"Са?тар" ?аза?стан тарихы- 6 сынып

1 – саба?
§1. Са?тарды? шы?у тарихы.
§2. Са?тарды? т?рмысы, шаруашылы?ы.
§3. ?о?амды? ??рылысы
§4. Т?уелсіздік жолында?ы к?рес.
§5. М?дениеті, ?нері

Са?тар – б. з. б. І мы?жылды?та Орта Азия мен ?аза?стан, Шы?ыс Т?ркия жерін мекен еткен ежелгі тайпа.
Са? ?о?амында ?мір с?рген адамдарды? 3 тобы
1. Жауынгер
2. Абыз
3. Малшылар, егіншілер

2. О?улы?пен, д?птермен ж?мыс.
?йге: §1. 5 о?у
С?йлесу б?лімі
2 - саба?
«?арлы кесек» ойыны
Ойынны? ма?саты: материалдарды ме?герту, топты? ж?мыс?а ?йрету.
Ойынны? шарты: Сынып 5 топ?а – 5 о?ушыдан б?лінеді.
?р топ ?з тапсырмаларын ал?ан со? 10 - 15 минут дайындалады.
Дайындалып бол?ан со? о?ушылар келесі т?ртіппен орын алмасады.
1 ?стелге А - 1, Б - 1, В - 1, Г - 1, Д - 1 орналасады.
2 ?стелге А - 2, Б - 2, В - 2, Г - 2, Д - 2 сол сия?ты 5 ?стелге жай?асады.
І тур. Жа?а топта ?рбір ал?аш?ы топ ?кілі ?з та?ырыбын ??гімелейді. Б?л уа?ытта 5 н?мірлі ойыншылар та?тада ж?мыс істеп, сызбаларын жазады.
ІІ тур. О?ушылар ?здеріні? ал?аш?ы орнына ?айта оралады. Ал м??алім та?ы да ?стел сілтемелерін ауыстырады.
ІІІ тур. ?орытынды шы?ады, ба?ыт пара?ы бойынша жа?сы команда аны?талады.
Ойынны? тапсырмасы:
А - топ?а Са?тарды? шы?у тарихы.
Б - топ?а Са?тарды? т?рмысы, шаруашылы?ы.
? - топ?а ?о?амды? ??рылысы.
Г - топ?а Т?уелсіздік жолында?ы к?ресі.
Д - топ?а М?дениеті мен ?нері.
?орытынды.
?йге тапсырма. М?тінді о?у. М?нжазба.

3 – саба?
«?з жарты?ды тап» ойыны
Ойынны? ма?саты: О?ушыларды? бір - бірімен ?арым – ?атынасын, с?йлеу, танымды? ?абілетін дамыту.
Ойынны? шарты: М??алім ж?п карточка дайындайды.
1 - ші карточкада с?ра?тар
2 - шіде жауаптар жазылады.
1 с?ра? пен жауабына арнал?ан карточкаларды? т?сі бірдей болады.
О?ушылар кез - келген т?сті та?дап, ?з жартысын табады.
1. С?ра?тар жазыл?ан карточкалар
1. Азиялы? скифтер «??діретті еркектер», «ж?йрік атты» турлар деп ?ай деректерде атал?ан.
2. Са? тайпасы ?андай 3 - топ?а б?лінеді?
3. Са?тарда мал шаруашылы?ымен ?атар ?андай шаруашылы? дамыды?
4. А. Македонскийді? са? жеріне жоры?ы ?алай ая?талды?
Жауаптары жазыл?ан карточка
1. Б?л туралы парсы деректерінде айтыл?ан.
2. 3 топ?а: тиграхауда, парадирайа, хаумаварга.
3. Мал шаруашылы?ымен бірге отыры?шылы?, егіншілік дамыды.
4. А. Македонскийді? жоры?ы с?тсіз ая?талады.

