"Сиқырлы су моншақ"

Баянауыл ауданының білім бөлімі «Зейтін Ақышев атындағы жалпы білім беретін орта мектебі»КММ

«Сиқырлы су моншақ » үйірмесінің бағдарламасы

Үйірме жетекшісі :Батенова Меруерт Турсыновна

Бағдарламаның мақсаты:

-Балаларға қосымша білім беруде оқушының білімін, шеберлігін көрсету. Оқушыны шығармашылық жұмысқа тарту арқылы танымдық қабілеттерін, қызығушылығын арттыру, жетістіктерін бағалап көрсету, белсенділігін қалыптастыру, өздігінен еңбек етуге дайындау, іскерлігін дамыту.

Бағдарламаның міндеті:

Оқушыларды шығармашылыққа тарта отырып жобаны тани білуге, он саусағынан өнері тамған баланы тәрбиелеу. Шәкіттердің шеберлігін, білім мен еңбегін көрсету.

Іскерлік, икемділік қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік дағдысын жеткізіп, еңбектену жұмысына төзімділігін жеткізу.

Қазір ел болып егемендік алып, көк туымыз желбіреп, әлемдегі тұрағы биік елдермен терезесі тең өмір сүріп келеміз.

Сапалы білім берумен қатар еңбекке баулу, үйрету аса қажет.

«Сиқырлы су мошақ тоқу» үйірмесі өнер мен білім беру ісін бір-бірімен ұштастырып, бала санасына ұялатуда үлкен жүрек, мол мейрімділікпен қоса кәсіби дарын, іздемпаздық, іскерлік екендігі адамның адамгершілік дүние танымын қалыптастырып үйрету.

Бағдарлама оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты

5 сыныпта оқитын оқушыларға арналған.

Негізгі мақсат : Оқушыларды шығармашылық жұмысқа тарту арқылы танымдық қабілеттерін, қызығушылығын арттыру, жетістіктерін бағалап көрсету, су моншақпен тоқу туралы білімін жүйелендіру болатын.. Осы үйірмеде сумоншақтың тоқылу жолдары үйретіліп, оқушылар білезік пен алқаның түрін жасады. Сумоншақпен тоқу өнері өте нәзіктілікті, әдемілікті, шыдамдылықты және қиял ұшқырлығы мен шеберлікті талап етеді екен.

Түсінік хат.

Қазіргі кезде елімізде ұлттық құндылықтардың қайта өркендеуіне жол ашылды.Тұңғыш президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Қазақстанның болашағы қоғамның идеялық бірлігінде» атты еңбегінде «Мәдени дәстүрлер қашанда әлеуметтік қайта түлеудің қайнар көзі болып келеді. Қазақстанда ұлттық өнерді, мәдениетті дамытуға барынша қолдау жасалып отыр»,-деген сөзі осының айғағы қазақ қолөнері көне тарихымызбен біте қайнасып келе жатқан бай қазына. Сапалы білім берумен қатар еңбекке баулу, үйрету аса қажет. Бұл мәселе «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2013 жылға арналған мемлекеттік бағдарламасының» негізгі бағытында: «Қосымша білім беруді дамыту үшін сол ұйымдардың желісін нығайту мен дамыту, нормативтік құқықтық базаны жетілдіру, балаларды сабақтан тыс жұмыспен мейлінше қамту»-деп көрсетілген. Сондықтан соңғы жылдары оқушыларға мектептен тыс қосымша білім мен тәрбие алу талабы қойыла басталды.Қазіргі таңда мектеп оқушыларын еңбек тәрбиесіне баулу арқылы өз ұлтымыздың ұлттық қолөнеріне үйрету.

Бұл мәселе «Қазақстан Республикасында білім беруді мемлекеттік бағдарламасының» негізгі бағытында: «Қосымша білім беруді дамыту үшін сол ұйымдардың желісін нығайту мен дамыту, нормативтік құқықтық базаны жетілдіру, балаларды сабақтан тыс жұмыспен мейлінше қамту»-деп көрсетілген. Сондықтан соңғы жылдары оқушыларға мектептен тыс қосымша білім мен тәрбие алу талабы қойыла басталды.Қазіргі таңда мектеп оқушыларын еңбек тәрбиесіне баулу арқылы өз ұлтымыздың ұлттық қолөнеріне үйрету. Оқушылардың заман талабына сай еңбекке баулу қызығушылықтарын арттырып ой өрістерің шыңдату.

