Ауыспалы келер ша?

Саба?ты? та?ырыбы: Етістікті? ша?тары. Ауыспалы келер ша?. Саба?ты? ма?саты: 1. Білімділік: Етістік туралы білімдерін ке?ейту. Етістікті? келер ша? т?рлерімен таныстыру, жатты?улар ар?ылы та?ырыпты бекіту. 2. Дамытушылы?: Танымды? ?абілеттерін, ?айта жа??ыртып есте са?тау ?абілетін, с?йлеу тілін, с?здік ?орын, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту. 3. Т?рбиелік: ?йымшылды??а, мейрімділікке, кішіпейілдікке т?рбиелеу. Саба?ты? т?рі: Жа?а білімді ме?геру. Технологиясы: Блум таксономиясын ?олдану Саба?ты? ?дісі: С?ра?-жауап, т?сіндіру, ой ?аз?ау, топтастыру. Саба? к?рнекілігі: М?тіндер, пара?шалар, семантикалы? кесте, ба?алау пара?шасы. Саба?ты? барысы: 1.?йымдастыру. О?ушылармен амандасу, ?ажетті ??рал-жабды?тарын тексеру. О?ушылар?а психологиялы? ахуал ту?ызу ?зіні? ж?лдызы?ды тап. Та?та?ы ?рт?рлі т?стегі ж?не т?рдегі ж?лдыздар жапсырылады. Шарты: К?здері?ді ж?мып, ?ркім ?зі? ?ала?ан ?алыпты са?тап бос отыры?дар. Тере? тыныс алып ж?не тыныс шы?ары?дар. К?з алдары?а мені? айт?анымды елестеті?дер. (?демі ?уен ойналады) Т?н. Аспан толы самса?ан ж?лдыздар! Ма?ай ?ап-?ара??ы ж?лдыздарды? к?птігі сондай ?олмен ?ста?ы? келеді. Ж?лдыздарды? бірі ?лкен, бірі кішкентай, бірі жары?, бірі ?ара??ы. Біреулері? ?шін б?л бір немесе бірнеше ж?лдыз, ал енді бас?алары? ?шін – к?птеген жар?ыра?ан н?ктелер. Б?л ж?лдыздар бірде са?ан жа?ындайды, бірде сенен алыстайды. Ал, сен сол ж?лдыздарды? ішінен ?зіні? е? жары?, е? ?демі ж?лдызы?ды та?дап ал. Ол сені? е? жары?, е? ?демі ж?лдызы?, тек ?ана сенікі! Ол м?мкін сені? бала к?нгі арманы?а ??сас шы?ар, м?мкін са?ан е? ба?ытты, к??ілді, жетістікке жеткен с?ттерді есі?е т?сіретін шы?ар. Та?ы да ?з ж?лдызы?а с?йсіне ?арап, о?ан ?олы?ды созып жетуге тырыс. Бар к?ші?мен жетуге тырыс! Ж?не сен міндетті т?рде ?з ж?лдызы?а жетесі?.Оны аспаннан алып,?з алды?а ?ой,жа?ыныра? ?арашы,ол ?алай к?рінеді? Т?сі ?андай екен? Осы е? ?демі е? жары? ж?лдызды ала?аны?а ?ой да іші?е ж?т, ж?регі?е ?ондыр. Ол са?ан ?лкен к?ш, ?уат ?келеді. Аппа? а? адал ж?мысты бастау?а, алда?ы ма?саттары?а жетуге к?ш береді. Тере? тыныс алы?дар, мен 5 деп сана?анда к?зі?ді аш. 1, 2.. сен д?ниедегі е? мы?ты, е? дарынды о?ушысы?. 3, 4 ..сені? жетістіктерге жетуге барлы? к?ші?, жігері? де жетеді. 5. Ал енді к?здері?ді ашып, та?тада?ы ж?лдыздарды? ішінен ?з ж?лдызы?ды тауып ал да, с?йсіне ?ара. Б?л ж?лдыздар бізді? ?рбір кездесуімізде жар?ырап, жылылы?, мейірімділік, досты?, жа?сы ?арым-?атынас сыйлап т?рады.Балалар, ?р?ашан ж?лдыздары?ыз жо?ары болуына тілектеспін! II.БІЛУ. (?й тапсырмасын с?рау) 1. Ма?сатты келер ша? нені білдіреді? (?имылды?, іс-?рекетті? келешекте ма?сат етіле орындалатынын білдіреді) 2. ?андай ж?рна?тар ар?ылы жасалады? (-ма?, -мек, -па?, -пек, -ба?, -бек ж?рна?ы жал?анып, одан кейін жіктік жал?ауы?осылу ар?ылы жасалады) 3. Мысал келтірі?іздер. Ой ?оз?