2. Ойын. «Мерзімді жат?а айту» ойыны.
Ойынны? ма?саты: О?ушыларды? есте са?тау ?абілетін дамыту бір ж?йелікке т?рбиелейді.
Ойынны? шарты: О?ушылар 2 команда?а б?лінеді.
1 топ са?тар.
2 топ Парсылар
2 топ?а тапсырма беріледі.
Барлы?ы?ыз о?у м?тінін м??ият ?арап шы?ып сосын оны есте жа??ыртып, жат?а айтасыздар.
1 - ші с?зді барлы?ы?ыз да жаттап ?алатын шы?ар деп ойлаймыз, ал ?рі ?арай кімні? ?анша?а шамасы жетеді. М?тінді о?ып шы?ып, есте са?тап ?алу?а 1 мин беріледі. Содан кейін жарыс?а ?атыс?ысы келгендер шы?ады.
Алдымен команданы? 1 - ші ойыншысы м?тінді жат?а айтады, ал бас?алары топтап немесе д?рыс айтпай ?ал?ан?а дейін м?тін бойынша ?ада?алап отырады да уа?ытын белгілейді. Одан кейін 2 - ші команда ойнайды.
Б?дан ?рі осы т?ртіппен ж?реді.
?ателескен жа?дайда «То?та!» б?йры?ы беріледі. Міне, ?ызы? кімні? есте са?тау ?абілеті мы?ты екен.
Ж?ргізуші ?орытынды жасайды. Жат?а айт?ан топ же?іске жетеді.
Тапсырмалары.
1. Са?тар тобына
Са?тар б. з. б І мы? жылды?та Орта Азия мен ?аза?стан, Шы?ыс Т?ркістан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. Олар ежелгі д?ние ?ркениеттері – Ассирия, Индия ж?не б. з. б ІІ ? бастап Ахеменидтік парсылармен ?арым - ?атынас жаса?ан. Сансыз к?п туыс тайпалар ода?тастарын парсылар жалын атпен са?тар деп ата?ан.
2. Парсылар тобына берілетін тапсырма
Парсы патшасы І Дарий са? тайпаларын ?зіне ба?ындыру ?шін ?немі жаулап алу со?ыстарын ж?ргізген. Б. з. б 518 ж парсы патшасы І Дарий ?алы? ?ол бастап, са?тар?а аттанады. Са?тарды? табанды ?арсылы? к?рсету н?тижесінде І Дарий же?іледі. Б. з. б І? ?. Са? жеріне та?ы да ?ауіп т?нді. А. Македонский са? тайпаларын ба?ындыру ?шін жоры? жасады.

«Мерзімді жат?а айту» ойыны.
Топты? ж?мыс
Ж?ргізуші ?орытынды жасайды. ?олымда?ы 3 т?рлі д/каларын ?ай топ жа?сы жауап берген о?ушылар фишка беріп отырады. Со?ында фишкаларын жинайды. Е? к?п фишка жина?ан команда же?іске жетеді.
4 – саба?
1. «Бір - біріне диктант ж?ргізу» ойыны
Ойынны? ма?саты: Ж?пты?, топты? ж?мыс?а ?алыптастыру, сауатты жазу?а, бірін – бірі ты?дай, сыйлай білуге ?алыптастыру.
Ойынны? шарты: Сынып 4 о?ушыдан топтар?а б?лінеді. ?р?айсысына м?тіні бар карточка беріледі. Карточкалар н?мірленген. О?ушылар ж?п-ж?бымен отырады. Балалар ?р ж?пта ?з м?тіндерін о?ып, серігіне жаз?ызады да тексереді.
Артынан ж?птар серігімен алмасады.
Тапсырмасы ж?не жауабы
Шыра? алдын ала ??р?ан жоспары бойынша ?инала отырып, ?зіні? т?п атасыны? парсы екенін І Дарийді? келе жат?анын естіп, т?т?ыннан ??тылып, солар?а ?осылу ?шін т?н жамылып ?ашамын деп, ?ол?а т?сіп, осындай к?йге ?шыра?анын, содан орайын тауып, ?айтадан ?ашып шы?ып, осы ара?а ?ліп - танып зор?а жеткенін айтып, м??ын ша?ады.

