Қаңлы ашық сабақ

Кеңсуат негізгі жалпы білім беретін мектебі

Тақырыбы:

Пән мұғалімі: А.Г.Жубатова

2016-2017 оқу жылы

«Бекітемін»: ---------------

ДОІЖО: Ш.Қ.Ихсанова

«» -------------2017 о.ж

Сабақтың тақырыбы: Қаңлы туралы деректер. Қаңлы қоғамы.

Мақсаты: Қаңлы тайпасы туралы түсінік бере отырып, оқушыларды ежелгі өркенитті мемлекеттер тарихын оқып үйренуге, оқиғаны өз бетінше зерделеуге дағдыландыру , отансүйгіштікке тәрбиелеу; Көрнекілігі: СТО әдісі, кесте, сызба, карта, суреттер Әдісі: топтық жұмыс Түрі: жарыс сабақ Тренинг: «Сәттілік тіле!» Ұраны: «Тарихтың қайнар көзі-деректер» І.Қызығушылығын ояту «Сұрақты ұстап ал!» / Шаруашылығы мен тұрмысына қатысты сұрақтар беріледі. Егер сұрақтың жауабын білмесең, допты ұстама, қарыслас топқа лақтыру қажет/ «Үйсін»

1.Үйсіндер егіс алқабын қандай жерлерге салған? 2.Үйсін қоғамында мүлік теңсіздігінің пайда болғанын, жеке меншіктің шыққанын қандай деректерден білеміз? 3.Үйсіндердің зираттары қандай жерлерге орналасты? 4.Үйсін гуньмосы Қытай ханшайымына үйленгені үшін қалыңмалға қанша мың жылқы берген? 5.Кеген өзені алқабындағы Ақтас қыстау қонысының төңіргеінде қандай деректер табылды. 6.Үйсіндердің тұрақты баспаналары қай жерлерде орналасты? 7.Үйсіндердің негізгі шаруашылық түрін ата? 8.Үйсіндерде қандай кәсіптің түрі жақсы дамыды? 9.Үйсін қоғамында әйелдер қандай қызмет атқарған? 10. Үйсіндер табынған киелі күшті ата?

«Қаңлы»

1.Қаңлылардың негізгі шаруашылық түрін ата? 2.Қай өзеннің бойында орналасқан қаңлылар мақта өсірумен айналысты? /Сырдария, Бадам, Арыс/ 3.Қаңлы қоғамындағы ұзындығы 20 шақырым келетін тоғанды ата? /Шыршық өзені.Зах/ 4.Қаңлы әйелдерінің арасында қандай кәсіп түрі жақсы дамыған? / жүн өңдеу/ 5.Металл өндірісінің орталығы болған қаланы ата? /Шаш-Илақ/ 6.Қаңлылардың географиялық жағынан қолайлы жерге орналасуын қалай түсіндіресің? /Ұлы Жібек жолының аса маңызды орталық бөлігінде орналасуы/ 7.Зерттеушілер қаңлы жерінен салмағы әр түрлі болатын бағалы қандай заттарды тапты? /1300-дей теңге/ 8.Қаңлылар қандай елдермен сауда жасасты? 9.Қаңлы мәдениетін нешеге бөлінеді, ата? 10.Қаңлылар қандай күшке сиынған?

ІІ.Мағынаны тану 1..«Бағытталған оқыту» технлогиясы

Картамен жұмыс /Мемлекеттің географиялық орналасуын сипатта. Қандай елдермен шектеседі, табиғаты қандай?/

2. «Деректер банкі» / Үйсін, қаңлы тайпалары туралы деректерді жинақтау/

Б.з.б. ІІғ. Б.з.б. ІІғ . б.з.б. ІІІғ-б.з.Уғғ б.з.б. ІІІғ-б.з.Уғғ. Чигу. Битянь Күнби Ұлы хан Жетісу Оңтүстік Қазақстан «усун-го», «канха» «Авеста» Сыма Циянь, Чжан Цянь. Бек, Ыстықкөл, арғымақ. Тері өңдеу. диадема, «Цянь Ханьшу», «Жу патшасының тарихы», Жетіасар, «Махабхарата», бес иелік . Шірік-Рабат, б.з.б. ҮІІІ-ІІІғғ «Алтын киімді адам», «Патша» «уәзір» Бесшатыр , Бесоба, Мәбіш Молда. Ғұндар., қаңлылар, аландар , сарматтар. Сақ. І.Дарий. Кир. А.Македонский. Батыс, шығыс,орталық. Б.з.б. 46-36жылдар. Қауыншы . Томирис. Скунха. Спаргапис. Шырақ