ау. (Музыка ойналады) «Домбыраны? ?о?ыр ?ні к?мбірледі. Аса бір зарлы, ?ай?ылы сарын бозда?ан т?йедей безілдеп, м??ды ?уенді е?ірете т?кті. Ж?ректі сол?ылдат?ан неше ?илы дыбыстар шы?ады. Зар жыла?ан, сы?сы?ан дыбыстар денені шымырлатады. Ж?ректі т?ркілеп, ойды ?ия?а жетелейді». Жо?арыда к?рсетілген с?йлемдерде етістіктер ?имылды, іс-?рекетті білдіретіндігі белгілі. Ал іс-?рекет, ?имыл белгілі бір кезе?де іске асады, орындалады. С?ра?: Мысал ретінде келтірілген с?йлемдердегі іс-?рекет, ?имылды? туу кезе?і не ар?ылы, я?ни немен ай?ындалады? Жауап: ?имылды? ?ту кезе?і с?йлеушіні? хабарлау кезе?імен немесе с?йлеп т?р?ан с?тпен ай?ындалады. С?ра?: Сонымен, етістікті? ша?ы деп нені айтамыз? Жауап: С?йлеп т?р?ан с?тке байланысты ?имылды? ?ту кезе?ін білдіру – етістікті? ша?ы деп аталады. С?ра?: С?йлеп т?р?ан с?тпен байланысты ?имылды? болу мезгілі неше т?рлі болады? Жауап: ?ш т?рлі болады: с?йлеп т?р?ан с?тке байланысты, я?ни, сол с?тте болып жат?ан ?имылды осы ша?, ?лі болма?ан, біра? кейін болатын ?имылды келер ша?, с?йлеп т?р?ан с?ттен б?рын болып ?ткен ?имылды ?ткен ша? білдіреді. III. Т?СІНУ Д?птермен ж?мыс.79-беттегі ережемен танысу. Д?птерге конспект жазу. IV. ?ОЛДАНУ 124, 125, 126-жатты?уларды орындау. К?ру диктантын жазу. Келер ша?та?ы етістікті тауып, келер ша?ты? ?ай т?ріне жататынын ай?ында?ыздар. -Ім, б?се, т?сінерсі?, т?сінерсі?. Мені? ж?німді с?рап ?айтесі?, ??да т?спексі? бе?. Біз ж?рміз. – Келеді ол! ?зі келеді, к?рерсі?!. Мен де келер деп ойлаймын біз о?ан ?ашан жетеміз? – Суыт ж?рсек, та? ата жетеміз. Т?н ортасында аттарды жемдеп алармыз. Соны ты?дырмай т?рып, демалу?а болмайды. Со?ына ерген жал?ыз ?арасына ие бермек, ?андай м?ра ?алдырма?? Б?л іс болмайды. ?олдан келмейді. Жазы?ы жо? Алшынбай ?ызын К?неке? ренжіте алмайды. Алшынбайдан кетсем демесе, са?ан р??сат етпейді. ?уанды? ?айын ж?ртына жаман атты болады. VI. ТАЛДАУ Семантикалы? кесте № Етістіктер Болжалды келер ша? Ма?сатты келер ша? Ауыспалы келер ша? 1 Арай ?ала?а барма?шы + 2 Олар ерте? ?ала?а кетеді + 3 Ол саба?ын кешке о?иды + 4 Егерде мал керек болса, ?ол?нер ?йренбек керек. + 5 Біз ?ала?а ерте? барармыз. + 6 А?аш б?л жерде к?тсе ?ана ?седі. + 7 Ерлік пен бірлік же?іске жеткізер. + 8 Ма?сатым тіл ?стартып, ?нер шашпа?. + 9 Мен ерте? ерте т?рамын. + 10 Тозбас жасау болмас, бас білмес асау болмас. + VII. СИНТЕЗ. Келер ша?ты? жасалу жолдарын ?олдана отырып, «Заман а?ымына сай талап етілген маманды?тар» та?ырыбына ша?ын эссе жазу. VIII. БА?АЛАУ ПАРА?ШАСЫ О?ушыны аты-ж?ні ?й тапсыр масы Жатты ?улар ды? орында луы К?рме диктанты Семанти калы? кесте эссе ?оры тынды ба?а М? ?алім ні? ба?асы IX. ?йге тапсырма беру: 1-топ – «К?лтегін» 2-топ – «?ор?ыт» 3-топ – «О?ызнама» к?не т?ркі ескерткіштері туралы м?ліметтер жина?тау. А?парат бойнша сурет-сызба салып, ?ор?ау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ауыспалы келер ша? »

