Саба?ты? та?ырыбы: «Алпамыс батыр» жырында?ы кейіпкерлер бейнесі
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік: жырды? мазм?ны мен идеясын игерте отырып, "Алпамыс батыр" жырында?ы кейіпкерлер мен Алпамыс бейнесін сыни т?р?ыда талдау ар?ылы жан-жа?ты ашу, ме?герту. Алпамыс бейнесі халы?ты? алып ?уатыны?, ?ажымас ?айратыны?, сар?ылмас к?шіні? к?ркі екендігін д?лелдеу.
?) дамытушылы?: топпен ж?мыс негізінде Алпамыс бейнесіне т?н ?асиеттерді саралай талдата отырып, о?ушыларды? сын т?р?ысынан ойлауын дамыту, оларды? к?ркем с?йлеу мен к?ркем жазу шы?армашылы?ын арттыру.
б) т?рбиелік: о?ушыларды адамгершілікке, адалды??а, батырлы??а т?н ?асиеттерге баулу. ?з Отанын, ту?ан елін с?йіп, ??рметтеуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?та ?олданылатын стратегиялар:
1) "Сын т?р?ысынан ойлау" ба?дарламасы бойынша
а) Ой ?оз?ау
?)Топтастыру
б) ?арама-?арсы элементтер
2) "О?ушыларды? к?ркем с?йлеу мен жазу шы?армашылы?ын дамыту" ба?дарламасы
бойынша
а) ?ылыми талдау
?) Кейіпкерлер образы
в) Дыбыстар с?йлейді
Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?та, бейнематериал.
П?наралы? байланыс: тарих, ?уез ?нері, бейнелеу ?нері.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і.
а) С?лемдесу.
э) Кезекші м?лімдемесі.
б) Журнал бойынша т?гелдеу.
2. ?й тапсырмасын с?рау.
а)"Алпамыс батыр" жырынан ?зінді жаттау
?) «Алпамысты мен былай елестетемін» (Алпамыс портреті)
Жырдан суреттер к?рсету ар?ылы ?й тапсырмасын пысы?тау.
3. Саба?ты? ма?сатымен таныстыру
Жа?а саба?ты т?сіндіру.
Алпамыс батыр. ?аза? елі ?з арманында?ы ерді?, батырды? образын бір Алпамыс?а біріктіре сомда?ан. Алпамысты? бар к?ш-?уаты Отанына арналады. Алпамысты? ?ке-шешесі оны сонша тілеп барып, а?сап к?реді. Алпамыс ерекше к?шті болып ?седі. Оны? бірінші ерлігі кемпір айт?ан «Алсайшы Г?лбаршынды, ?у ж?гірмек» деген с?зінен со?, ?алы?ды?ын іздеп шы??анда к?рінеді. «Батыр а??ал» дегендей жолда Тайшы? жіберген мыстан кемпір с?зіне алданып ара? ішіп, ?апыда жау ?олына т?седі. Осы кезде Алпамысты? айры?ша ?асиеттері к?рінеді.
Жары. Алпамысты шын с?йетін, атастыр?ан ата салтын ?адірлейтін жан - Г?лбаршын. Ол ?арамандай батыр келіп ?кетем дегенде к?нбейді. ?лтандай ??л алам дегенде бармайды. ?йткені ол - адамды?ты? символы. Бар ?мірін жарына арна?ан адал жолдас екенін танытады.
Т?лпары. Ш?бар жай ат емес, ол мыстанны? арам екенін біліп мінгізбейді. Тайшы? хан ?анша ?инаса да, Байш?бар ешкімді жанына жолатпайды. Байш?бар—Алпамыстай ерге лайы? ат.
Жырда?ы Кей?уат ?арапайым ?ойшы бола т?ра Алпамысты? ер екенін танып, к?мектесіп кейін хан орнына хан болады.
?арак?зайым - Алпамыс?а ?ашы? бол?ан, Тайшы? ханны? жаулы?тан махаббатты биік ?ой?ан, сол жолда б?рін ??рбан еткен с?лу ?ыз.
?лтан - б??ан дейінгі жырларда кездеспеген ерекше бейне. Ол - бар з?лымды?ын жау?а емес, ?з ту?анына ж?мса?ан, асырап ал?ан ?кесі Байб?ріге Алпамыс жо?та т?йе ба?тырып, ??лтайды ?ой?а ж?мсап, Алпамысты? баласы Ж?дігерді ая?-?олын кісендеп ?озы ба?тырып, Аналы?ты к?? етіп, Г?лбаршынды алма?шы бол?ан жат бауыр жан. Ол - іштен шы??ан жау.
