Презентация урока "Ыбырай Алтынсарин"

Қостанай қаласы

№ 17 орта мектеп Тақырыбы:

Ыбырай Алтынсарин

“ Қазақ хрестоматиясы”

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі:Мурзахметова Гулнар Жанғабылқызы

Мақсаты : Ыбырай Алтынсариннің «Қазақ хрестоматиясы» оқулығының тақырыбын,

негізгі идеясын ашу, сыни ойлауға, өмірмен байланыстыра білуге

жетелеу.

Күтілетін нәтиже : Ыбырай Алтынсариннің «Қазақ хрестоматиясы» оқулығының

тақырыбын, негізгі идеясын ашады, оқулыққа енген әңгімелерді

ажыратады, алған білімдерін өмірмен байланыстырады.

7 модульдің қолданылуы: «АКТ», «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер», «Оқыту үшін

бағалау және оқуды бағалау», «Сыни тұрғыдан ойлауға

үйрету», «Оқудағы басқару және көшбасшылық», «Жас

ерекшеліктеріне қарай оқыту»

Қолданылатын әдіс-тәсілдер : Миға шабуыл, Жигсо, Т»оптастыру» стратегиясы,

«Бір айналым сөйлесу» стратегиясы, «Еркін жазу»,

стратегиясы, Топтық жұмыс.

Қолданылатын ресурстар : Флипчарт, маркерлер, стикерлер

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Қызығушы- лықты ояту

Психология лық ахуал

Шаттық шеңбері «Менің сүйікті ісім»

Ой қозғау.

Модульдердің кіріктірілуі

Оқушылар «Шаттық шеңберін» құрып, әр оқушы өзінің сүйікті ісі туралы айтады, бір- біріне жақсы көңіл –күй сыйлайды.

Оқушылар Ы.Алтынсарин туралы постер жасайды.

Оқытуды басқару және көшбасшылық

Ассоциация құрастыру.

Топқа бөлініп отыра ды. Әр топ өз топ басшысын сайлайды Ітоп – «Тапқырлар»

Әдіс-тәсілдер

ІІ топ- «Білгірлер»

Ы.Алтынсарин туралы не білеміз?

Жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту.

Тренинг

ІІІтоп - «Мықтылар»

Топтастыру

«Менің сүйікті ісім»

Педагог

Ғалым

Ағартушы

Ақын

Жазушы

Ыбырай Алтынсарин

Тілмаш

Аудармашы

Инспектор

Сабақ кезеңдері

Мағынаны тану

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Тұлғаны таны

Хронологиялық кесте

Модульдердің кіріктірілуі

Шығармашылық, ағарту шылық өмір жолы ту ралы мағлұмат алады.

Әдіс-тәсілдер

СТО

АКТ

Жұптық , топтық жұмыс

Жылдар

Маңызды оқиғалар

1841 жылы 20 қазан

Қостанай облысы Затабол ауданында туған.

1850 жылы

1857 жылы

Орынбор. қазақ балаларына арналған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне барды

«өте жақсы» деген бағамен бітірген.

1859 жылы

Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш, кейін төрағасы болған.

1859 жылы

Шығысты зерттеуші белгілі ғалым, профессор В.В.Григорьевпен жақын танысады. Торғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады.

1864 жылы

Торғайда мектеп ашады.

1876 жылы

Петербург, Қазан қалаларына барады. «Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі.

1879 жылы

«Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады.

1879 жылы

Торғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады.

1881 жылы

Орск қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебін ашады.

1879-1883 жылдары

Торғай қаласының төрт уезінде (Торғай,Ырғыз,Троиц,Ақтөбе) мектептер ашты

1883 жылы

Торғайда қолөнер мектебін ашады. «Мұсылмандық тұтқасы» оқу құрал жазып шықты.

1887 жылы

Ырғызда тұңғыш қыздар мектебін ашады .

(1841 – 1889)

Ыбырай Алтынсарин

“ Қазақ хрестоматиясы” кітабы

XIX ғасырда қазақ даласынан шығып, Орыс, Еуропа мәдениетіне қолы жеткен оқымысты, халық ағартушысы дәрежесіне көтерілген әрі педагог, әрі ақын-жазушы Ыбырай Алтынсариннің өз халқына келешегі үшін істеген еңбегі зор. Ыбырай Алтынсарин қазақ әдебиетінде көркем әңгіменің негізін салушы атасы болды. Көркем әңгімелердің композициялық құрылымын шебер етіп құруда да оның өзінше еңбегі бар.

