Саба? жоспары Са?тар

АҚСАЙ НЕГІЗГІ МЕКТЕБІ

Сабақтың тақырыбы:

Сақтар

Пәні: тарих

5+6 сынып

Шинибекова Гулсим

Білімділік:

Қазақ даласында темір дәуірінде өмір сүрген сақ тайпасының тарихы туралы жазған ежелгі тарихшылардың деректерін, сақ тайпаларының археологиялық ескерткіштеріне терең мағлұмат беруге жағдай жасау.

МАҚСАТЫ

Тәрбиелік:

Қазақстандағы мекендеген тайпалық бірлестіктердің тарихын зерттеу барысында, оқушылардың бойында өзінің ата-бабаларының тарихы үшін мақтаныш сезімді қалыптастыру, патриоттық, рухани байлықты дамытуға жағдай жасау.

Дамытушылық: Оқушылардың бойында зерттеу қабілеттерін іздену, салыстыру, талдау әдіс-тәсілдері арқылы дамыту-шығармашылық ойлауды,танымдық қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

І. КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ БАҒДАРЛАУ- МОТИВАЦИЯЛЫҚ КЕЗЕҢ Қызығушылығын ояту

Тайпалардың шығуы.

Тиграхаудтар

ІІ. САРАЛАНҒАН БӨЛІМ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ –ОРЫНДАУШЫЛЫҚ КЕЗЕҢ.

Аримаспылар

Аргиппейлер

Сарматтар

Исседондар

Массагеттер

Парадарайа

хаумаварга

2- тапсырма

Сақ топтарының мекендеген жерлері

Теңіздің арғы жағындағы

сақтар (парадарайа )

Шошақ бөрік киіп жүретін

сақтар (тиграхауда)

Хаома сусынын дайындайтын

сақтар (хаумаварга)

3- тапсырма

“ Сақ” сөзінің мағынасы

Парсы жазбалары

Иран жазбалары

Грек авторлары

Сақтардың қоғамдық дәрежелері

Қызыл түсті киім киетін жауынгерлер.

Тайпа көсемдерін жауынгерлер тобынан сайлады.

Ақ түсті киім киетін абыздар.

Мейрамдарда садақ атып сыналған садақшылардың ең мергені тайпаны басқару құқығын иеленеді.

Сары немесе көк түсті киім киетін егіншілер, малшылар, қолөнершілер.

Сақтар тұрмысы

Мал шаруашылығының көшпелі, жартылай көшпелі, отырықшы түрлері кең тараған.

Сурет арқылы сақ тұрмысын баяндау.

“ Аңдық стиль”б.з.б ҮІІ ғасыр

Сақ патшасы күн бейнелі құдай дәрежесінде көрсетілді

Ғарыш туралы түсініктері “Алтын адамның”бас кимінде бейнеленген.

Қабан бейнесі-күн күркіреу құдайы.

Жылқы бейнесі-күн мен от белгісі.

Аң стилі

Жалпы б.з.б.VІІ ғасырдан бастап Сібір, Қазақстан, Еділ бойы және Еуропаның оңтүстігіндегі ұшы –қиырсыз далалы аймақтар өңірінде аңдарды бейнелеу- аңдар стилі пайда болды. Оның басты тақырыбы аңдар мен аңыздағы қиял-ғажайып бейнелерін суреттеу еді. Мұндай бейнелермен қола қазандар, әр түрлі құрбандық заттары, қару- жарақтар, ат әбзелдері мен киімдер әшекейленді.

«Аң стилі» өнері дәстүрімен сақтар Алдыңғы Азия мен Иранға жасаған жорықтарында танысты. Осы жерлерден сақталған «өмір ағашы» дейтін арыстан бейнесі тарады. Бұл ұғым жергілікті жануарлар мен аң-құстардың-жылқы, қой, түйе, бұғы, ақ бөкен, қар барысы, жолбарыс, бүркіт, қасқыр, қоян бейнелеріне ауысты.