Сабақтың тақырыбы: Етістіктің шақтары. Ауыспалы келер шақ.

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Етістік туралы білімдерін кеңейту. Етістіктің келер шақ түрлерімен таныстыру, жаттығулар арқылы тақырыпты бекіту.

2. Дамытушылық: Танымдық қабілеттерін, қайта жаңғыртып есте сақтау қабілетін, сөйлеу тілін, сөздік қорын, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

3. Тәрбиелік: Ұйымшылдыққа, мейрімділікке, кішіпейілдікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгеру.

Технологиясы: Блум таксономиясын қолдану

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндіру, ой қазғау, топтастыру.

Сабақ көрнекілігі: Мәтіндер, парақшалар, семантикалық кесте, бағалау парақшасы.

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру.

Оқушылармен амандасу, қажетті құрал-жабдықтарын тексеру.

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу

Өзінің жұлдызыңды тап. Тақтағы әртүрлі түстегі және түрдегі жұлдыздар жапсырылады.

Шарты: Көздеріңді жұмып, әркім өзің қалаған қалыпты сақтап бос отырыңдар. Терең тыныс алып және тыныс шығарыңдар. Көз алдарыңа менің айтқанымды елестетіңдер. (Әдемі әуен ойналады)

Түн. Аспан толы самсаған жұлдыздар! Маңай қап-қараңғы жұлдыздардың көптігі сондай қолмен ұстағың келеді. Жұлдыздардың бірі үлкен, бірі кішкентай, бірі жарық, бірі қараңғы. Біреулерің үшін бұл бір немесе бірнеше жұлдыз, ал енді басқаларың үшін – көптеген жарқыраған нүктелер. Бұл жұлдыздар бірде саған жақындайды, бірде сенен алыстайды. Ал, сен сол жұлдыздардың ішінен өзінің ең жарық, ең әдемі жұлдызыңды таңдап ал. Ол сенің ең жарық, ең әдемі жұлдызың, тек қана сенікі! Ол мүмкін сенің бала күнгі арманыңа ұқсас шығар, мүмкін саған ең бақытты, көңілді, жетістікке жеткен сәттерді есіңе түсіретін шығар. Тағы да өз жұлдызыңа сүйсіне қарап, оған қолыңды созып жетуге тырыс. Бар күшіңмен жетуге тырыс! Және сен міндетті түрде өз жұлдызыңа жетесің.Оны аспаннан алып,өз алдыңа қой,жақынырақ қарашы,ол қалай көрінеді? Түсі қандай екен? Осы ең әдемі ең жарық жұлдызды алақаныңа қой да ішіңе жұт, жүрегіңе қондыр. Ол саған үлкен күш, қуат әкеледі. Аппақ ақ адал жұмысты бастауға, алдағы мақсаттарыңа жетуге күш береді. Терең тыныс алыңдар, мен 5 деп санағанда көзіңді аш. 1, 2.. сен дүниедегі ең мықты, ең дарынды оқушысың. 3, 4 ..сенің жетістіктерге жетуге барлық күшің, жігерің де жетеді. 5. Ал енді көздеріңді ашып, тақтадағы жұлдыздардың ішінен өз жұлдызыңды тауып ал да, сүйсіне қара. Бұл жұлдыздар біздің әрбір кездесуімізде жарқырап, жылылық, мейірімділік, достық, жақсы қарым-қатынас сыйлап тұрады.Балалар, әрқашан жұлдыздарыңыз жоғары болуына тілектеспін!

