Г.Афзал и?атында халык язмышы
Х?зерге татар шигъриятене? к?ренекле в?киле булган Гамил Афзал поэзияг? шактый озын ??м катлаулы юл ?теп килде.Б?тен гомерен юл газабы бел?н чагыштырган шагыйрь укучыны ирл?рч? кыюлыгы, т?землелеге, авырлыкларга баш им?ве, тормышка олы м?х?бб?те, куйган максатыннан тайпылмыйча д?ньядан олы х?зин? эзл?ве бел?н ?зен? тарта, сокландыра. Гамил Афзал халыкка и? якын торган, халыкны? яш??-тормыш ит? р?вешл?рен белг?н, ?зе д? гади халык бел?н и?г?-и? куеп, тау-ташлар актарып, Магнитка ш???рен корган, урман киск?н. ?д?бият м?йданына юл ярганда, Гамил Афзалга бик зур ярд?м кулы сузган Сибгат Х?ким шагыйрь турында болай яза: "Аны? берд?нбер максаты - халыктан алган шигъри таланты бел?н шул халыкка хезм?т ит?". ?дипне? туган ?ирг?, аны? табигатен?, халыкны? гореф-гад?тл?рен?, ?хлак-кануннарына х?рм?те, кешег? м?н?с?б?те, ?з кул к?че бел?н к?н к?р?че гади кешел?рне? эш-гам?ленд?, фикер-омтылышларында матурлыкны, г?з?ллекне укучыларга да к?рс?т? бел?е ??р чор ?чен актуаль.
Д?ньяда гаделсезлек, янып бетм?г?н утлы кис?? кебек, башын гел калкытып тора. ? инде бу гаделсезлек сине? халкы?ны? ?тк?нен?, тарихына кагылса, к??ел т?ренд? кан?гатьсезлек уянып, ул с?нм?с сагышка ?верел?. Г. Афзал туган халкыны? язмышы, узган олы юлы турында туктаусыз уйлана, ?аны ?рнеп сызлана. "Сарматлар", "Тарих ме? д?...", "Кол Гали", "Салават батыр", "Болгарлар" кебек шигырьл?ренд? ул ерак тарихны, аны? с?хиф?л?рен б?генге к?н югарылыгыннан килеп б?яли; шундый м?ш??р тарихы булган, Кол Гали, С?ембик?, Колш?риф, Муса ??лил, Салават батыр, Н.Ис?нб?т кебек б?ек ш?хесл?рне бирг?н халык эзсез югала алмый. ?тк?н тарихыбыз турында с?з барса да, х?зерге яш?ешк?, ?хлаксызлыкка, р?н?ет?л?рг? киная шигырьл?рне? ??р юлыннан а?кып, сизелеп тора:
Кайда сез, сарматлар, скифлар,
Кем улы кемн?рд?н ятсына? –дип, сорый ул "Сарматлар" исемле шигыренд?.
Бу-тарих, халык алдында, ?з намусы? каршында ?аваплылык хисе. Шул тынгысызлыгы аны татар тарихы турында уйланулар юлына алып чыга. Лирикасында тарихилык рухы к?ч?я, милл?те ?тк?н олы ??м фа?игале юлны и?л?п, замандашын м?ст?кыйльлек ?чен к?р?ш юлына чыгарга ?зерли, большевиклар алып барган с?яс?тне фаш ит?. “Ачы язмышлар”, “Кара таплар”, “Тиран”, “Я?а юл” шигыре гыйбр?тле:
Большевиклар искелекне ?и?де.
Я?а юлга чыгып шат булдык.
Я?а юлдан барган идек инде,
Колымага килеп тап булдык.
Г.Афзал –?д?биятка чорны? и? фа?игале елларында аяк баскан язучы. Ул с?рген темасына язды, ?зене? ??м халкыны? башына килг?н бу аф?т турында ?ан тетр?ткеч шигырьл?рен калдырды. “Сыйнфый дошманнар...” дип аталган шигыренд? шагыйрь с?ргенг? с?релг?н гади халыкны? чын х?лен а?латып бир?.
?илекл?рг? ?тк?н курку хисе
Ихтыярсыз итте.
Мал караган, сабан с?рг?н кеше
С?ргенн?рг? китте.
Г. Афзал ?зене? с?рген чоры турында зур-зур ?с?рл?р язып калдырмаса да, бу чорга, ш?хес культы в?хшилеген? ул шигърияте аша ?зене? кискен б?ясен бир?.
Татарларны Магнитка т?зелешенд? ничек кен? кимсетс?л?р д?, аларны? милли рухын, иманын бетер? алмаганнар. Г. Афзал шуны? бер тере ша?иты. Ул да кырыс д?ньяны? ?зенн?н ачы сабак ала, ?мма нинди шартларда да, Кеше булып, Татар булып, Шагыйрь булып кала...
Мин к?п к?рдем туган-?ск?н ?ирд?
Замананы? кара болытларын.
Гомер итеп урыс бел?н берг?,
Татар ик?немне онытмадым.