Ба?алауы: ?р о?ушы серігіне жасыл пастамен ?зін - ?зі ?арамен м??алім ?ызылмен тексеріп ба?алайды.
2. Карточкамен ж?мыс.
Ж?мысты? ма?саты: Ал?ан білімдерін пысы?тау?а, білім - біліктерін арттыру?а жетелейді.
Ж?мысты? шарты: Алдын ала с?ра?тары бар карточкалар дайындалады. ?р карточкада 3 с?ра?тан болады. ?р о?ушы м??алім алдында жайылып жат?ан карточканы та?дайды. М??алім дайынды??а уа?ыт береді. Оны орында?ан о?ушы ?олын к?тереді. М??алім о?ан ?зін - ?зі тексеру ?шін жауап пара?ын береді. ?з ж?мысын жауап пара?ы мен салыстырып о?ушы ба?алау пара?ына жасыл пастамен ба?а ?ояды.
М??алім та?та?а ба?алауды? критерийлерін жазып ?ояды.
«5» - ба?асы ж?мысты ?атесіз толы? жауап берген о?ушы
«4» - ба?асы ж?мысты елеусіз ?ате жіберілген жа?дайда
«3» - ба?асы ж?мысты ?ате жіберген жа?дайда с?ра??а д?рыс жауап бере алмаса.
Тапсырмасы:
№1.
1. Са? тайпалары б. з. б ?ІІІ - ?ІІ ? ?ай елдермен ?атынас жасап отырады?
2. Парсы патшасы Кир са?тар?а со?ыс ашу ?шін ?андай сылтау іздеді?
3. С?йікті ?лыны? ?ай?ылы хабарын естіген Томирис Кирге жаушы жіберіп, хат жолдайды. Хатта не делінген?
№2
1. ?аза? хал?ыны? ата – тегі бол?ан тайпалар мен ?лыстарды ата?
2. Са? патшасы Томирис ж?нінде не білесі??
3. Са?тар жыл?ысыны? т?рлерін ата?
№3
1. Томиристі? ?лы туралы не айтасы??
2. Ежелгі грек авторлары са?тарды ?алай атады?
3. Са? ?о?амында ?мір с?рген адамдарды? 3 тобын ата?
№4
1. Шыра? ?андай ерлік жасады?
2. Апасиоттарды? астанасы ?ай ?алада болды?
3. Са?тарды? негізгі ?сірген малдары.

№5
1. Са?тарды? 3 ?лем туралы т?сінігі ?андай болды?
2. Есік ?ор?аны ?ай жылдары ?азылды?
3. Са?тар ??ірінде ?андай стильді пайдаланды?
Жауаптары:
№1
1. Кир Томириске елші жібереді. Елшіге са? патшайымы Томириске ?зіні? ?йленбек ойы бар екенін жеткізуді тапсырады. Томирис Кирді? с?лемін ?абылдамайды.
2. Ассирия мен Индиямен.
3. Хатта: «?ан??йар Кир! Же?іске желікпе! Сен мені? ?лымды ашы? ай?аста ?ару ??діретімен же?ген жо?сы?. Егер мені? ?лымды ?айтарын бермесе?, егер олай етпесе?, Т??ірі атымен ант етіп айтайын, хан?а ?анша тойымсыз болса?да адам ?анын сусыны? ?ан?анша ішкіземін.
№2
1. Са?, ??н, ?йсін, ?а?лы т. б. тайпалар
2. Томирис – са? тайпасыны? патшайымы ерж?рек, табанды.
3. Са?тарда жыл?ыны? 2 т?рі: жата?ан, басы ірі, ая?тары жуан, денесі ж?мысы, ?арабайыр жыл?ы.
№3
1. ?лы Спаргап – парсыларды? алдауына т?сіп ?алады. Парсылар оны т?т?ын?а алады. ?зін ?андай к?йге т?скенін масты?ы айы?ып, есі кірген кезде біледі. ?зі? ?олы? босатуды ?тінеді. ?олынан б??ау алын?ан со?, парсы жауынгеріні? ?аруын ж?лып алып ?зін - ?зі ?лтіреді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"Са?тар" ?аза?стан тарихы- 6 сынып»

