«Алпамыс батыр» жырдағы кейіпкерлер бейнесі

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Тексерілді:___________________

№ 4 орта мектебінің директордың оқу

Қысқа мерзімді сабақ жоспары: жөніндегі орынбасары: Сарғожаева.А

20.09.2016ж	Қазақ әдебиеті	6«в,г»сыныбы
Сабақ тақырыбы:	«Алпамыс батыр» жырдағы кейіпкерлер бейнесі
Жалпы мақсат:	Жырдың ерекшелігі, тақырыбы мен идеясы. Жыр тақырыбының ел бірлігін, тыныштығын, елді сыртқы жаудан қорғау, халық қамын ойлайтын батырды армандау мүддесінен туатындығын үйрету.
Сілтеме:	«Шың» кітабы 6-сыныпқа арналған Қазақ т әдебиеті оқулығы Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Күтілетін нәтижелер:	Әдебиет теориясынан ұғымы қалыптасады. Сыни ойлау дағдылары қалыптасады. -Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді.
Оқыту әдістері:	1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер (жұптық,топтық,жеке жұмыс,диалог) 2. СТО 3.Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау(критерийлер бойынша бағалау)
Тапсырмалар:	Миға шабуыл,жаттығу жұмыстары,сұрақ-жауаптар.
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Тапсырма	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
І. Ұйымдастыру (3 мин)	1. Психологиялық тренингін өткізу. Әрбір адам? – Туыс, дос, жұрағат Әрбір сабақ? – Үйрету, ұғу, ұлағат Әрбір ісің? – Тірлік, тірек, адамдық Әрбір сөзің?- Шындық, бірлік, адалдық. 2.Топқа бөлу.	1.Белсенділік таныту. 2. Шағын топтарға бірігу.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин)	«Алпамыс батыр» жырының кейіпкерлеріне мінездеме беру 1.«Алпамыс батыр» жырын батырлар жырына жатқызуға бола ма? 2. Алпамыс дүниеге қалай келді? 3.Сарыбай неге елден көшіп кетті? 4.Ұлтан кім? Оқулықтан Ұлтан бейнесін сипаттап бер 5. Алпамыс Гүлбаршынды алып келгенде Байбөрі не деп алдынан шықты 6.Алпамыс жеті жыл зынданда жатқанда кім көмектесті? 7.Тайшық ханның іс- әрекетін айт. 8.Жырдағы Тайшық ханның «Құрсауле қара бура» дегені кім еді? Алпамыстың ерліктері жырда қалай суреттеледі? 9. Кейқуат кім ?	Сұраққа жауап береді. «Кеудесі болды кепедей, Мұрны болды төбедей Күрек тісі кетпендей Кеңірдегінің тесігі Жүгімен түйе өткендей Құлағы болды қалқандай Мұрнына қарасаң, Сығымданған талқандай Көзі терең зындандай Басқан ізін қарасаң Көрінеді оттың орнындай Аузы үлкен ошақтай Азу тісі пышақтай Иегі бар сеңгірдей»
ІІІ.Қызығушылықты ояту ІV Мағынаны тану. Жаңа тақырып (20 мин)	Батырлық, ерлік туралы мақал – мәтелдер айту. (Барлық оқушы қатысады) 1.Батыр туса - ел ырысы Жаңбыр жауса жер ырысы. 2.Ер үмітін ер ақтар, Ер атағын ел сақтар 3.Ер жігіт ел үшін туады, Ел үшін өледі. «Алпамыс батыр» жырының көркемдік ерекшелігі І топ Бес жолды өлең /Алпамыс/ ІІ топ Жырдың композициялық құрылымын жасау ІІІ топ Жырдың көркемдік ерекшелігіне талдау жасау. ІV топ Венн диаграммасы	Тапсырманы қызығушылықпен орындайды. Оқушылар мысалдар арқылы,тақырыпты оқулықтан оқып, меңгергендерін пысықтап,қайталайды.
Тапсырмалар	Сөздікпен жұмыс Тірсек - Жан-жануардың артқы аяғы мен адам аяғының бүгіліп-жазылуына қажетті сіңір; қылтаның жоғарғы тұсы. Телі- тентек - Есер, содыр-сотқар. Әулиеге түнеді - қадірлі, қасиетті, жақсы тілеу тілеп, әулиеге табынды. Әзірет - дінбасы, молда, ғұлама. Аса - дәрежелі адамдар/хан,би,қожа т.б./ қолына ұстайтын ерекше таяқ. Машайық- ақылды адам, абыз. Саруар - қожа, ие, пір. Берен - өжет, өткір. Қабынды - желігу, желпіну. Жырдағы қандай салт-дәстүрлер кездеседі? Атастыру, әмеңгерлік,	Оқушылар тапсырманы дәптерге орындайды. Топтық жұмыс.
V.Ой толғаныс. (5 мин)	Алпамыс батыр жырының эпостық жыр деп аталуы неліктен? - Жырдың тақырыбы мен халық арманының қандай байланысы бар? / Алпамыстың отқа салса күймейтін, оқ өтпейтін, қылыш кеспейтін болып көрінуі халықтың ешқашан жойылмайтын, жаңсылықтан үмітін үзбейтін дәл осындай ел перзенті болса дейтін аңсарынан туған./ -Жырдағы әйел адамдардың бойындағы қасиеттерге қалай қарайсың? -Жырдың тәрбиелік мәні бар ма?	Жеке жұмыс.Сұраққа жауап жазады.
VІ. Үй тапсырмасын беру (2 мин)	«Туады ерлер ел үшін» тақырыбына эссе жазу.	Үй тапсырмасын түртіп алады.
VIІ. Бағалау (5 мин)	Критерийлер бойынша оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Қорытынды баға шығару
VIIІ. Рефлексия (3 мин )	«Білемін»,«Білгім келеді», «Үйрендім»	Ауызша айту

