Абай. «Ғылым таппай мақтанба» Орын таппай баптанба Құмарланып шаттанба Ойнап босқа күлуге Бес нәрседен қашық бол Бес нәрсеге асық бол Адам болам десеңіз. Абай өлеңдерінен Абай қарасөздерінен. Абайдың «Адам болам десеңіз» сөзінің мән – мағыналарын ашу біздің мақсатымыз. Абайдың айтқан сөзі өмірлік мазмұнын жоймайды - деп филолог Мекемтас Мырзахметов айтқанындай бірнеше сұрақтарға да өз ойымызды білдірейік. 1.Қазіргі қоғамдағы адамның ролі қандай? 2.Адам болу міндетіміз бе? 3.Бақытты болу дегенді қалай түсінеміз? 4.Өмірдегі менің мақсатым не? Келешекте мен өз өмірімді қалай құруым керек? 5.Абайша айтсақ: Үш - ақ нәрсе адамның қасиеті, ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек – дегенді қалай түсінесің? ІІІ Слайдтармен жұмыс Сонымен, өздеріңнің ой - пікірлеріңді ашық жеткізе білдіңдер. Ұлы философ Абайдың бірнеше қара сөздерінен мысалдар келтіре отырып, пікірлеріңді дәлелдедіңдер. Әл-Фараби: «Адамға ең бірінші білім емес тәрбие беру керек» деген. Ақыл - парасат күші- адамның ойлауына, пайымдауына, ғылым мен өнерді ұғынуына және жақсы қылық пен жаман қылықты айыруына көмектесетін күш, - деп айтқан. Ендеше қоршаған ортаға оң әсер ету үшін адамдар бойында парасаттылық болу керек. Физикалық құбылыстардағы оң және теріс зарядтар тәрізді адамдардың күнделікті әрекетінде де оң және теріс істер болады. Заман ортақ Білімі мен білігін басында еркі жоқ, суға жұмсап заманды билеушілер аққан қаңбақтай беті ауған жаққа кетушілер заманды алға сүйреушілер заманды артқа сүйреушілер ақыл – парасатқа жүгінушілер Ақылымен, парасатымен заманды алға сүйреу үшін қандай қасиеттер болу керек? Сұраққа жауапты мына жоба бойынша жауап беріңдер: Адам бойындағы қасиеттер + - Ал, енді өз жауаптурыңды мына жауаптармен салыстырыңдар: Адам бойындағы қасиеттер + - Ізгілік күншілдік мейірімділік қатігездік сыпайылық дөрекілік имандылық имансыздық адамгершілік аманатқа қиянат ар – ұят надандық адалдық арсыздық парасаттылық көрсе қызарлық ізденімпаздық жалқаулық талап, еңбек, терең ой, Өсек, өтірік, мақтаншақ, қанағат рахым ойлап қой – Еріншек бекер мал шашпақ бес асыл іс, көнсеңіз бес нәрсеге асық бол, адам болам десеңіз... ІV Ойындар 7мин Біз бүгінгі сабағымызда адамды жан – жақты танып білуге тырыстық. Енді бірнеше ойын арқылы ойымызды түйіндейік І «Баға беру» ойыны. Портреттерге қарап, ондағы адамдардың мінез-құлқын, қасиеттерін ажыратып беріңіздер Бұл ойын оқушының адамды тани білуіне, келбетіне қарап, мінез-құлқын ажырата білуіне көмектеседі. Келесі мына слайдтан біз нені көріп тұрмыз? Жауабы: Ортасында қара ноқаты бар үлкен ақ кеңістік. Өмірдің көптеген көріністерінен біз оны қоршап құрған ақ түсті аңғармай, тек «қара ноқатты» көреміз. Былайша айтқанда, бізге әр адамда міндетті түрде бар жақсы сапаларды байқаудан гөрі оның кемшілігі мен әлсіздігін көру әлдеқайда жеңіл. V Сабақты қорытындылау Сабағымызды қорытындылай келе, бүгін біз адам туралы жалпы түсінік беруге тырыстық. Енді, мына кестені дәптерімізге бір – екі сөйлеммен толтырайық. Нені білдім | Нені түсіндім | Адам бойындағы қуатты дұрыс пайдаланған жағдайда ғана рухани жағынан жан-жақты өркендеу жолында болатынын көріп отырмыз. Сендердің алдарыңда сәл ғана уақыттан соң өмір сахнасына жол жатыр, оның соқпақты, соқпақсыз жолдарын кездестіресіңдер, тек ақыл оймен әр нәрсені шешу арқылы ғана нағыз адам атануға болады. беріңдер демекпін. VІ Бағалау. VII Үйге тапсырма: Адам туралы жалпы түсінік. |