Сабақтың тақырыбы
Ұлт азаттық көтерілістің шығу себептері
Сілтеме
Шеберлік сабағы
Жалпы мақсаттар:
Оқушылардың осы сабаққа деген белсенділігін, қызығушылығын арттырып, ойлау, сөйлеу, танымдық, іздемпаздық қасиетін арттыру,“Бабалар ерлігі - ұрпаққа үлгі”, - деп айтып оқушыларды өз елінің бабалары сияқты елін қорғауға, ерлікке, Отанын құрметтеуге тәрбиелеу.
Оқыту нәтижелері н/е күтілетін нәтижелер:
.“Туған жерді сүю парыз, сүю үшін тарихын білу парыз” – дегендей, өз отанының тарихын біліп қоймай туған жерге деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Негізгі идеялар:
Туған жердің тарихын, соның ішінде 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінің себептері, сипаты, қозғаушы күштер
Ресурстар н/е құрал-жабдықтар:
Интерактив тақта,кестелер,талдау,қорытынды тест, оқулығы, бағалау парағы, бейне слайдтар,
Стратегиялар
Тапсырмалар н/е жаттығулар:
І.Ұйымдастыру:Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.
Сәлемдесу(2 мин).
а) Шаттық шеңбері:
Шеңбер болып тұрайық жылы жүзбен,
Бізге келсін қуаныш нұр іздеген.
Шуақ толған жанымыз, жүрегіміз,
Үлгі алсын көрген жан мына бізден.
Менің сүйікті шәкірттерім.Сендердің жүздеріңнен қуанышты сезім,мейірім, қайырым,ақылдылық сияқты асыл қасиеттер шуақ шашып тұр.Сендерге: -ыстық ықылас,әлемдегі бар жақсылықты тілеймін.
ІІ.Үй тапсырмасы; «Ой қозғау» стратегиясы.Интерактивті тақтада 4 сұрақ
ІІІ.Негізгі кезең.
16-шы жылында,
26-ші маусымда,
Даланы қара түн басты,
Найзағай ойнап от шашты.
Жарлығы шығып патшаның
Ел сандалды, ер састы.
Ежелгі кек оянып,
Көтеріліп жұрт дуласты –осы өлең жолымен бүгінгі сабағымызды бастаймыз.
1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс.
Қазақстан мен Орта Азиядағы азаттық қозғалысын XIX ғасырдың аяғындағы - XX ғасырдың басындағы көп ұлтты Россия тарихының бүкіл барысы әзірлеген болатын. Мұның өзі патша өкіметі дағдарысының нәтижесі еді.
Көтерілістің сипаты. Көтеріліс отаршылдыққа қарсы сипатта болды. Қазақстандағы көтеріліс патша әкімшілігі үшін де, сондай-ақ жергілікті үстем феодалдар тобы үшін де күтпеген жерден басталды.
1.Көтерілістің негізгі себептері: «Топтастыру» стратегиясы
1. Жердің тартып алынуы (қоныстандыру саясаты);
2. Салықтар мен алымдардың көбеюі;
3. Еңбекшілерді үстем феодал-байлар тобының қанауының күшеюі;
4. Ұлттық араздықтың өршітілуі;
5. Соғысқа байланысты бұқара жағдайының күрт нашарлауы;
6. Орыстандыру саясаты.
2. Ізденушілік әңгіме «Ой шарықтату»
Либерал-демократиялық (Ә. Бөкейханов,
А. Байтұрсынов, М. Дулатов, т.б.) көтеріліске шығауға қарсы болды; отарлық империяға парасаты ымыраластық тактикасын ұсынып, халықтың этникалық тұтастығын ойлады
Революцияшыл-демократиялық
Жетісуда – Т. Рысқулов, Т. Бокин, Б. Әшекеев, Ұ. Саурықов, К. Мәмбетов, А. Қосаков.
Төрғайда - Ә. Жангельдин, А. Иманов.
Орал облысы мен Бөкей Ордасында – С. Мендешев, Ә. Әйтиев.
Маңғыстауда – Ж. Мыңбаев.
Ақтөбеде - Ә. Майкотов. көтерілісті жақтап, өздері де қатысты.
3.Жетісудағы көтеріліс.
- 4. Көтерілістің жеңілу себебі
Көтеріліске қатысушы революцияшыл – демократияшыл зиялылар өкілдері: «Кестені толтыр»
5.Олардың мақсаттары: «Даналық ағашы»
- Қазақтарды тыл жұмысына шақыруды дайындық жұмыстарынан кейін жүзеге асырып, уақыт ұту.
- Қарусыз халықты патша жазалауының құрбаны етпеу.
- Ұлттық автономия құру.
6. Көтерілістің тарихи маңызы
ІҮ.Бекіту Тест
Ү.Қорытындылау.
1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы жеңіске ұшыраса да, оның аса зор тарихи маңызы болды. Халықтың мұңын мұңдап, жоғын жоқтаған, елін жерін сүйген Амангелді, Бекболат тәрізді қаһарман, ержүрек батырларды шығарды. Қазақ халқының кім екенін дүние жүзі таныта білді.
"Ел үшін еңбек етсең, халқын сүймек,
Біз үшін отқа, суға түсіп жүр деп.
Ер өлсе де ерлігін ел өлтірмес,
Неше мың жыл өтсе де тарих білмек".
Халық үміті орындалды - Қазақстан тәуелсіздік алды, егемендікке қолы жеткіздік.
«Өзімше толғаймын» стратегиясы
1-топ Тәуелсіздіктің 25 жылдығына өлең жаз.
2-топ Мәңгілік елім жасасын.Эссе
3-топ Ұлт азаттық көтеріске қатысушы өкілдер арманы.
.