тапсырма Кейіпкерлер әлемі
Жағымды - жағымсыз
Достары - жаулары

Кейіпкер	Қандай?
Алпамыс	Батырға тән ерекше қасиеттер: текті, жаудан сескеніп қорықпайтындық, қалың дұшпанға қарсы шабатын, намыс пен арды жоғары қоя білетіндік, еліне қамқор, отқа салса күймейтін, оқ өтпейтін, қылыш кеспейтін батыр
Гүлбаршын	Әйел атаулының ең ұнамды сипаттары болып табылатын ақылдылық, мінезділік, опалылық сынды белгілер Гүлбаршынға тән болып көрінеді.
Ұлтан	Ұлтан шын мәніндегі құл да емес. Ол – Алпамыстың немере ағасынан туылған бала, Құлтайдан туған бала. Ұлтан өсе келе, өз дәрежесінің үстем болуын көздейтін зорлықшыл, мейірімсіз жан болды.
Қаракөзайым
Құлтай
Кейқуат
Тайшық хан
Мыстан кемпір

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««Алпамыс батыр» жырдағы кейіпкерлер бейнесі»

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Тексерілді:___________________

№ 4 орта мектебінің директордың оқу

Қысқа мерзімді сабақ жоспары: жөніндегі орынбасары: Сарғожаева.А

20.09.2016ж	Қазақ әдебиеті	6«в,г»сыныбы
Сабақ тақырыбы:	«Алпамыс батыр» жырдағы кейіпкерлер бейнесі
Жалпы мақсат:	Жырдың ерекшелігі, тақырыбы мен идеясы. Жыр тақырыбының ел бірлігін, тыныштығын, елді сыртқы жаудан қорғау, халық қамын ойлайтын батырды армандау мүддесінен туатындығын үйрету.
Сілтеме:	«Шың» кітабы 6-сыныпқа арналған Қазақ т әдебиеті оқулығы Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Күтілетін нәтижелер:	Әдебиет теориясынан ұғымы қалыптасады . Сыни ойлау дағдылары қалыптасады. -Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді.
Оқыту әдістері:	1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер (жұптық,топтық,жеке жұмыс,диалог) 2. СТО 3.Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау(критерийлер бойынша бағалау)
Тапсырмалар:	Миға шабуыл,жаттығу жұмыстары,сұрақ-жауаптар.
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Тапсырма	Мұғалімнің іс-әрекеті				Оқушының іс-әрекеті
І. Ұйымдастыру (3 мин)	1. Психологиялық тренингін өткізу. Әрбір адам? – Туыс, дос, жұрағат Әрбір сабақ? – Үйрету, ұғу, ұлағат Әрбір ісің? – Тірлік, тірек, адамдық Әрбір сөзің?- Шындық, бірлік, адалдық. 2.Топқа бөлу.				1.Белсенділік таныту. 2. Шағын топтарға бірігу.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин)	«Алпамыс батыр» жырының кейіпкерлеріне мінездеме беру 1.«Алпамыс батыр» жырын батырлар жырына жатқызуға бола ма? 2. Алпамыс дүниеге қалай келді? 3.Сарыбай неге елден көшіп кетті? 4.Ұлтан кім? Оқулықтан Ұлтан бейнесін сипаттап бер 5. Алпамыс Гүлбаршынды алып келгенде Байбөрі не деп алдынан шықты 6.Алпамыс жеті жыл зынданда жатқанда кім көмектесті? 7.Тайшық ханның іс- әрекетін айт. 8.Жырдағы Тайшық ханның «Құрсауле қара бура» дегені кім еді? Алпамыстың ерліктері жырда қалай суреттеледі? 9. Кейқуат кім ?				Сұраққа жауап береді. «Кеудесі болды кепедей, Мұрны болды төбедей Күрек тісі кетпендей Кеңірдегінің тесігі Жүгімен түйе өткендей Құлағы болды қалқандай Мұрнына қарасаң, Сығымданған талқандай Көзі терең зындандай Басқан ізін қарасаң Көрінеді оттың орнындай Аузы үлкен ошақтай Азу тісі пышақтай Иегі бар сеңгірдей»
ІІІ.Қызығушылықты ояту ІV Мағынаны тану. Жаңа тақырып (20 мин)	Батырлық, ерлік туралы мақал – мәтелдер айту. (Барлық оқушы қатысады) 1.Батыр туса - ел ырысы Жаңбыр жауса жер ырысы. 2.Ер үмітін ер ақтар, Ер атағын ел сақтар 3.Ер жігіт ел үшін туады, Ел үшін өледі. «Алпамыс батыр» жырының көркемдік ерекшелігі І топ Бес жолды өлең /Алпамыс/ ІІ топ Жырдың композициялық құрылымын жасау ІІІ топ Жырдың көркемдік ерекшелігіне талдау жасау. ІV топ Венн диаграммасы				Тапсырманы қызығушылықпен орындайды. Оқушылар мысалдар арқылы,тақырыпты оқулықтан оқып, меңгергендерін пысықтап,қайталайды.
Тапсырмалар	Сөздікпен жұмыс Тірсек - Жан-жануардың артқы аяғы мен адам аяғының бүгіліп-жазылуына қажетті сіңір; қылтаның жоғарғы тұсы. Телі- тентек - Есер, содыр-сотқар. Әулиеге түнеді - қадірлі, қасиетті, жақсы тілеу тілеп, әулиеге табынды. Әзірет - дінбасы, молда, ғұлама. Аса - дәрежелі адамдар/хан,би,қожа т.б./ қолына ұстайтын ерекше таяқ. Машайық- ақылды адам, абыз. Саруар - қожа, ие, пір. Берен - өжет, өткір. Қабынды - желігу, желпіну. Жырдағы қандай салт-дәстүрлер кездеседі? Атастыру, әмеңгерлік,				Оқушылар тапсырманы дәптерге орындайды. Топтық жұмыс.
V.Ой толғаныс. (5 мин)	Алпамыс батыр жырының эпостық жыр деп аталуы неліктен? - Жырдың тақырыбы мен халық арманының қандай байланысы бар? / Алпамыстың отқа салса күймейтін, оқ өтпейтін, қылыш кеспейтін болып көрінуі халықтың ешқашан жойылмайтын, жаңсылықтан үмітін үзбейтін дәл осындай ел перзенті болса дейтін аңсарынан туған./ -Жырдағы әйел адамдардың бойындағы қасиеттерге қалай қарайсың? -Жырдың тәрбиелік мәні бар ма?				Жеке жұмыс.Сұраққа жауап жазады.
VІ. Үй тапсырмасын беру (2 мин)	«Туады ерлер ел үшін» тақырыбына эссе жазу.				Үй тапсырмасын түртіп алады.
VIІ. Бағалау (5 мин)	Критерийлер бойынша оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау			Қорытынды баға шығару
VIIІ. Рефлексия (3 мин )	«Білемін»,«Білгім келеді», «Үйрендім»		Ауызша айту