Сақтар

Қазақстан тарихы 6 сынып
Кіріспе бөлімі
1 – сабақ
§1. Сақтардың шығу тарихы.
§2. Сақтардың тұрмысы, шаруашылығы.
§3. Қоғамдық құрылысы
§4. Тәуелсіздік жолындағы күрес.
§5. Мәдениеті, өнері

Сақтар – б. з. б. І мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстан, Шығыс Түркия жерін мекен еткен ежелгі тайпа.
Сақ қоғамында өмір сүрген адамдардың 3 тобы
1. Жауынгер
2. Абыз
3. Малшылар, егіншілер

2. Оқулықпен, дәптермен жұмыс.
Үйге: §1. 5 оқу
Сөйлесу бөлімі
2 - сабақ
«Қарлы кесек» ойыны
Ойынның мақсаты: материалдарды меңгерту, топтық жұмысқа үйрету.
Ойынның шарты: Сынып 5 топқа – 5 оқушыдан бөлінеді.
Әр топ өз тапсырмаларын алған соң 10 - 15 минут дайындалады.
Дайындалып болған соң оқушылар келесі тәртіппен орын алмасады.
1 үстелге А - 1, Б - 1, В - 1, Г - 1, Д - 1 орналасады.
2 үстелге А - 2, Б - 2, В - 2, Г - 2, Д - 2 сол сияқты 5 үстелге жайғасады.
І тур. Жаңа топта әрбір алғашқы топ өкілі өз тақырыбын әңгімелейді. Бұл уақытта 5 нөмірлі ойыншылар тақтада жұмыс істеп, сызбаларын жазады.
ІІ тур. Оқушылар өздерінің алғашқы орнына қайта оралады. Ал мұғалім тағы да үстел сілтемелерін ауыстырады.
ІІІ тур. Қорытынды шығады, бағыт парағы бойынша жақсы команда анықталады.
Ойынның тапсырмасы:
А - топқа Сақтардың шығу тарихы.
Б - топқа Сақтардың тұрмысы, шаруашылығы.
Қ - топқа Қоғамдық құрылысы.
Г - топқа Тәуелсіздік жолындағы күресі.
Д - топқа Мәдениеті мен өнері.
Қорытынды.
Үйге тапсырма. Мәтінді оқу. Мәнжазба.

3 – сабақ
«Өз жартыңды тап» ойыны
Ойынның мақсаты: Оқушылардың бір - бірімен қарым – қатынасын, сөйлеу, танымдық қабілетін дамыту.
Ойынның шарты: Мұғалім жұп карточка дайындайды.
1 - ші карточкада сұрақтар
2 - шіде жауаптар жазылады.
1 сұрақ пен жауабына арналған карточкалардың түсі бірдей болады.
Оқушылар кез - келген түсті таңдап, өз жартысын табады.
1. Сұрақтар жазылған карточкалар
1. Азиялық скифтер «Құдіретті еркектер», «жүйрік атты» турлар деп қай деректерде аталған.
2. Сақ тайпасы қандай 3 - топқа бөлінеді?
3. Сақтарда мал шаруашылығымен қатар қандай шаруашылық дамыды?
4. А. Македонскийдің сақ жеріне жорығы қалай аяқталды?
Жауаптары жазылған карточка
1. Бұл туралы парсы деректерінде айтылған.
2. 3 топқа: тиграхауда, парадирайа, хаумаварга.
3. Мал шаруашылығымен бірге отырықшылық, егіншілік дамыды.
4. А. Македонскийдің жорығы сәтсіз аяқталады.