Татар ?ыры, ?киятл?ре килде
Таулы-ташлы Урал артларына.
Милли рухым х?ср?тл?рне ?и?де
Кайгылы ??м авыр чакларымда, - дип яза ул со?ыннан ?зене? “Милли рух” дип аталган шигыренд?.
Шагыйрьне? геройлары - тормышны? ?чесен-т?чесен татыган, д?ньяга ?зме-к?пме"ф?лс?ф?г?" ия булган, урта ??м ?лк?н буын кешел?ре. Бригадир Ахун, мактанмый булдыралмый торган С?л?хетдин абзый, йомшак креслога кунаклаган председатель яки ?зене? черек мещан ф?лс?ф?сен? табынып яш??че "урынбасар" дисе?ме - болар барысы да тормышчан ??м тере типлар. Мондыйлар б?ген д? ??р авылда, ??р т?б?кт? очрый.
Аны? авылдашлары бел?н якын элемт?д? торуы, осталыкка таба ?с? юллары, и?атыны? ч?ч?к аткан вакытлары , ш??р?тк? иреш? юллары ??м гомерене? со?гы еллары, ?дипне? ?леменн?н со? авылдашларыны? а?а булган м?х?бб?тене? чиксезлеге турында с?йли.
Безне? районны? Такталачык авылы м?кт?бенд? Г.Афзал музее эшли. Музей – безне? ?чен, республика ?чен зур байлык ул. Музейдагы экспонатлар шагыйрьне? тормышын гына т?гел, ? б?лки туган авылны?, татар халкыны? зур тарихы турында да с?йли. Балачактан туган авылыннан, урман-кырларыннан каерып алып, мылтык бел?н с?ргенг? с?рс?л?р д?, аны гомерлек гарип калдырсалар да, Г.Афзалны? рухы сынмый, ул кешел?рг? ышанычын югалтмый, шагыйрь б?тен гомерен милл?тен? хезм?т ит?г? багышлый. Гамил Афзал – б?хетле шагыйрь. Туган авылында музее эшли, м?кт?п стеналары арасында шигырьл?ре я?гырый, авылны? т?п урамы аны? исемен й?рт?. Шагыйрьне? ?д?би мирасы – безне? ?чен васыять ул, туган телне, туган ?ирне, халкыбыз ?тк?н данлы тарихны онытмаска ?нди, чакыра, гади хезм?т кешесене? б?еклеген?, эчке матурлыгына дан ?ырлый. Гамил Афзал кебек шагыйребез булу бел?н без бик б?хетле.
Г.Афзал и?атында халык язмышы
Х?зерге татар шигъриятене? к?ренекле в?киле булган Гамил Афзал поэзияг? шактый озын ??м катлаулы юл ?теп килде.Б?тен гомерен юл газабы бел?н чагыштырган шагыйрь укучыны ирл?рч? кыюлыгы, т?землелеге, авырлыкларга баш им?ве, тормышка олы м?х?бб?те, куйган максатыннан тайпылмыйча д?ньядан олы х?зин? эзл?ве бел?н ?зен? тарта, сокландыра. Гамил Афзал халыкка и? якын торган, халыкны? яш??-тормыш ит? р?вешл?рен белг?н, ?зе д? гади халык бел?н и?г?-и? куеп, тау-ташлар актарып, Магнитка ш???рен корган, урман киск?н. ?д?бият м?йданына юл ярганда, Гамил Афзалга бик зур ярд?м кулы сузган Сибгат Х?ким шагыйрь турында болай яза: "Аны? берд?нбер максаты - халыктан алган шигъри таланты бел?н шул халыкка хезм?т ит?". ?дипне? туган ?ирг?, аны? табигатен?, халыкны? гореф-гад?тл?рен?, ?хлак-кануннарына х?рм?те, кешег? м?н?с?б?те, ?з кул к?че бел?н к?н к?р?че гади кешел?рне? эш-гам?ленд?, фикер-омтылышларында матурлыкны, г?з?ллекне укучыларга да к?рс?т? бел?е ??р чор ?чен актуаль.
Д?ньяда гаделсезлек, янып бетм?г?н утлы кис?? кебек, башын гел калкытып тора. ? инде бу гаделсезлек сине? халкы?ны? ?тк?нен?, тарихына кагылса, к??ел т?ренд? кан?гатьсезлек уянып, ул с?нм?с сагышка ?верел?. Г. Афзал туган халкыны? язмышы, узган олы юлы турында туктаусыз уйлана, ?аны ?рнеп сызлана. "Сарматлар", "Тарих ме? д?...", "Кол Гали", "Салават батыр", "Болгарлар" кебек шигырьл?ренд? ул ерак тарихны, аны? с?хиф?л?рен б?генге к?н югарылыгыннан килеп б?яли; шундый м?ш??р тарихы булган, Кол Гали, С?ембик?, Колш?риф, Муса ??лил, Салават батыр, Н.Ис?нб?т кебек б?ек ш?хесл?рне бирг?н халык эзсез югала алмый. ?тк?н тарихыбыз турында с?з барса да, х?зерге яш?ешк?, ?хлаксызлыкка, р?н?ет?л?рг? киная шигырьл?рне? ??р юлыннан а?кып, сизелеп тора:
Кайда сез, сарматлар, скифлар,
Кем улы кемн?рд?н ятсына? –дип, сорый ул "Сарматлар" исемле шигыренд?.
