Саба?ты? ма?саты: К?терілісті? болу себебі, барысы, же?ілу себебі, тарихи ма?ызы, зерттелуі туралы ма?л?мат бере отырып Кенесарыны? тарихи бейнесін ашып к?рсету.
Дамытушылы?: ?з ойын саралай, т?жырымдай білуге да?дыланды- ру, ойлау ?абілеттерін дамыту.
Т?рбиелік: ?з елін с?юге, жерін ?ор?ау?а, адамгершілікке т?риелеу.
Сабақтың мақсаты: Көтерілістің болу себебі, барысы, жеңілу себебі, тарихи маңызы, зерттелуі туралы мағлұмат бере отырып Кенесарының тарихи бейнесін ашып көрсету.
Дамытушылық: Өз ойын саралай, тұжырымдай білуге дағдыланды- ру, ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Өз елін сүюге, жерін қорғауға, адамгершілікке тәриелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан картасы, сызбалар, тарихи-әдеби кітаптар,
Сабақтың түрі: Ізденіс-жарыс сабақ.
Сабақтың әдісі: Сайыс сабақ.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Қызғушылығын ояту.
Ойын «Теңге ілу» деп аталады.
Сұрақтары:
1. Бөкей ордасында неше мыңдай отбасы жер тапшылығынан зардап шекті? (20000).
2. 1836-1838ж. Қандай оқиғалар болды?
3. Исатай Тайманұлы шыққан ру.кіші жүздің беріш руынан
4. Махамбеттің жақын досы.Исатай Тайманұлы
5. Исатай неше жасында өз руының старшыны болы? 21 жасында
6. Көтерілісшілер қай жылы Жәңгір ханға ашықтан- ашық қарсы шықты? 1842 жыл
7. Махамбет қай рудан шықты? Беріш руы
8. Елек өзенінің бойындағы көтерілісті кім басқарды? Кенесары Қасымұлы
9. Баймағамбет Айшуақұлы қай жылы қаза тапты?
10. 1842 ж. Жәңгір ханға қарсы Лаубай мантайұлы мен бірге кім қарсы шықты? Аббас Кошайұлы
Сөзтізбек «Кенесары».
ф и с К а л ь
д е с я т и н а
М а н т а й ұ л ы
Ш е р ғ а з ы
Қ а с ы м
Т а м а
К е р у е н
Ж а р ғ Ы
Сәйкестік тест
ІІІ. Негізгі бөлім: Жаңа сабақ семантикалық карта
Мағынаны түсіну:
Қасымұлы Кенесары хан (1802-1847) – Қазақ хандығының соңғы ханы, ұлт-азаттық көтерілісінің әйгілі басшысы. Ол өзінің тегі жағынан төре тұқымынан. Бабасы – қазақтың атақты ханы Абылай. Арғы аталары Шыңғыс ханның Жошы деген үлкен баласынан тарайды. Абылайдың әйелі қалмақтың Хочу мерген нойанының қызы Топыштан Қасым сұлтан туады. Кенесары осы Қасым сұлтанның баласы.
Көтерілістің басталу себебі:
Кіші және орта жүздің хандық билігінің жойылуы;
Патша үкіметінің қазақ жерін жаулап алуы;
Ресейге алым-салық (жасақ, түтін салығы, жол салығы) төлеуден
Толықтыру тестісі:
1. Көтерілістің қозғаушы..................................................көшпелілер,........ ............................да болды.
2. Сұлтан ........................... келген.
3. ХІХ ғасырдың.................................................... бірі...................... деп жазған.
4. Кенесары .................................. генерал-губернаторына ............, жолдады. Хатында............................................... приказын жоюды, .............................. талап етті.
Келесі «математикалық ойын»
1. 2000-800+638=1838
2. 1800*2-1758=1842
3. 900.900+45=1845
4. 1000+900-53=1847
Келесі айналым: «Шырқау» деп аталады.
Мына суретте кім бейнеленген? Және авторын атаңыз?
/Суретте Кенесары бейнеленген. Суреттші Ж. Қайрамбаев./
Мына суретте неін суреті және қай өлкетану мұражайынан алынған?
/Кенесарыын Омбы тарихи-өлкетану мұражайындағы қару./
V. Бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Тақырыпты оқу, көтеріліс туралы материялдар жинау
Келесі ойын «Ойлан тап» деп аталады.
1. Кенесары хандықты кімдер арқылы басқарды?
ж а с а у ы л д а р
2. Мал өсірушілерден алынатын салық түрі.
з е к е т
3. Диқандардан алынатын салық түрі.
ұ ш ы р
4.Кенесары хан орыс армиясының үлгісі бойынша өз әскерлеріне қагдай белгі енгізді?
а й ы р ы м
5.Ерлігімен ерекше көзге түскен сарбаздардың қатарынан кімдер тағайындалды?
ж ү з б а с ы л а р
мен
м ы ң б а с ы л а р
6. Қырғыздардың ақсүйек рубасылары.
м а н а п
7. Байырғы жергілікті халық-көшпелі қазақтар.
н о м а д т а р
8. Кенесарыны Ресейлік ғалымдар қалай атаған?
б ү л і к ш і л
с ұ л т а н
9. Халықтың сүйікті ханының қалай қаза тапқанын «Наурызбай-Қаншайым» дастанында жырлаған ақын.
