Сақтар

Жамбыл облысы

Мойынқұм ауданы

Хантау кенті

Сәкен Сейфуллин атындағы орта мектеп

Тарих пәнінің мұғалімі:

Мырзағалиева Құралай Мырзағалиқызы

Қазақстан тарихы 5 сынып

Үй тапсырмасын

тексеру

Кестені дұрыс толтыру

2. Сақ топтары

1 Сақ сөзінің мағынасы

Сақ парадайа

Сақ тиграхауда

Сақ хаумаварга

Парсы деректерінде

Теңіздің арғы жағындағы сақтар

Иран жазбалары

Шошақ бөрік киіп жүретін сақтар

Хаома сусынын дайындайтын сақтар

Грек авторлары

Сақ парадайа

Сақтар

Сақ тиграхауда

Дайлар,

Сақ хаумаварга

массагеттер,

исседондар

Сақ тайпаларының

негізгі үш әлеуметтік құрылымы

Бір-бірінен қандай айырмашылығы бар?

Малшылар мен егіншілер

Абыздар

Жауынгерлер

Қызыл түсті

киім киді

Ақ киім киді

Сары көк киім киді

Сақ патшалары.

Сақтардың тәуелдсіздік

үшін күресі.

Сабақтың мақсаты:

1. Сақтардың басқару ісі, сақ патшалары, сақтардың

парсылармен соғысы, тәуелсіздік үшін күрес

жолында аянбай ерлікпен шайқасқан ержүрек

жауынгерлері туралытүсіндіру.

2. Оқушының ой-өрісін, ойлау, сөйлеу қабілетін ашатын

сұрақтар қою, сұрақ-жауап әдісі бойынша сабақтың

тақырыбына сай білімін толықтыру

3. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру,

оқушыларды өз елінің тарихи құндылықтарын құрметтуге

үйрету, елін, жерін сүйетін отансүйгіш, дарынды ұрпақ

тәрбиелеу.

Сабақтың барысы

ІІ

Мақсаты

І

Тақырыбы

ІІІ

Үй тапсыр-

масы

VIІІ

Бағалау

ІV

Өткенді

қайталау

VIІ

Қорытын -

дылау

V

Жаңа

сабақ

VI

Жаңа сабақ түсінгенін тексеру

7

Сақтардың үш билеуші

әулеті болған

Сақтың ата-бабасы Тарғытай

Колоксай

Липоксай

Арпоксай

7

Сақ патшалары

Сақтар Ираннан бастап Жерорта теңізіне дейінгі аралықтағы елдерге жорық жасады.

Парсы патшасы Кир б.з.б. 530 жылы сақтарға қарсы жорық жасайды. Кир шапқыншылығы кезінде сақтардың патшасы қайтыс болып, күйеуінің орнына әйелі Томирис билік жүргізген

Тұмар ханым

ТОМИРИС

Томирис патшайым шамамен б.з.б. 570-520

жылдары өмір сүрген

Әрбір сақтың таң қалдым епті ісіне

Тәубе еткен тақта отырған тектісіне

Томиристей патшасы бар қайсар халық

Төзе алмас ешкімнің тепкісіне...

Сақтар

“ дұшпанға – қатал,

досқа – адал”

болған.

Сақтар бірде парсылармен жауласып бірде керісінше одақтастар ретінде гректерге қарсы соғыстарға қатысты. Б.з.б. ІV ғасырда грек-македондықтар Ескендір Зұлқарнайынның бастауымен сақ-скиф жеріне басып кіреді. Сақтар жанқиярлықпен шайқасып, өз жерін грек-македондықтардан қорғап қалды .

Парсылармен соғыс. Парсы патшасы Дарий сақтардан кек алуды көздеді. Парсы патшасы көп әскерімен сақ жеріне жорыққа атанды.

. Сақ патшалары Дарийге жұмбақ сыйлықпен елші жібереді Ауыр жағдайға тап болған Дарий кейін шегінеді.

Шырақтың ерлігі

Дарий патша бастаған парсылардың қалың қолы б.з.б. 519-518 жылдары сақ жеріне жойқын жорық жасайды.

«Сандар да сөйлейді»

«Тұлғаларды таны»

ойыны

ойыны

1Кир пат-ң сақтарға жорығы

1.Б.з.б. 530жыл

1 Томирис

1СОРТИМИ 2 ЙАДРИ 3 ҚАШРЫ 4 Спгарасип 5 ИРК

2Дарий

2Б.з.б. 570-520жылы

2Томирис патшайым өмір сүрген жылдар

3Б.з.б. 519-518жылы

3Шырақ

3Дарий патшаның сақ-ға жорығы

4Б.з.б. ІV ғасыр

4Спаргапис

4Е.Зұлқарнайынның

5Кир

сақ жеріне жорығы

Тест сұрақтары

1. Сақтың ата- бабасы Тарғытайдың билікке ие болған ұлы?

А) Липоксай Б) Арпоксай В) Колоксай

2. Сақтардағы әлеуметтік тобының бірі абыздар қандай түсті киім киді?

А) Ақ Б) Сары В) Қызыл

3. Томирис пен Кир арасындағы шайқасы немен аяқталды?

А) Кир қаза болды Б) Томирис қаза болды В) Екеуі де қаза болды

4. «Досқа адал, дұшпанға қатал» деп кімдер жөнінде айтылған?

А) Грек Б) Парсы В) Сақ

Кілті: 1 В, 2 А, 3 А,4 В,

Томиристің ұлының аты кім?

Спаргапис

Шырақ

Кир

дұрыс

келесі

Дұрыс емес

келесі

Қате

келесі

Шөл далада парсы әскерін түгел адастырып, қырғынға ұшыратқан ер жүрек қайсар сақ жауынгері

Спаргапис

Кир

Шырақ

Дұрыс

келесі

Дұрыс

емес

келесі

Қате

келесі

Сақтардың әйел патшайымы кім?

Зарина

Томирис

Аристей

Дұрыс

келесі

Дұрыс

емес

келесі

Қате

келесі

Спаргаписті қулықпен өлтірген парсы патшасы

Кир

Дарий

Ескендір

Зұлқарнайын

Дұрыс

келесі

Дұрыс

емес

келесі

Қате

келесі

Ер жүрек қайсар сақ жауынгері

Шырақтың, шөл далада әскерімен бірге адастырып кеткен парсы патшасы

Спаргапис

Дарий

Ескендір

Зұлқарнайын

Дұрыс

келесі

Дұрыс

емес

келесі

Қате

келесі

Симантикалық карта,

мағынаны айыру; + -

1.Тиграхауда

2.Жетісу

Шаруашылығы

Территориясы

Сақ атаулары

3.Көшпелі және

отырықшы

4.Мал шаруашылығы

5.Хаумоварга

6.Парадарайа

Үйге тапсырма

§17 оқып келу.

Дәптердегі кестелерді толтыру

Үйге тапсырма