеясының мүшесі Асылы Әлиқызы Әсет ата жайлы:»Ойы ұшқыр,рухы биік,тың серпінді ғалым еді,артында өлмейтін ғылымы,білімі,өшпейтін ізі,қазақ сөзінің майын тамызып,қаймағын ағызып сөйлейтін жан екеу болса,бірі,біреу болса өзі болатын аты қалды.Оның ұлы мақсаты,ұлт мүддесіне айналған ана сүтімен бойына дарыған шұрайлы ғажап тілі болатын»-, деп тебірене еске алады.
Ғылымда үркердей орны бар,есімі ерекше аталатын ғалым атамның ұшқыр қаламынан ұзын саны 200 жуық үлкенді-кішілі еңбек жарық көрді.Оның 20 жуығы сөздік,2 монаграфия,үш оқулық,5 кітапшасы бар.Мұнан басқа 50 жуық басылып шыққан ғылыми мақалалары бар.Ойымды:
Өмір –шабыт,
Өлім қалып түс болып,
Әсет ағам келеді ұшып құс болып!
... Алаш-Ана,сенің Қызғыш Құсың –бұл.
Құсың неге шырылдайды- түсіндір?!
Атырау-Арқа-Алатаудың үстінде
Ақтоғайдың бір қыраны ұшып жүр -,деп Серік Ақсұңқардың өлеңімен аяқтағым келеді
