Саба?ты? та?ырыбы: «Са?тар» ?айталау саба?
Сынып: 6
Тарих п?ніні? м??алімі: Саргазина Бижан Туяковна
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік м?ні: Ежелгі ?аза?стан аума?ында мекендеген са? тайпаларыны? айма?ы ж?не ?мір тіршілігі мен шаруашылы?ы, са? ?о?амында?ы бас?ару ісі ж?не ?з т?уелсіздігі ?шін ж?ргізген к?ресі ж?не м?дениеті туралы ал?ан білімдерін ж?йелеу, на?тылау, ?орытындылау.
Дамытушылы? м?ні:О?ушыларды? са?тар туралы ал?ан білімдерін одан ?рі жетілдіріп ж?не ой-?рісін дамыту.
Т?рбиелік м?ні:"Ту?ан жерді с?ю парыз, с?ю ?шін тарихын білу парыз"- дегендей ?з Отаныны? тарихын біліп ?оймай ту?ан жерге деген с?йіспеншілікке, Отаншылды??а, мемлекетті ж?не т?уелсіздікті с?юге, ?лтжандылы??а тарихи т?л?аларды? ерлік ісі негізінде т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: карта, суреттер, сызба.
Саба?ты? т?рі: ?айталау - жина?тау.
Саба?ты? ?дісі: С?ра? - жауап, картамен, ??гімелесу, суретпен, интерактивті та?таны ?олдану.
Саба? барысы:
?йымдастыру кезе?і:
- С?лемдесу
- Т?гендеу
Жоспар: - Ал енді б?гін саба?ты? ж?мыс жоспарымен танысайы? :
1. Са?тар туралы ал?аш?ы м?ліметтер, са? ?о?амы.
2. Са?тарды? т?рмысы мен шаруашылы?ы
3. Са?тарды? т?уелсіздік ?шін к?ресі
4. Са?тарды? м?дениеті
5. К?н диаграммасы.
6. Ба?алау (балалар бір – бірін ба?алайды).
7. ?йге тапсырма беру
?айталау саба?:
м??алімні? кіріспе с?зі:
Бірегей халы?пыз бір ?ара тамыр,
Са?тардан басталады ата д?уір.
?аны мен жанын берген ту?ан жерге,
Бар ?аза? бір-біріне туыс бауыр.
Деп осы ?ле? жолымен б?гінгі саба?ымызды са?тар жерлеріне саяхат жасаудан бастаймыз.( 1 слайд).
Са?тар - б.з.б. І мы?жылды?та Орта Азия мен ?аза?стан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. (2 слайд).
Ал?аш?ы са?тар, са? ?о?амы туралы м?лімет естейік. (1-ші о?ушы),( 3, 4,5,6 слайд).
Сызбамен ж?мыс:
О?ушылар са?тарды бас?аша ?алай ата?анын ж?не ?ай жерде мекендегенін айтып береді.
Шоша? б?рік киіп ж?ретін са?тар (тиграхауда) Сырдарияны? орта а?ысы, Тянь-Шань, Жетісу
Те?ізді? ар?ы жа?ында?ы са?тар (Парадарайа) ?ара те?ізді? солт?стігі, Арал те?ізіні? ма?ы, