Саба?ты? та?ырыбы: Са?тарды? мекендеген жері, са? ?о?амы.
Саба?ты? ма?саты:
?аза? хал?ыны? ата-тегі бол?ан тайпалар мен ?лыстар туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген са? тайпаларыны? шы?у тегі, ж?не оларды? мекендеген жерлері туралы толы? т?сінік беру.
О?ушыларды? белсенділігін арттырып, білімдерін жетілдіру
: О?ушыларды Отанс?йгіштік рухта т?рбиелей отырып, м?дениетті, иманды азамат ?алыптастыру
Адамзат баласыны? металлдан жасал?ан ??ралды игере бастауы ?ай д?уірден басталады-энеолит-мыстытас
Темір д?уірі деп аталу себебі-е?бек ??ралдары темірден жасалды
Темір д?уіріні? ерекшеліктері
а)шаруашылы? ??ралдарды? темірден жасалынуы
б) ірі тайпаларды? тайпалы? ода?тар?а бірігуі
в) к?шпелі мал шаруашылы?ы мен жыртпалы егіншілікті? шы?уы
г) ал?аш?ы мемлекеттерді? ?алыптаса бастауы
Ал?аш?ы к?шпелілер
??ндар Са?тар ?йсіндер ?а?лылар Сарматтар
Жа?а саба?:
Та?ырып бес б?лікке б?лінген.
Са?тарды? тарихы, мекендеген орны.
Т?рмысы, шаруашылы?ы.
?о?амды? ??рылысы.
Са?тарды? т?уелсіздік жолында?ы к?ресі
М?дениеті мен ?нері.
Жа?а саба?ты? жоспары:
Са? тайпаларыны? шы?у тарихы.
Са?тарды? тайпалы? ??рамы мен орналасуы.
?аза? хал?ыны? ата-тегі бол?ан тайпалар мен ?лыстарды? ежелгі заман деректерінде аты ?йгілі бол?андары; са?, ?йсін, ?а?лы, сармат, ??н тайпалары
?аза? тарихын зерттеген ?алымдар ?аза? хал?ыны? ар?ы тегі ерте заманда Орта Азияны мекен еткен ежелгі са? тайпаларынан шы??ан дейді.
Кесте №1,2.
Са?тарды? тайпалы? ??рамы мен орналасуы: Археологтарды? пікірінше са? тайпалары мен тайпа ода?тары мынадай негізгі топтар?а б?лінеді:
№
Са? тайпаларыны? аты
мекендері
1
Парадарайа
(те?ізді? ар?ы жа?ында?ы са?тар)
?ара те?ізді? солт?стігі, Арал те?ізіні? ма?ында Сырдария мен Амударияны? т?менгі а?ысы
2
Тиграхауда
(шоша? б?рік киіп ж?ретін са?тар)
Сырдарияны? орта а?ысы, Тянь-Шаньда, Жетісуда
3
Хаумаварга
(хаома сусынын дайындайтын са?тар)
Мургаб а??арында
(Т?ркіменстан)
Картамен ж?мыс жасау: Шоша? б?рікті са?тар?а ерекше то?талу
-Алтын адам, Томирис, Шыра?.туралы ?ыс?аша ??гіме ?оз?ау
Суреттерді с?йлету
О?ушылар кесте толтырады. «мекендерін тап»
Саба?ты бекіту:
С?йкестендіру:
Шоша? б?ріктілер
жауынгер
Са?тар ?андай тайпа екен?
тиграхауда
Хаумаварга
Парсы патшасы
Дарий
Мургаб а??ары
Македонский
Са? патшасы
Томираис
Грек патшасы
Алтын Адам
Жетісу
Тиграхауда
Есік ?аласы ма?ы
Эссе "Жауынгер халы?"
Тест. ІІІ вариантпен.
Саба?ты ?орыту:
Ежелгі грек тарихшылары «са?тар батыр, жауынгер, «д?шпанына ?атал-досына адал»бол?ан.Олар ?астас?ан жауын аяма?ан. Батыр жауынгерлерді ??рмет еткен» деген с?збен ?орытамын.
Алда?ы саба?тарда-т?рмысы, шаруашылы?ы, ?о?амды? ??рылысы, м?дениеті, ?нері туралы ма?л?мат аламыз.