Керекті деректер

3. «Ойлан, тап!» / берілген тор көзге немесе фигураларға деректер толтыру қажет/

ҚОҒАМДЫҚ ҚҰРЛЫСЫ

ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРАМЫ

Ру басшылары

Тайпа көсемдері

Құл иеленуші мемлекет

Мүлік теңсіздігі

Жеке меншік

абыздар

жауынгерлер

Жылжитын мүлік

Жылжымайтын мүлік

Мал

Жер

Қарапайым адамдар

«Менің жеріме ешкім мал жаймасын»

«Үйсін байларында 4-5мың жылқы болған»

4. «Мені таны!» /Деректермен жұмыс. қандай деректерде айтылад?/.

«Олар өркөкірек , өжет келеді.Біздің елшілерімізге бас имейді.Орталық билік атынан келген өкілдерімізді үйсін елшілерінен төмен отырғызады.Олардың билеушілері мен ақсақалдарына тамақты алдымен береді, ал содан соң барып біздің елшілерге таратады»

«Вэсаканың ержүрек ұлдары ең биік, бәрінен жоғары тұрған Канха қамалының алдында құрбандық береді»

«қарулы, жақсы, жайсаң ұлықтар»

«олар ат жақты, аққұбаша, сары шашты, келбетті келген»

«Алғашқыда олар ғұндарға тәуелді болғанымен, кейін күшейген соң олардың қол астында болуды қаламады. Сөйтіп, шығысында ғұндармен, батысында қаңлымен, оңтүстігінде әртүрлі тұрақты иеліктермен араласып тұрды»

«Киімі мен өмір сүру дағдысы скифтерге ұқсас. Олар егін екпейді, үй малдары мен өзеннен аулайтын балықтарды азық етеді. Сүт ішеді»

«бұл елден алтын, күміс, асыл заттар, хош иісті майлар, кілемдер, қымбат аң терілері шығады. Көп елдермен сауда жасасқан едәуір қалалары болған»

«олар дұшпанға-қатал, досқа-адал болған»

«Олардың әйелдері ержүрек келеді, , соғыс қаупі төнгенде ерлеріне көмектесіп , ұрысқа араласады»

5. «Мені зертте!» /Берілген археологиялық суреттерді пайдалану арқылы мәлімет беру/

Қарғалы диадемасы

Көк-Мардан

ІІІ. Ой –толғаныс.

1. «Мен саған, сен маған» / әдіс -тәсілдерді пайдалану арқылы қарсылас топқа тапсырма беру/

Семантикалық карта құрастыру. Венн диаграммасы. Сәйкестендіру тест. РАФТ. Тест.

1. Шығармашылық жұмыс. Эссе. / Мемлекеттің шығу тарихы, деректермен байланысты, адамзат баласының даму тарихының қай кезеңінде өмір сүрген, мекендеген жері, шаруашылық тұрмысы, саяси тарихы, қандай елдермен сауда қарым-қатынас баланыс жүргізді, қазақтың қай жүздерінің құрамына енді./

Тақырыбы: 1. «Қаңлы- ежелгі өркениет мемлекеті» 2. «Үйсін- көшпелі мемлекет»

Сабақты қорытындылау: Бүгінгі сабағымызда Қазақстан аумағынада өмір сүрген ежелгі тайпалар тарихымен таныс болдық.Бұл тайпалар қазақ халқының негізін қалаған тайпалық бірлестіктер.Ежелгі дүние кезеңінде өркениетті дамыған, ірі мемлекет дәрежесіне дейін көтерілген елдер.Бүгінгі тәуелсіз еліміздің елдігінің бастауы. Еліміздің бастау алған тарихын білу оны зерделеу болашақ ұрпақтың міндеті әрі борышы.

Бағалау:

Үйге тапсырма: § 50-51

Кері байланыс: «Екі ұсыныс, бір пікір»