Т?рбие са?атыны? та?ырыбы: Ел р?мізі – ел рухы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушыларды аса ма?ызды мемлекеттік белгілер – р?міздермен таныстыру. ?лтты? р?міздерді? ?рбір б?лшектеріне, хал?ымызды? ?ткені мен б?гінгі к?ндеріне ?ыс?аша шолу жасау, оны? ал?а ?ой?ан ма?саттары мен болаша?тарынан к?тер ?міттерін т?сіндіру.
Т?рбиелік: о?ушылар?а мемлекеттік белгілерді? аса ма?ызды екенін, оны ерекше ??рметпен ма?тан т?ту керектігін, ой - ?рісін ке?ейту ж?не сана – сезімдерін Отанды с?ю, хал?ымызды? прогресшіл д?ст?рлерін ??рметтеу рухында т?рбиелеу.
Дамытушылы?: о?ушыларды? ал?ан білімдеріне с?йене отырып, оларды? осы м?селе ж?ніндегі білімдерін естеріне ?айта т?сіріп, одан ?рі дамыту ба?ытында?ы т?рлі с?ра?тар беру ар?ылы ой – ?рісін дамыту.
Барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі.
- О?ушылармен амандасу.
- Саба?ты? та?ырыбын, ма?сатын таныстыру.
- ?н?ран айту.
“Біз т?уелсіздікті а?сап, зары?ып, жеттік. Енді сол т?уелсіздікті? белгілерін де ерекше ?адірлеуіміз керек. ?рбір азамат ?аза?станны? Туын, Елта?басын, ?н?ранын т?мардай ?асиет т?туы ?ажет. Елдігімізді? сыналатын т?сы осы!”
Н.?.Назарбаев
ІІ. Негізгі б?лім.
- М??алімні? кіріспе с?зі.
Ел Т?уелсіздігіні? е? басты белгілеріні? бірі – оны? ?зіне ?ана т?н мемлекеттік р?міздеріні? болуы. К?не т?ркі д?уірін айтпа?анны? ?зінде, бергі XV ?асырда ?аза? ханды?ыны? да ?з байра?ы, шекарасы бол?ан. Ке?естік д?уірде де ода?тас республикаларды? бірі ретінде ?аза?станны? Туы, Елта?басы, ?н?раны болды. Біра? б?л толы? дербестігімізге, егемендігімізге кепілдік бере алмайтын еді. Біз ода? ??рамында?ы боданды? ??рсауында?ы ел едік. Еліміз толы? т?уелсіздікке 1991 жылы ?ана ?ол жеткізді. ?лемдік ?ауымдасты? бізді дербес мемлекет ретінде тани бастады.
Неге мемлекеттік р?міздерге осынша м?н беріліп отыр? ?йткені Отан?а деген с?йіспеншілік, ел тарихына ??рмет мемлекеттік р?міздерге деген ??рметтен басталады. Т?уелсіз ?аза?стан р?міздері бізді? болаша?ымызды?, елімізді? орны?ты, о? ?дерісте дамуыны? ерекше белгілері.
- Ой ?оз?ау б?лімі (о?ушылар?а с?ра?тар ?ою)
1. Т?уелсіз ?аза?стан тарихында Конституция ?анша рет ?абылданды? (2 рет, 1993 жылы, 1995 жылы)
2. ?олданыста?ы Конституция ?анша б?лімнен ж?не ?анша баптан т?рады? (9 б?лім, 98 бап)
3. ?Р Конституциясыны? 1 бабы 1 тарма?ында не туралы айтыл?ан? (?Р ?зін демократиялы?, зайырлы, ???ы?ты? ж?не ?леуметтік мемлекет ретінде орны?тырады, оны? е? ?ымбат ?азынасы - адам ж?не адамны? ?мірі ж?не ???ы?тары мен бостанды?тары)
4. Ата за?ымыз бізге ?андай кепілдіктер береді? (Адамды? ?адір-?асиетімізге ?ол с??ылмауына; Тіліміз бен дінімізді? дамуына; Ар-ождан бостанды?ы ???ы?ын ?ор?ау?а; Адал е?бегіміз бен тап?ан м?лкіміз бен меншігімізді са?тау?а)
?аза?стан Республикасыны? Конституциясы 1995 жылы 30 тамызда референдумда ?абылданды. 9 – б?лім, 98 – баптан т?рады. 9 – бабында: ?аза?стан Республикасыны? Мемлекеттік р?міздері – Туы, Елта?басы ж?не ?н?раны бар. Оларды? сипаттамасы ж?не ресми пайдалану т?ртібі конституциялы? за?мен бекітіледі. 34 – бапта ?ркім ?з республикасыны? мемлекеттік р?міздерін ??рметтеуге міндетті екені айтыл?ан. Мемлекеттік р?міздер белгілі бір елді? ?зіндік ?мір салтын, б?кіл болмыс ерекшелігін, арман – а?сарын, бас?алармен байланыс м?раттарын білдіреді. 1995 жылы 4- маусымда жа?а мемлекеттік р?міздері Ту, Елта?ба, ?н?ран бекітілді.