2. Ойын. «Мерзімді жатқа айту» ойыны.
Ойынның мақсаты: Оқушылардың есте сақтау қабілетін дамыту бір жүйелікке тәрбиелейді.
Ойынның шарты: Оқушылар 2 командаға бөлінеді.
1 топ сақтар.
2 топ Парсылар
2 топқа тапсырма беріледі.
Барлығыңыз оқу мәтінін мұқият қарап шығып сосын оны есте жаңғыртып, жатқа айтасыздар.
1 - ші сөзді барлығыңыз да жаттап қалатын шығар деп ойлаймыз, ал әрі қарай кімнің қаншаға шамасы жетеді. Мәтінді оқып шығып, есте сақтап қалуға 1 мин беріледі. Содан кейін жарысқа қатысқысы келгендер шығады.
Алдымен команданың 1 - ші ойыншысы мәтінді жатқа айтады, ал басқалары топтап немесе дұрыс айтпай қалғанға дейін мәтін бойынша қадағалап отырады да уақытын белгілейді. Одан кейін 2 - ші команда ойнайды.
Бұдан әрі осы тәртіппен жүреді.
Қателескен жағдайда «Тоқта!!!» бұйрығы беріледі. Міне, қызық кімнің есте сақтау қабілеті мықты екен.
Жүргізуші қорытынды жасайды. Жатқа айтқан топ жеңіске жетеді.
Тапсырмалары.
1. Сақтар тобына
Сақтар б. з. б І мың жылдықта Орта Азия мен Қазақстан, Шығыс Түркістан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. Олар ежелгі дүние өркениеттері – Ассирия, Индия және б. з. б ІІ ғ бастап Ахеменидтік парсылармен қарым - қатынас жасаған. Сансыз көп туыс тайпалар одақтастарын парсылар жалын атпен сақтар деп атаған.
2. Парсылар тобына берілетін тапсырма
Парсы патшасы І Дарий сақ тайпаларын өзіне бағындыру үшін үнемі жаулап алу соғыстарын жүргізген. Б. з. б 518 ж парсы патшасы І Дарий қалың қол бастап, сақтарға аттанады. Сақтардың табанды қарсылық көрсету нәтижесінде І Дарий жеңіледі. Б. з. б ІҮ ғ. Сақ жеріне тағы да қауіп төнді. А. Македонский сақ тайпаларын бағындыру үшін жорық жасады.

«Мерзімді жатқа айту» ойыны.
Топтық жұмыс
Жүргізуші қорытынды жасайды. Қолымдағы 3 түрлі д/каларын қай топ жақсы жауап берген оқушылар фишка беріп отырады. Соңында фишкаларын жинайды. Ең көп фишка жинаған команда жеңіске жетеді.
4 – сабақ
1. «Бір - біріне диктант жүргізу» ойыны
Ойынның мақсаты: Жұптық, топтық жұмысқа қалыптастыру, сауатты жазуға, бірін – бірі тыңдай, сыйлай білуге қалыптастыру.
Ойынның шарты: Сынып 4 оқушыдан топтарға бөлінеді. Әрқайсысына мәтіні бар карточка беріледі. Карточкалар нөмірленген. Оқушылар жұп-жұбымен отырады. Балалар әр жұпта өз мәтіндерін оқып, серігіне жазғызады да тексереді.
Артынан жұптар серігімен алмасады.
Тапсырмасы және жауабы
Шырақ алдын ала құрған жоспары бойынша қинала отырып, өзінің түп атасының парсы екенін І Дарийдің келе жатқанын естіп, тұтқыннан құтылып, соларға қосылу үшін түн жамылып қашамын деп, қолға түсіп, осындай күйге ұшырағанын, содан орайын тауып, қайтадан қашып шығып, осы араға өліп - танып зорға жеткенін айтып, мұңын шағады.