Бұл аталған үйірме 5сыныпқа арналып жасалынған аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат.

«Сиқырлы су моншақ» үйірме бағдарламасының білім мазмұнының жіктелуі:

Моншақ, су моншақтардың пайда болу тарихы, қолданбалы сән өнеріндегі пайдалану реті, моншақтармен жұмыс жасау технологиясы (14)

Моншақ, су моншақтардың пайда болу тарихы, қолданбалы сән өнеріндегі пайдалану реті, моншақтардан тоқу, кестелеу технологиясына мына жіктелген түрлері енеді.

• Су моншақтың тарихы

• Су моншақтың сапасы

• Технологиялық мәліметі

• Сымнан ағаштар тоқу

• Үлгісін түсіру

• Су моншақты үнемдеу технологиясы

• Су моншақтың түстер үйлесімділігін таңдау технологиясы

• Қол-өнер бұйымдарының туындылары

• Су моншақтардың бастарын біріктіру технологиясы

• Сарамандық жұмыстар

• Су моншақтан гүлдер тоқу технологиясы

• Техникалық қауіпсіздігі

• Су моншақты матаға ою салып өрнектеу технологиясы

- Бұйымды аяқтау

• Жоба қорғау

Міндетті деңгей

• Су моншақтың тарихы туралы мәліметтер жинау;

• Шеберліктерін дамыту;

• Мата бетіне су моншақ арқылы ою-өрнекті түсіру.

• Композиция негізін жасап үйрену.

Мүмкіндік деңгей

• Жоба, реферат қорғау

• Танымдық-іздендіруші, зерттеу жұмыстарын жүргізу

• Зерттеу тақырыптарындағы жоба тақырыптарымен айналысу

Ұлттық қолөнердің шығу тарихы (10)

Ұлттық қолөнердің шығу тарихы мен матаның шығу тарихы және техникалық қауіпсіздігі мен сарамандық жұмыс арқылы түстерді айқындау түрлері енеді.

- Матаның шығу тарихы

- Мата таңдау технологиясы

- Техникалық қауіпсіздігі

- Матаға сурет салу технологиясы

- Сарамандық жұмыс

- Түстердің сәйкестігін айқындау

- Қол тігістердің түрлері

- Су моншақты матаға қондыру технологиясы

- Жоба қорғау

Міндетті деңгей

• Матаның шығу тарихы туралы мәліметтер жинау;

• Матаға қондыратын суреттер үлгісін жинау;

• Түстердің сәйкестігін анықтау;

Мүмкіндік деңгей

• Жоба, реферат қорғау

• Танымдық-іздендіруші, зерттеу жұмыстарын жүргізу

• Зерттеу тақырыптарындағы жоба тақырыптарымен айналысу

Су моншақтан тұрмысқа қажетті бұйымдар жасау технологиясы (9)

Су моншақтан тұрмысқа қажетті бұйымдар жасау технологиясына тұрмысқа қажетті бұйымдар түрлері енеді.

- Су моншақтан сөмке жасау технологиясы

- Су моншақтан ұялы телефон қапшығын жасау технологиясы

- Техникалық қауіпсіздігі

- Су моншақтан зергерлік бұйымдар жасау технологиясы

- Су моншақтан құс бейнесін жасау технологиясы

- Су моншақтан жануарлар бейнесін жасау технологиясы

- Сарамандық жұмыс

- Су моншақтан ұлттық ою-өрнек түрлерін жасау технологиясы

- Шығармалық жұмыс.Жоба қорғау

- Қорытынды сабақ

Міндетті деңгей

• Ою-өрнектер туралы мәліметтер жинақтау;

• Су моншақтың жұмыс кезіндегі түр-түстерін байланыстарын анықтау.

Мүмкіндік деңгей

• Жоба, реферат қорғау

• Танымдық-іздендіруші, зерттеу жұмыстарын жүргізу

• Зерттеу тақырыптарындағы жоба тақырыптарымен айналысу

Қорытынды сабақ (1)

Жалпы өткен тақырыптарды еске ала отырып қайталау.Қорытынды ретінде жоба қорғау.