Елта?ба авторлары: Жандарбек М?лібек?лы, Шотаман У?лиханов. Елта?бада?ы орта? ша?ыра? боса?а берік болсын деген, ал уы?тар – ?лкен ?йді? уы?тарын шын ниеттерімен ?осыла таныт?ан елшілес ел ж?рт?а да бай, ?уатты дегенді білдіреді. Ай м?йізді, алтын ?анатты ?ос пыра? – арыстанны? ж?ректілігін, ?ыранны? ?ыра?ылы?ын, ?гізді? ?ара к?шін, елікті? шапша?ды?ын, ?ырмызы ?ызыл т?лкіні? жауын жел со?тырар айлакерлігін білдіреді. Бес б?рышты ж?лдыз «Ба?ымыз ашылып, ж?лдызымыз жар?ырай берсін» деген асыл арманды ар?алап т?р.
Мемлекеттік Ту - 1992 жылы 4 маусымда ?абылданып, 6 маусымда к?шіне енді. Туды? ортасында ш??ылалы к?н, оны? астында ?алы?тап ?ш?ан ?ыран бейнеленген, ішкі б?рышты к?гілдір матаны? сол жа?ында сары ?рнегі бар. Жалауды? ?зынды?ы – 2метр, ені – 1метр. Жалауды? жобасын жаса?ан – суретші Ш?кен Ниязбеков.
Мемлекеттік ?н?ранды ал?аш?ы жылы а?ындарымыз М.?лімбаев, ?.Мырзалиев, Т.Молда?алиев ж?не а?ын ?ызымыз Ж.Д?рібаева жаз?ан. 2006 жылы ?а?тарында ?аза?стан Республикасыны? жа?а гимні ?абылданды. Гимн авторы: Ж.Н?жімеденов, Н.Назарбаев, музыкасын жаз?ан Ш.?алдая?ов.
?осымша а?парат:
Конституциямызды? 7 бабында: «?Р Мемлекеттік тіл –?аза? тілі»; 14 бапта: «За? мен сот алдында ж?ртты? б?рі те?»; 29 бапта: «?Р азаматтарыны? денсаулы?ын са?тау?а ???ы?ы бар»; 30 бапта: «азаматтарды мемлекеттік о?у орындарын тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу міндетті» делінген. 98 бапты? 2 бабында елімізді? р?міздері туралы айтыл?ан. Олар 9 ж?не 34 баптар. 9 бапта: «?Р мемлекеттік р?міздері - Туы, Елта?басы ж?не Гимні бар. Оларды? сипаттамасы ж?не ресми пайдаланылу т?ртібі конституциялы? за?мен белгіленеді» делінсе, 34 бап 2 тарма?: «?ркім республикалы? мемлекеттік р?міздерін ??рметтеуге міндетті» делінген. Ендеше р?міздер туралы білімдері?ді саралайы?.