С а қ к ө ш і

“ Көш” ойыны

Қашан, қай жерден шошақ төбелі тымақ киген сақтың қоладан құйылған мүсіні табылды?

Сақтар мен скивтерді аса жоғары құрметтеп, оларды әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық деп есептеген кімдер?

Сақтардың діни нанымдары туралы не білесің?

рп

Сақтар

“ дұшпанға – қатал,

досқа – адал”

болған.

берілген сөзді дәлелдеу

ІІІ. КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ РЕФЛЕКСИЯЛЫҚ-БАҒАЛАУ КЕЗЕҢ

Дәптермен жұмыс

5 сынып.тест

6 сынып.тест

• Геродот Қазақстанның ежелгі тұрғындарын қалай атады?

1.Сақ» сөзі парсы жазбаларында қандай мағына берген?

а) құдіретті еркектер ә) зиялық скифтер б) жүйрік ат, тұлпар в) ежелгі сақ тайпалары.

а) сақтар

ә) массагеттер

б) азиялық скифтер

в) дайлар

2. Парсылар Жетісуды мекендеген сақтарды қалай атады?

2. Шығыс танушы және Қазақстандық ғалымдардың пікірінше «шошақ бөрік киіп жүретін сақтар» қай жерде мекендеген ?

а) сақ-тиграхауда

ә) массагеттер

б) сақ-парадарайа

в) сақ-хаумаварга

а) Қара теңіздің солтүстігінде

ә) Арал теңізінің маңында

б) Мургаб дңғарында

в)Жетісуда

3. Сақ қоғамында кімдер ақ түсті киім киген?

3. Қазақстан археологтары б.з.б басы мен ІІ ғ аяғына жататын сақ, үйсін дәуірінің қонысын қай жерден тапқан?

а) патшалар

ә) жауынгерлер

б) малшылар

в) абыздар

а) Жамбыл облысы, Өрнек қалашығы

ә) Талғар қаласы

б) Сырдария, Шу, Келес өзендерінің аңғары

в) Алматы маңындағы Алатау елді мекені

4. Қазақстаның қай аймақтарында түйе өсірілген?

а) Солтүстік, Солтүстік Шығыс

ә) Орталық

б) Оңтүстік Шығыс

в) Батыс және Оңтүстік

5. Сақ қоғамында өмір сүрген адамдардың үш тобын атап көрсет?

а) жауынгерлер, абыз, малшылар мен егіншілер

ә) кедейлер, құлдар, көсемдер

б) Абыздар, кедейлер, малшылар

в) егіншілер, жауынгерлер, көсемдер

Тест жұмысының жауаптары

Өзін-өзі бағалау парағы 5 СЫНЫП 6 СЫНЫП

№

№

1

1

тапсырма

тапсырма

Мұғалім ұпайы

Картамен жұмыс

2

Мұғалім ұпайы

2

Картамен жұмыс

5

Кестемен жұмыс

3

Оқушы ұпайы

3

Оқушы ұпайы

Кестемен жұмыс

7

баға

Кестемен жұмыс

4

7

баға

5

4

Кестемен жұмыс

Қоғамдық дәрежесін анықтау

7

5

Қоғамдық дәрежесін анықтау

5

5

7

5

6

6

Сурет арқылы сақ тұрмысын баяандау

Сурет арқылы сақ тұрмысын баяндау

7

“ Аң стилі”анықтама беру

7

7

“ Аң стилі”анықтама беру

5

8

5

“ Көш ойыны”

“ Көш ойыны”

7

8

Тест жұмысы

БАРЛЫҒЫ

7

5

БАРЛЫҒЫ

Тест жұмысы

5

5

40

54

40- 54 ұпай – “5” 25- 39 ұпай – “4”

15 - 24 ұпай – “3”

БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙІ:

35- 40 ұпай – “5” 24- 34 ұпай – “4”

15- 23 ұпай – “3”

Назарларыңызға рахмет!!!