Бу-тарих, халык алдында, ?з намусы? каршында ?аваплылык хисе. Шул тынгысызлыгы аны татар тарихы турында уйланулар юлына алып чыга. Лирикасында тарихилык рухы к?ч?я, милл?те ?тк?н олы ??м фа?игале юлны и?л?п, замандашын м?ст?кыйльлек ?чен к?р?ш юлына чыгарга ?зерли, большевиклар алып барган с?яс?тне фаш ит?. “Ачы язмышлар”, “Кара таплар”, “Тиран”, “Я?а юл” шигыре гыйбр?тле:
Большевиклар искелекне ?и?де.
Я?а юлга чыгып шат булдык.
Я?а юлдан барган идек инде,
Колымага килеп тап булдык.
Г.Афзал –?д?биятка чорны? и? фа?игале елларында аяк баскан язучы. Ул с?рген темасына язды, ?зене? ??м халкыны? башына килг?н бу аф?т турында ?ан тетр?ткеч шигырьл?рен калдырды. “Сыйнфый дошманнар...” дип аталган шигыренд? шагыйрь с?ргенг? с?релг?н гади халыкны? чын х?лен а?латып бир?.
?илекл?рг? ?тк?н курку хисе
Ихтыярсыз итте.
Мал караган, сабан с?рг?н кеше
С?ргенн?рг? китте.
Г. Афзал ?зене? с?рген чоры турында зур-зур ?с?рл?р язып калдырмаса да, бу чорга, ш?хес культы в?хшилеген? ул шигърияте аша ?зене? кискен б?ясен бир?.
Татарларны Магнитка т?зелешенд? ничек кен? кимсетс?л?р д?, аларны? милли рухын, иманын бетер? алмаганнар. Г. Афзал шуны? бер тере ша?иты. Ул да кырыс д?ньяны? ?зенн?н ачы сабак ала, ?мма нинди шартларда да, Кеше булып, Татар булып, Шагыйрь булып кала...
Мин к?п к?рдем туган-?ск?н ?ирд?
Замананы? кара болытларын.
Гомер итеп урыс бел?н берг?,
Татар ик?немне онытмадым.
Татар ?ыры, ?киятл?ре килде
Таулы-ташлы Урал артларына.
Милли рухым х?ср?тл?рне ?и?де
Кайгылы ??м авыр чакларымда, - дип яза ул со?ыннан ?зене? “Милли рух” дип аталган шигыренд?.
Шагыйрьне? геройлары - тормышны? ?чесен-т?чесен татыган, д?ньяга ?зме-к?пме"ф?лс?ф?г?" ия булган, урта ??м ?лк?н буын кешел?ре. Бригадир Ахун, мактанмый булдыралмый торган С?л?хетдин абзый, йомшак креслога кунаклаган председатель яки ?зене? черек мещан ф?лс?ф?сен? табынып яш??че "урынбасар" дисе?ме - болар барысы да тормышчан ??м тере типлар. Мондыйлар б?ген д? ??р авылда, ??р т?б?кт? очрый.
Аны? авылдашлары бел?н якын элемт?д? торуы, осталыкка таба ?с? юллары, и?атыны? ч?ч?к аткан вакытлары , ш??р?тк? иреш? юллары ??м гомерене? со?гы еллары, ?дипне? ?леменн?н со? авылдашларыны? а?а булган м?х?бб?тене? чиксезлеге турында с?йли.
Безне? районны? Такталачык авылы м?кт?бенд? Г.Афзал музее эшли. Музей – безне? ?чен, республика ?чен зур байлык ул. Музейдагы экспонатлар шагыйрьне? тормышын гына т?гел, ? б?лки туган авылны?, татар халкыны? зур тарихы турында да с?йли. Балачактан туган авылыннан, урман-кырларыннан каерып алып, мылтык бел?н с?ргенг? с?рс?л?р д?, аны гомерлек гарип калдырсалар да, Г.Афзалны? рухы сынмый, ул кешел?рг? ышанычын югалтмый, шагыйрь б?тен гомерен милл?тен? хезм?т ит?г? багышлый. Гамил Афзал – б?хетле шагыйрь. Туган авылында музее эшли, м?кт?п стеналары арасында шигырьл?ре я?гырый, авылны? т?п урамы аны? исемен й?рт?. Шагыйрьне? ?д?би мирасы – безне? ?чен васыять ул, туган телне, туган ?ирне, халкыбыз ?тк?н данлы тарихны онытмаска ?нди, чакыра, гади хезм?т кешесене? б?еклеген?, эчке матурлыгына дан ?ырлый. Гамил Афзал кебек шагыйребез булу бел?н без бик б?хетле.