- Ой ?оз?ау б?лімі (о?ушылар?а с?ра?тар ?ою)
1. Мемлекеттік р?міздер ?ашан ?абылданды? (1992 жылы, 4 маусым)
2. Ту?а сипаттама бер.(Ту к?гілдір т?сті мата, ені 1 м, ?зынды?ы 2 м, Авторы – Ш?кен Ниязбеков)
3. Туда?ы бейнеленген элементтер туралы не білесі?дер? (О?ушылар жауаптары ты?далады)
4. Елта?баны? авторлары туралы не білесі?дер? (Авторлары- Жандарбек М?лібеков пен Шот-Аман У?лиханов)
5. Елта?ба элементтері нені білдіреді? (О?ушылар жауаптары ты?далады)
6. ?н?ран жайлы ?андай а?параттармен б?лісе аласы?дар? (Ал?аш?ы гимн 1992 жылы желто?сан айында ?абылдан?ан. ?азіргі ?н?ранымыз 2006 жылы ?а?тар айында ?абылданды)
7. ?н?ран авторлары жайлы айтып ?тсе?дер? (О?ушылар жауаптары ты?далады)
М??алім:
Сонымен р?міздер дегеніміз не?
(мемлекеттерді? барлы?ын бір-бірінен ажырататын ж?не ?зіндік бет бейнесін ай?ындайтын нышан - белгілері)
?осымша а?парат:
Мемлекет басшыларын ?арсы алу ж?не шы?арып салу кезінде сол елдерді? ?н?рандары орындалады. Б?л – мемлекетті? екінші мемлекетке ресми т?рде к?рсеткен жо?ары д?режедегі ??рметі. Шетелдегі ?рт?рлі ресми іс-шараларда, Парламентаралы? м?жіліске ?атыс?ан депутаттарды? жанында Туымыз т?рады. Шетелдерде Ту екі жа?дайда к?теріледі:
- Мемлекет басшысыны? бас?а елге сапары кезінде;
- Олимпиада же?імпаздары аны?тал?анда.
ІІІ. ?орытынды б?лім.
М??алім:
- Н.Назарбаевты? «Біз т?уелсіздікті а?сап, зары?ып, жеттік. Енді сол т?уелсіздікті? белгілерін де ерекше ?адірлеуіміз керек» деген тере? тебіреніске толы арнау с?зін ?аза? елінде т?ратын ж?не ?з Отаным деп білетін ?рбір азамат ж?регіні? тере? т?пкірінде са?тап, ?ашанда жадында ?стауы керек. Б?л баршамызды? ту?ан ел алдында?ы перзенттік борышымыз.
- Сонымен, балалар, б?гінгі т?рбие са?атын т?йіндесек. Ол ?шін «?аза?стан» атты с?з ж?мба?ты бірігіп шешейік:
1. ?аза?стан жерін мекендейтін халы?? (?аза?)
2. Лондон олимпиадасында ж?л?а к?теруден 95 келі, серпе к?теруден 131 келі к?теріп, олимпиялы? ж?не ?лемдік рекордты б?з?ан ауыр атлет? (Зульфия Чиншанло)
3. 63 келіге дейін салма?та олимпиялы? рекорд жаса?ан ауыр атлет? (Майя Манеза)
4. Елта?баларды зерттейтін ?ылым саласы? (геральдика)
5. Елта?баны? екі жа?ында не бейнеленген? (пыра?)
6. Еліміз солт?стік батыста ?ай елмен шектеседі? (Ресей)
7. 1999 жылы ЮНЕСКО-ны? шешімімен Астана?а ?андай ата? берілді? (Бейбітшілік ?аласы)
8. Желто?сан о?и?асыны? басты ?а?арманы? (?айрат Рыс??лбеков)
9. Т?ркияда ?Р Президентіне арналып ескерткіш ашылды. Ескерткіш ?ай ?алада орналас?ан? (Анкара ?аласында)
Тере? та?лым?а толы т?рбие са?атында белсенділік таныт?андары? ?шін рахмет! Елін с?йер, жерін ?ор?ар, салт-д?ст?рді ?адірлер азамат болулары?а тілектеспін!
А?жайы? жалпы орта білім беретін мектебі
Та?ырыбы: «Ел р?мізі – ел рухы.»
Сыныбы: 5 «?»
Сынып жетекшісі: Ихсанова А.С.
?ткізілген к?ні: 07.02.2015 ж
2014 – 2015 о. ж.