Саба?ты? та?ырыбы: § 22. Латын Америкасы елдері
Саба?ты? ма?саты:
? Х?ІІІ-ХІХ ?асырларда?ы Латынамерикалы? отарларды? ?леуметтік-экономикалы? дамуын, т?уелсіздік ал?ам мемлекеттерді? иеліктері мен оларды? бас?ару ж?йелерін о?ушылар?а т?сіндіру. Латынамерикалы? т?уелсіз мемлекеттерді? ??рылуы ?азіргі латынамерикалы? ?ркениеттілік бастауы бол?анды?ына о?ушыны? назарын аудару. О?ушыларды? та?ырыпты тере? ме?геріп, жеткілікті а?парат алуын ?ада?алау.
Саба?ты? т?рі:ойын саба?ы
?дісі: с?ра? жауап
К?рнекілігі: плакат, карталар, слайд.
Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і
& О?у ??ралын тексеріп т?гелдеу
& О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау: « А?Ш»
? Скваттерлік дегеніміз не?
? «Жо?ары к?терілу м?мкіншілігі» деген с?з тіркесін ?алай т?сінесі?дер?
? А?Ш Луизиана?а ?ашан ж?не ?алай ие болды?
? Аболиционистер деген кімдер?
? 1861 жылы республикалы? партия?а кім жетекші болды?
? Азамат со?ысы кезіндегі О?т?стік ж?не Солт?стік к?штерін салыстыры?дар. К?ресушіжа?тарды? ?андай ерекшеліктері болды?
ІІІ. Жа?а саба?ты? жоспары:
1. Латынамерикалы? отарларды? ?леуметтік-экономикалы? дамуы.
2. Латын Америкасы елдеріндегі буржуазиялы?-демократиялы? т??керістер
3. Т?уелсіз мемлекеттерді? ??рылуы «Монро доктринасы» ж?не оны? Латын Америкасы елдеріні? дамуына ы?палы
4. Саяси ??рылыстар
Латын Америкасы — Солт?стік Американы? о?т?стік б?лiгi (Рио-Браво-дель-Норте ?зеніні? о?т?стігінен бастап б?кiл Орталы? Америка мен Вест-?ндістан аралдарын ?амтиды) мен б?кiл о?т?стік Америка аума?ында?ы елдерді? жалпы атауы.
?лтты? ??рамы ?те к?рделi этникалы? ж?не тарихи процестерден ?ткен (еуропалы?тарды? ?рпа?тары, ?ндiстер, метистер,негрлер, мулаттар, т.б.). М?нда ресми ж?не мемлекеттік тiл ретiнде негiзiнен испан тiлi, ал Бразилияда – португал тiлi, Гаитиде – француз тiлi, Суринамда – нидерланд тiлi саналады. Одан бас?а 14 кiшi мемлекет, Ямайка мен Багам аралдары халы?тары а?ылшын тiлiнде с?йлейдi. Жалпы халы?ты? 10%-на жуы?ы ?ндiс ж?не жергiлiктi диалектiнi ?олданады.[1]
Монро доктринасы - 1823 ж. А?Ш президенті Дж. Монро еуропалы? державалар?а сес к?рсете, оларды? Латын Америкасы жа?а т?уелсіз елдеріні? ішкі істеріне араласпауын талап етіп, оны? А?Ш-пен досты? ?арым-?атынас?а т?сірілген к?ле?ке ретінде ?абылданатынын ескерткен с?зінде келтірілген "Америка тек американды?тар?а" принципі. Егер бастап?ыда Монро доктринасы еуропалы? державаларды? Батыс жартышары істеріне араласпауы керектігін білдірсе, кейіннен доктрина бас?адай м?нге ие болды: А?Ш б?л істерге ?ажет деп тап?ан уа?ытында араласа алады. Монро доктринасыны? б?лайша т?рленіп, ??былуын 1904 ж. А?Ш президенті Т.Рузвельт ж?зеге асырды (Монро доктринасыны? Рузвельттік салдары ретінде белгілі болды).
І?. Саба?ты бекіту:
1. Латын Америкасы халы?тарыны? азатты? к?ресі н?тижесінде ?андай мемлекеттер ??рылды?
2. Латын Америкасында?ы о?и?алар?а Еуропа державаларыны? арасында?ы ?андай ?арама-?айшылы?тар ж?не А?Ш-ты? ?андай к?з?арасы ?сер етті?
3. Латифундизм Латын Америкасы елдеріні? экономикалы? ж?не саяси ?міріне ?андай ?серін тизігді?
4. Латын Америкасы елдері саяси ?міріні? ерекшелі?ктері ?андай?
?. Тестпен ж?мыс:
1. Испанды?тар мен португалды?тар ?ашан Америка?а ?з ?стемдігін орнатты?
А ) Х?І ? В) Х?ІІ ? С) Х?ІІІ ?
3. Конкиста б?л…
А ) жаулау В) тонау С) же?у
3. Испанды?тарды? Америкада?ы иеліктері ?алай аталды?
А) Испанды? иелік В ) Испанды? Америка С) Испанды? корольдік
4. Креолдар кім?
А ) еуропалы?тарды? ?рпа?тары В) аралас н?сіл ?кілдері С) король м?рагерлері
5. Негрлер мен еуропалы?тарды? некелерінен ту?ан ?рпа??
А) креолдар В) самбо С ) мулаттар
6. ХІХ ? Латын Америкасында?ы е? ірі ??л сату орталы?ы
А) Мексика В ) Бразилия С) Венесуэла
7. Гаити т?уелсіздігі жарияланды
А) 1791 ж В) 1794 ж С ) 1804 ж
8. Америкада?ы ??лды? жойыл?ан е? ал?аш?ы ел?
А) Эквадор В ) Гаити С) Колумбия
9.Бразилия т?уелсіздігі ?ашан жарияланды?
А) 1815 ж В ) 1822 ж С) 1804 ж
10. 1821 жылы т?уелсіз мемлекет болып жарияланды?
А ) Мексикада В) Бразилияда С) Венесуэлада
11. Латын Америкасында?ы ірі жер иелері ?алай аталды?
А ) латифундистер В) пеондар С) гаучолар
12. А?Ш президенті Джеймс Монро «Монро доетринасын» ?ашан м?лімдеді?
А ) 1823 ж В) 1822 ж С) 1826 ж
?І. Ба?алау:
?ІІ. ?йге тапсырма: §22. Латын Америкасы елдері.