тапсырма Кейіпкерлер әлемі
Жағымды - жағымсыз
Достары - жаулары

Кейіпкер	Қандай?
Алпамыс	Батырға тән ерекше қасиеттер: текті, жаудан сескеніп қорықпайтындық, қалың дұшпанға қарсы шабатын, намыс пен арды жоғары қоя білетіндік, еліне қамқор, отқа салса күймейтін, оқ өтпейтін, қылыш кеспейтін батыр
Гүлбаршын	Әйел атаулының ең ұнамды сипаттары болып табылатын ақылдылық, мінезділік, опалылық сынды белгілер Гүлбаршынға тән болып көрінеді.
Ұлтан	Ұлтан шын мәніндегі құл да емес. Ол – Алпамыстың немере ағасынан туылған бала, Құлтайдан туған бала. Ұлтан өсе келе, өз дәрежесінің үстем болуын көздейтін зорлықшыл, мейірімсіз жан болды.
Қаракөзайым
Құлтай
Кейқуат
Тайшық хан
Мыстан кемпір

ІІ топ Жырдың композициялық құрылымын жасау

Басталуы Байбөрінің қайғысы
Дамуы Алпамыстың, онан соң Қарлығаштың дүниеге келуi.
Шиеленісуі Алпамыстың сүйген жары Гүлбаршынды iздеп барып,

Гүлбаршынды алып елiне келуi.
Шарықтау шегі Елiн шапқан қалмақ ханы Тайшыққа қарсы жорыққа

аттануы
Шешімі Жетi жылдан соң елiне оралып, Ұлтанның көзiн жойып,

азып-тозған елiн мақсат-мұратына жеткiзуi.

ІІІ топ Жырдың көркемдік ерекшелігіне талдау жасау.

Теңеу	Эпитет	Гипербола	Аллитерация	Ассонанс
Кепедей,төбедей, ошақтай, пышақтай, зындандай, жыландай, т.б.	Қанды жас. Жас берен. Көк даңғыл	Ауыздықпен алысып,Ұшқан құспен жарысып... Бір күн шапса Шұбар ат Айлық жер алып береді	Тозып кеткен ел-жұртын Тегіс жиып алады. Тентегі мен телісін Түзетіп жөнге салады	Алпамыс атты жас берен Атқа мінген бола ма?! Алдынан шығып сол ердің Жылықысын берсем ала ма?