II.БІЛУ. (Үй тапсырмасын сұрау)

Мақсатты келер шақ нені білдіреді? (Қимылдың, іс-әрекеттің келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді)
Қандай жұрнақтар арқылы жасалады? (-мақ, -мек, -пақ, -пек, -бақ, -бек жұрнағы жалғанып, одан кейін жіктік жалғауықосылу арқылы жасалады)
Мысал келтіріңіздер.

Ой қозғау. (Музыка ойналады)

«Домбыраның қоңыр үні күмбірледі. Аса бір зарлы, қайғылы сарын боздаған түйедей безілдеп, мұңды әуенді еңірете төкті. Жүректі солқылдатқан неше қилы дыбыстар шығады. Зар жылаған, сыңсыған дыбыстар денені шымырлатады. Жүректі түркілеп, ойды қияға жетелейді».

Жоғарыда көрсетілген сөйлемдерде етістіктер қимылды, іс-әрекетті білдіретіндігі белгілі.

Ал іс-әрекет, қимыл белгілі бір кезеңде іске асады, орындалады.

Сұрақ: Мысал ретінде келтірілген сөйлемдердегі іс-әрекет, қимылдың туу кезеңі не арқылы, яғни немен айқындалады?

Жауап: Қимылдың өту кезеңі сөйлеушінің хабарлау кезеңімен немесе сөйлеп тұрған сәтпен айқындалады.

Сұрақ: Сонымен, етістіктің шағы деп нені айтамыз?

Жауап: Сөйлеп тұрған сәтке байланысты қимылдың өту кезеңін білдіру – етістіктің шағы деп аталады.

Сұрақ: Сөйлеп тұрған сәтпен байланысты қимылдың болу мезгілі неше түрлі болады?

Жауап: Үш түрлі болады: сөйлеп тұрған сәтке байланысты, яғни, сол сәтте болып жатқан қимылды осы шақ, әлі болмаған, бірақ кейін болатын қимылды келер шақ, сөйлеп тұрған сәттен бұрын болып өткен қимылды өткен шақ білдіреді.

III. ТҮСІНУ Дәптермен жұмыс.79-беттегі ережемен танысу. Дәптерге конспект жазу.

IV. ҚОЛДАНУ 124, 125, 126-жаттығуларды орындау.

Көру диктантын жазу. Келер шақтағы етістікті тауып, келер шақтың қай түріне жататынын айқындаңыздар.

-Ім, бәсе, түсінерсің, түсінерсің. Менің жөнімді сұрап қайтесің, құда түспексің бе?. Біз жүрміз. – Келеді ол! Өзі келеді, көрерсің!. Мен де келер деп ойлаймын біз оған қашан жетеміз? – Суыт жүрсек, таң ата жетеміз. Түн ортасында аттарды жемдеп алармыз. Соны тыңдырмай тұрып, демалуға болмайды. Соңына ерген жалғыз қарасына ие бермек, қандай мұра қалдырмақ? Бұл іс болмайды. Қолдан келмейді. Жазығы жоқ Алшынбай қызын Күнекең ренжіте алмайды. Алшынбайдан кетсем демесе, саған рұқсат етпейді. Қуандық қайын жұртына жаман атты болады.

VI. ТАЛДАУ

Семантикалық кесте

№	Етістіктер	Болжалды келер шақ	Мақсатты келер шақ	Ауыспалы келер шақ
1	Арай қалаға бармақшы		+
2	Олар ертең қалаға кетеді			+
3	Ол сабағын кешке оқиды			+
4	Егерде мал керек болса, қолөнер үйренбек керек.		+
5	Біз қалаға ертең барармыз.	+
6	Ағаш бұл жерде күтсе ғана өседі.			+
7	Ерлік пен бірлік жеңіске жеткізер.	+
8	Мақсатым тіл ұстартып, өнер шашпақ.		+
9	Мен ертең ерте тұрамын.			+
10	Тозбас жасау болмас, бас білмес асау болмас.	+

VII. СИНТЕЗ. Келер шақтың жасалу жолдарын қолдана отырып, «Заман ағымына сай талап етілген мамандықтар» тақырыбына шағын эссе жазу.

VIII. БАҒАЛАУ ПАРАҚШАСЫ

Оқушыны аты-жөні	Үй тапсыр масы	Жатты ғулар дың орында луы	Көрме диктанты	Семанти калық кесте	эссе	Қоры тынды баға	Мұ ғалім нің бағасы