Бағалауы: Әр оқушы серігіне жасыл пастамен өзін - өзі қарамен мұғалім қызылмен тексеріп бағалайды.
2. Карточкамен жұмыс.
Жұмыстың мақсаты: Алған білімдерін пысықтауға, білім - біліктерін арттыруға жетелейді.
Жұмыстың шарты: Алдын ала сұрақтары бар карточкалар дайындалады. Әр карточкада 3 сұрақтан болады. Әр оқушы мұғалім алдында жайылып жатқан карточканы таңдайды. Мұғалім дайындыққа уақыт береді. Оны орындаған оқушы қолын көтереді. Мұғалім оған өзін - өзі тексеру үшін жауап парағын береді. Өз жұмысын жауап парағы мен салыстырып оқушы бағалау парағына жасыл пастамен баға қояды.
Мұғалім тақтаға бағалаудың критерийлерін жазып қояды.
«5» - бағасы жұмысты қатесіз толық жауап берген оқушы
«4» - бағасы жұмысты елеусіз қате жіберілген жағдайда
«3» - бағасы жұмысты қате жіберген жағдайда сұраққа дұрыс жауап бере алмаса.
Тапсырмасы:
№1.
1. Сақ тайпалары б. з. б ҮІІІ - ҮІІ ғ қай елдермен қатынас жасап отырады?
2. Парсы патшасы Кир сақтарға соғыс ашу үшін қандай сылтау іздеді?
3. Сүйікті ұлының қайғылы хабарын естіген Томирис Кирге жаушы жіберіп, хат жолдайды. Хатта не делінген?
№2
1. Қазақ халқының ата – тегі болған тайпалар мен ұлыстарды ата?
2. Сақ патшасы Томирис жөнінде не білесің?
3. Сақтар жылқысының түрлерін ата?
№3
1. Томиристің ұлы туралы не айтасың?
2. Ежелгі грек авторлары сақтарды қалай атады?
3. Сақ қоғамында өмір сүрген адамдардың 3 тобын ата?
№4
1. Шырақ қандай ерлік жасады?
2. Апасиоттардың астанасы қай қалада болды?
3. Сақтардың негізгі өсірген малдары.

№5
1. Сақтардың 3 әлем туралы түсінігі қандай болды?
2. Есік қорғаны қай жылдары қазылды?
3. Сақтар өңірінде қандай стильді пайдаланды?
Жауаптары:
№1
1. Кир Томириске елші жібереді. Елшіге сақ патшайымы Томириске өзінің үйленбек ойы бар екенін жеткізуді тапсырады. Томирис Кирдің сәлемін қабылдамайды.
2. Ассирия мен Индиямен.
3. Хатта: «Қанқұйар Кир! Жеңіске желікпе! Сен менің ұлымды ашық айқаста қару құдіретімен жеңген жоқсың. Егер менің ұлымды қайтарын бермесең, егер олай етпесең, Тәңірі атымен ант етіп айтайын, ханға қанша тойымсыз болсаңда адам қанын сусының қанғанша ішкіземін.
№2
1. Сақ, ғұн, үйсін, қаңлы т. б. тайпалар
2. Томирис – сақ тайпасының патшайымы ержүрек, табанды.
3. Сақтарда жылқының 2 түрі: жатаған, басы ірі, аяқтары жуан, денесі жұмысы, қарабайыр жылқы.
№3
1. Ұлы Спаргап – парсылардың алдауына түсіп қалады. Парсылар оны тұтқынға алады. өзін қандай күйге түскенін мастығы айығып, есі кірген кезде біледі. Өзің қолың босатуды өтінеді. Қолынан бұғау алынған соң, парсы жауынгерінің қаруын жұлып алып өзін - өзі өлтіреді.