"?арахан мемлекеті" ашы? саба? жоспары

Саба?ты? та?ырыбы:  ?арахан мемлекеті

Саба?ты? ма?саты: О?ушыларды? орта ?асырда?ы ?аза?стан жеріндегі феодалды? мемлекет ?арахан мемлекетіні? тарихымен таныстыру.

Т?рбиелік ма?саты: О?ушыларды? ?ызы?ушылы? сезімін оята отырып, ?лтжандылы??а, ?айсарлы??а т?рбиелеу.

Дамытушылы? ма?саты: о?ушыларды? ойлау ?абілетін дамыту.

Саба?ты? т?рі: аралас саба?

Саба?ты? к?рнекілігі: карта, тірек сызба, карточка

Саба?ты? барысы:   1. ?йымдастыру

1. ?й тапсырмасын тексеру  

С?ра?тар:    «Кім  шапша?» ойыны

1. К?не т?рі,к ?ліпби неше ?ріптен т?рады? (35 ?ріптен)
2. VII-VIII ?асырлар?а жататын ежелгі жазбалар ?ай ?зендерді? бойынан табылды? (Орхон, Енисей, Селенга)
3. Нешінші  ?асырда т?ріктерді? жазба ?дебиеті д?ниеге келді? (VIII? )
4. Т?рік жазба ?дебиетіні? к?не ескерткіштері ?андай жазулар болды? (К?лтегін, Тонык?к)
5. ?ор?ыт ата кітабы неше жырды? ?осындысынан т?рады? (12 жырды?)
6. О?ызнаманы? ескі н?с?асын жазып ?алдыр?ан тарихшы кім? (Рашид ад дин)
7. М?сылман діні нешінші ?асырдан бастап ке? етек ала бастады? (VIII?)
8. Т?ріктер отбасына шапа?атын тигізеді деп кімге табын?ан? (?май ана?а)

Жа?а саба?ты? жоспары:

1. ?арахан мемлекетіні? ??рылуы
2. ?о?амды? ??рылысы
3. Мемлекетті? саяси жа?дайы
4. Шаршуашылы?ы
5. М?дениеті

Ой ?оз?ау:

С?ра? орта ?асырда?ы ?аза?стан тарихы неше кезе?ге б?лінетін еді?

1. ?аза?стан тарихы ерте орта ?асырлы? кезе?і (VI-ІХ)
2. ?аза?стан дамы?ан орта ?асырлы? кезе?і (Х-ХІV)
3. Бірт?тас ?аза? мемлекетіні? ??рылу кезе?і (ХV-ХVII)

?аза?стан жерінде ?мір с?рген мемлекеттерді? жал?асы. Дамы?ан орта ?асырлы? мемлекеттерді? д?уір. Б?л кезде ?леуметтік, экономикалы?  м?дениеті жа?ынан даму сатысына к?теріледі. ?арахан Х ? орта кезінде Жетісумен Шы?ыс Т?ркістанны? бір б?лігі ?арахан мемлекеті ??рылды. ?арахан ?улетіні? атымен осылай атал?ан. Орталы?ы-Баласа??н. Негізін ?ала?ан Сат?? Бо?ра(915-955жж). Туысы О??лша?ты же?іп, Таразбен ?аш?арды ба?ындырды. Мемлекетті? ??рылысына басты роль ат?ар?ан ?арл?? тайпасы ?арахан мемлекетіні? жікіл, ягма, ?арл??, о?ыз, ?а?лы, ?йсін арсланхан, Бо?ра хан жікіл тайпасыны? тотемі арыстан, ягма тайпасыны? тотемі болуына байланысты ?ойыл?ан жо?ар?ы  ?кімет билігі  ?а?анны?  ?олында  бол?ан  хандар, бектер. Ханны? мемлекетік саяси ?кімшілік іс ж?ргізетін орны Орда деп атал?ан.

Терминдермен ж?мыс:

Вакф-дін басылар мен ?скербасыларына берілетін жер, ірі жер иеленушілерге ?сиет етіп ?алдыр?ан жерлер( салы? алынбайды)

Икта-феодалды? жер иеленуді? бір т?рі. Иктаны? м?ні оны ал?ан адамдар, ол жерде отыр?ан ?арапайым халы?тан алым салы? жинап, хан?а ?скери ?ызмет етуге міндетті болды.

Комендация-?лсіз адам ?з ?лесіндегі жерді к?штіні? ?ам?орлы?ына береді, ол ?лсіз адамды ?ор?ау?а тиіс. ?лсіз ?зіні? шамалы жерден ал?ан ?німін ж?не отбасын ?ор?а?аны ?шін к?штіге салы? т?леген.

«Ысты? картоп» ойыны

Бекіту с?ра?тары:

1. ?арахан мемлекеті
2. ?о?амды? ??рылысы
3. Мемлекетті? саяси жа?дайы
4. Шаруашылы?ы
5. М?дениеті

Жылдар с?йлейді:

942-1212 жж-                                     1141 ж-

955 ж-                                                 1040 ж-

915-955 жж-                                       992 ж-

960 ж-                                                 996 ж-

«Д?рыс,  б?рыс»  ойыны

(д?рыс болса ?ол шапала?таймыз, б?рыс болса ?нсіздік танытамыз).

Б?гінгі   саба??а   ?атысты  есімдерді  атау:

Сат??  Бо?ра,  О??лша?, Бумын, Муса, Шахм?лік, Шегу, М?хаммед, К?шілік, Текеш, Білге - К?л ?адырхан, С?лу.

?ортындылау: о?ушылар ?зін-?зі ба?алау.

?йге тапсырма: § 11

«Ы. Алтынсарин атында?ы орта мектебі» ММ-сі

Ашы? саба?

Та?ырыбы:

?арахан мемлекеті

                                 П?н м??алімі: Бекжанова Н

Бейнеу 2015 жыл