Мыстан - жаман ?асиетерді бойына жина?ан, ел жиіркенер бейне. «?аба?ы тырыс?ан, к?рінгенмен ?рыс?ан, тізесіне шекпені жетпеген, басынан жаманшылы? кетпеген, бір ширек бойы бар, адам таппас ойы бар» - деп жырлаушы оны жек к?ре, ?натпай суретейді.
Залым мыстан Алпамысты к?шпен емес, аярлы?пен т?тті с?йлеп, алдап ?ол?а т?сіреді. Біра? б?рібір со?ында ит ?ліммен ?леді.
?ызы?ушылы?ты ояту: "Ой ?оз?ау" стратегиясы.
Ерді? ба?ын ашпаса,
Ер м?рат?а жетер ме?! Еріні? са?ын сындырса,
Ел м?ратка жетер ме?! - деп ?йтеке би айт?андай, елін, жерін жаудан ?ор?ап, еліне бостанды?, бірлік сыйла?ан батырларды? бірі - Алпамыс.
"Топтастыру" стратегиясы бойынша Алпамыс батыр?а сипаттама беру.
Батыр
Жауына аяусыз Намысшыл
Алпамыс
?нерлі Айлалы А??ал
Ма?ынаны таныту.
Сынып 6 топ?а б?лінеді. ?р топ?а Алпамыс бейнесін талдату тапсырмалары беріледі.
1) "?ылыми талдау" стратегиясы
I топ - Алпамысты? батырлы?ы
II топ - Намысшыл батыр
III топ - А??алды? - батыр?а т?н касиетті? бірі
IV топ - ?нерлі жан
V топ – Жауына аяушылы? танытпайтын жан
VI топ – Айлалы батыр
?р топ Алпамыс?а т?н осы ?асиеттерді пікірлесе отырып, ?ылыми т?р?ыда талдап шы?ады.
2) "Кейіпкерлер образы". О?ушылар жырдан ?зінді ?ою ар?ылы ?ртістік ?абілеттілік ?нерлерін к?рсетеді.
3) "?арама-?арсы элементтер" стратегиясы
Та?тада "Алпамыс - дос?а берік, жау?а - мейірімсіз батыр" жазуына назар аударайы?.
Жырда?ы Алпамыс бейнесі онда?ы кейіпкерлер істерінен ?рбіп отырады. Сонды?тан сол
кейіпкерлерді «?арама-?арсы элементтер" стратегиясы ар?ылы бейнелейік.
Дос Жау
Г?лбаршын Мыстан кемпір
?арак?зайым . ?араман
Кей?уат Тайшы? хан
Байш?бар ?лтан
Пікірді ?олданы?ыз, я ?арсы шы?ы?ыз.
Алпамыс?а ?з ж?регін ?сын?ан ?арак?зайымны? ?ылы?ына ?алай ?арайсындар?
(?з к?з?арасын білдіру, д?лелдеу)
Ой-тол?аныс.
"Дыбыстар с?йлейді" стратегиясы
А - айлалы
Л - лапылда?ан
П - патриот
А - арлы
М - махаббат?а берік
Ы - ынталы
С - саналы
Міне, осы с?здерден-а? Алпамысты? кандай батыр екендігі к?рініп т?р, бейнесі ашылып т?р. Олай болса, батырлык?а т?н осы ?асиеттер бізді?, я?ни Каза?стан ?рпа?тарыны? бойынан табыла берсе екен деген тілек туады. Еліміз т?уелсіздік ал?алы бері жылдан-жыл?а г?лденіп келеді. Осы бейбітшілік ?мірді бізге ?перген елімізді? алып батырлары емес пе? К?не, сол батырларды атап жіберейікші.
І?. Саба?ты? ?орытындысы:
Абайды? 31 ?арас?зі.
А?с??кар ?шар жем ?шін, То?тай алмай барамын,
Туады ерлер ел ?шін. А?айын-ту?ан ел ?шін, - демекші, елімізді, жерімізді ?ор?а?ан батырлар ?р?ашан ?з Отаны ?шін кандай ?иыншылы? болса да жау?а ?арсы т?ра алады. Біз де сол батырлар сия?ты ?з Отанымызды ?ор?айы?, г?лдендірейік!
?. ?йге тапсырма:
"Туады ерлер ел ?шін" та?ырыбына шы?арма жазу.
?І. О?ушылар білімін ба?алау.