О?ушыларды ба?алау:
?йге тапсырма:
Кескін картамен ж?мыс. Са? патшасы Томирис туралы ?осымша ма?л?мат дайындау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Сабақтың тақырыбы:Сақтардың мекендеген жері, сақ қоғамы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қазақ халқының ата-тегі болған тайпалар мен ұлыстар туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген сақ тайпаларының шығу тегі, және олардың мекендеген жерлері туралы толық түсінік беру.
Дамытушылық: Оқушылардың белсенділігін арттырып, білімдерін жетілдіру
Тәрбиелік: Оқушыларды Отансүйгіштік рухта тәрбиелей отырып, мәдениетті, иманды азамат қалыптастыру
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Шаттық шеңбері.
Өткен тоқсанға шолу:
Қазақстан тарихы 4-ке бөлінеді
Соның ішінді ежелгі Қазақстан да 4-ке бөлінеді
тас дәуірі
мыс діуірі
қола дәуірі
темір дәуірі
Адамзат баласының металлдан жасалған құралды игере бастауы қай дәуірден басталады-энеолит-мыстытас
Темір дәуірі деп аталу себебі-еңбек құралдары темірден жасалды
Темір дәуірінің ерекшеліктері
а)шаруашылық құралдардың темірден жасалынуы
б) ірі тайпалардың тайпалық одақтарға бірігуі
в) көшпелі мал шаруашылығы мен жыртпалы егіншіліктің шығуы
г) алғашқы мемлекеттердің қалыптаса бастауы
Алғашқы көшпелілер
Ғұндар Сақтар Үйсіндер Қаңлылар Сарматтар
Жаңа сабақ:
Тақырып бес бөлікке бөлінген.
Сақтардың тарихы, мекендеген орны.
Тұрмысы , шаруашылығы.
Қоғамдық құрылысы.
Сақтардың тәуелсіздік жолындағы күресі
Мәдениеті мен өнері.
Жаңа сабақтың жоспары:
Сақ тайпаларының шығу тарихы.
Сақтардың тайпалық құрамы мен орналасуы.
Қазақ халқының ата-тегі болған тайпалар мен ұлыстардың ежелгі заман деректерінде аты әйгілі болғандары; сақ, үйсін, қаңлы, сармат, ғұн тайпалары
Қазақ тарихын зерттеген ғалымдар қазақ халқының арғы тегі ерте заманда Орта Азияны мекен еткен ежелгі сақ тайпаларынан шыққан дейді.
Кесте №1,2.
Сақтардың тайпалық құрамы мен орналасуы: Археологтардың пікірінше сақ тайпалары мен тайпа одақтары мынадай негізгі топтарға бөлінеді:
№
Сақ тайпаларының аты
мекендері
1
Парадарайа
(теңіздің арғы жағындағы сақтар)
Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңында Сырдария мен Амударияның төменгі ағысы
2
Тиграхауда
(шошақ бөрік киіп жүретін сақтар)
Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шаньда, Жетісуда
3
Хаумаварга
(хаома сусынын дайындайтын сақтар)
Мургаб аңғарында
(Түркіменстан)
Картамен жұмыс жасау: Шошақ бөрікті сақтарға ерекше тоқталу
-Алтын адам, Томирис, Шырақ.туралы қысқаша әңгіме қозғау
Суреттерді сөйлету
Оқушылар кесте толтырады. «мекендерін тап»
Сабақты бекіту:
Сәйкестендіру:
Шошақ бөріктілер
жауынгер
Сақтар қандай тайпа екен?
тиграхауда
Хаумаварга
Парсы патшасы
Дарий
Мургаб аңғары
Македонский
Сақ патшасы
Томираис
Грек патшасы
Алтын Адам
Жетісу
Тиграхауда
Есік қаласы маңы
Эссе "Жауынгер халық"
Тест. ІІІ вариантпен.
Сабақты қорыту:
Ежелгі грек тарихшылары «сақтар батыр, жауынгер, «дұшпанына қатал-досына адал»болған.Олар қастасқан жауын аямаған . Батыр жауынгерлерді құрмет еткен» деген сөзбен қорытамын.
Алдағы сабақтарда-тұрмысы, шаруашылығы, қоғамдық құрылысы, мәдениеті, өнері туралы мағлұмат аламыз.
Оқушыларды бағалау:
Үйге тапсырма:
Кескін картамен жұмыс. Сақ патшасы Томирис туралы қосымша мағлұмат дайындау.