Міндетті деңгей

• Берілетін білімнің ішінен ең негізгі мәйегін, түйінін нақты бір жағдай кезеңдерін сұрыптап алу, негізгі ұғымдарды анықтау

• Жыл бойы жасаған жұмыстардың нәтижесін көрсету;

Мүмкіндік деңгей

• Жоба, реферат қорғау

• Танымдық-іздендіруші , зерттеу жұмыстарын жүргізу

• Зерттеу бағытындағы жоба тақырыптамен айналысу

• Презентация жасау

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Қолөнер материалын технология сабақтарында оқытудың теориялық негіздері Күнпейс Жұмахан 2008 ж

1. «Мектептегі технология» жур № 9 2017 ж;

1. «Салт-дәстүрлер» М.Көпеев

1. «Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары» С.Кенжеахметұлы

1. «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» С.Қалиев, М.Оразаев, М.Смайылова.

1. «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» Б.Жүсіпова

1. Көркем еңбек 5- сынып

«Сиқырлы су моншақ» үйірме бағдарламасының күнтізбелік жоспары 5 сынып Аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат

№	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі	Ескертпе
	І тоқсан	1
1.	Су моншақ үйірмесі туралы түсінік.	1
2.	Су моншақ тарихы. Су моншақ сапасы.	1
3.	Қауіпсіздік ережесі.Су моншаққа керек құралдар.	1
4.	Су моншақ түлері.Моншақтардың атауы.	1
5.	Су моншақтан ағаштар тоқу. Сарамандық жұмыс.	1
6.	Су моншақтан ағаштар тоқу. Сарамандық жұмыс.	1
7.	Су моншақтың түстер үйлесімділігін таңдау технологиясы.	1
8.	Су моншақтың түстер үйлесімділігін таңдау технологиясы.	1
	ІІ тоқсан
9.	Гүлдер тоқу технологиясы.	1
10.	Су моншақтан гүлдер тоқу технологиясы.	1
11.	С моншақты бекіту технологиясы	1
12.	Қауіпсіздік ережелері.	1
13.	Су моншақты матаға өрнектеу технологиясы.	1
14.	Су моншақты матаға өрнектеу технологиясы.	1
15.	Су моншақты матаға өрнектеу технологиясы.	1
16.	Су моншақты матаға өрнектеу технологиясы.	1
	ІІІ тоқсан
17.	Ою-өрнек жайлы жалпы түсінік.Ою ою жұмыстары.	1
18.	Жапсырмалау әдістері.Түрлі-түсті жіп және моншақтар тігу технологиясы.	1
19.	Жапсырмалау әдістері.Түрлі-түсті жіп және моншақтар тігу технологиясы.	1
20.	Жапсырмалау әдістері.Түрлі-түсті жіп және моншақтар тігу технологиясы.	1
21.	Су моншақты матаға қондыру технологиясы.	1
22.	Су моншақты матаға қондыру технологиясы.	1
23.	Су моншақты бекіту жолдары.Сарамандық жұмыс.	1
24.	Ою-өрнек жайлы жалпы түсінік.	1
25.	Оюды қағаз бетіне түсіру.	1
26.	Оюды қағаз бетіне түсіру.	1
	ІҮ тоқсан
27.	Киізден сөмке жасау. Су моншақпен әшекей технологиясы	1
28.	Киізден сөмке жасау. Су моншақпен әшекей технологиясы	1
29.	Су моншақтан ұялы телефон қапшығын жасау технологиясы.	1
30.	Су моншақтан ұялы телефон қапшығын жасау технологиясы.	1
31.	Түрлі түсті жіп және моншақтар тігу технологиясы.	1
32.	Түрлі түсті жіп және моншақтар тігу технологиясы.	1
33.	Жұмыстарды көрмеге ұйымдастыру.Көрме.	1
34	Жұмыстарды көрмеге ұйымдастыру.Көрме.	1

Моншақ - киімнің көркі

Моншақтардың түстері ашық және әртүрлі түстер мен әртүрлі стильдердің үйлесімінен болғаны дұрыс. Ұзын моншақтар мойынды ұзын ғып көрсетіп қана қоймай, бойды да биік етіп көрсетеді. Оларды мойынға бірнеше рет айналдырып таққанда, моншақ қатарларының дәл болып тұрғанын қадағалаңыз. Моншағыңыздың түсі киіміңізбен бірдей болмауы керек, одан сәл ашық не сәл күңгірт болғаны жөн. Моншақты мойынға ғана емес, бірнеше қабат етіп қолға да тағуға да болады.  Егер көйлегіңіз не кофтаңыздың өңірі дөңгеленіп келсе, моншақтың да киіммен дәлме-дәл дөңгеленіп тұрмағаны жөн. Оның өңірден бірнеше сантиметр қысқа не бірнеше сантиметрге ұзын болғаны дұрыс.