Қ.Жұмалиев

Сабақ кезеңдері

Мағынаны тану

Мұғалімнің іс-әрекеті

«Ыбырай – ағартушы» деректі фильмнен үзінді

Оқушының іс-әрекеті

«Қазақ хрестоматиясы» туралы айтылады. «Қазақ хрестома тиясына енген тақырыптар: 1/ Ұсақ әңгіме-ертегілер 2 / Үлкен кісілер турасындағы әңгімелер 3/ Әр түрлі өлең-жырлар 4/ Қазақтың мақал-мәтелдері.

Модульдердің кіріктірілуі

Фильм туралы ойын жинақтайды, талдайды.

Әдіс-тәсілдер

Қосымша мәліметтерді оқиды, түсінеді, интер неттен тың деректер іздейді. Оқушылар ізденімпаздыққа үйренеді, өзіне сенімі артып, тұлға ретінде дамиды.

СТО

Жұптық , топтық жұмыс

Кесте толтыру

АКТ

«Қазақ хрестоматиясы -на» енген әңгімелерді ортаға салып, талдайды өмірмен байланыстырады.

Оқушы өзі әңгіме құрастырады.

Талантты және дарынды оқушылармен жұмыс

Сұрақ қою, қайта сұрақ қою.

«Жигсо» әдісі

Ыбырай өлеңдеріне байланысты кестелер толтыру

Ыбырай сөзі

Қандай қасиеттерді айқындайды?

1.Оқысаңыз балалар,

2. Өнер-білім бар жұрттар,

Шамнан шырақ жағылар

3. Ақылсыз жанды досым деп,

Тастан сарай салғызды.

Тілегенің алдыңнан,

Іздемей-ақ табылар.

Айшылық алыс жерлерден,

Басыңды қосып, сыр айтпа.

4. Кім сендерді, балалар, сүйетұғын,

Жылдам хабар алғызды.

Күндердің күні болғанда,

Қуанышыңа қуанып, қайғыңа күйетұғын.

Ол жаман айғақ болар басыңа.

Түн ұйқысын төрт бөліп,кірпік қақпай,

Шешең байғұс дамылсыз жүре-тұғын.

Топтық тапсырмалар

“ Әке мен бала” әңгімесіне композициялық талдау. І топ “Тапқырлар”

1. Әңгіменің басталуы

2. Әңгіменің дамуы

3. Әңгіменің байланысы

4. Әңгіменің шиеленісуі

5. Әңгіменің шешімі

Тірек сызбалар арқылы “Таза бұлақ ”әңгімесінің мазмұнын ашу

ІІ топ- “Білгірлер”

Әңгіме аты

Авторы

Тақырыбы, идеясы

Жанр түрі

Кейіпкерлері

Мақал- мәтелдер, нақыл сөздер

Өлеңді құрылысына қарай талдау.

ІІІ топ “Мықтылар”

1. Атаңды сағындым деп асығарсың,

Сабаққа көңіл бөлсең басыларсың;

Ата-анаңды өнер білсең асырарсың,

Надан боп, білмей қалсаң аһ ұрарсың

2. Шырағым, мұнда жүрсең нетер едің?

Қолыңа құрық алып кетер едің.

Тентіреп екі ауылдың арасында

Жүргенмен не мұратқа жетер едің?

“ Кубизм” әдісі

1 . Суретте. (Ыбырай шығармаларында не туралы айтылады?)

2. Салыстыр. (Ы. Алтынсариннің шығармаларына ұқсас қандай шығарманы білесің?)

3. Зертте. (Ы. Алтынсарин туралы тағы не білесің?)

4. Қолдан. (Шығарманың ұнаған жерінен үзінді келтір)

5. Есте сақта. (Қандай деректер білдің?)

6. Талда, қолда, қарсы шық. (Ағартушы еңбегіне деген өзіндік көзқарасың)

Қорытындылау

• «Бір айналым сөйлесу» стратегиясы

- Ыбырай –балалар әдебиетінің атасы, әңгіме жанрының негізін салушы... (Оқушылар жалғастырады)

  Үй тапсырмасы :

«Еркін жазу» стратегиясы бойынша ой-толғаныс

“ Ыбырай – әңгіме шебері” тақырыбында эссе жазып келу.

Топбасшылар өз тобындағы оқушыларды бағалайды

Рефлексия кезеңі

Өз-өзіме хат:

«Бүгінгі сабақтан өзіме не алдым?»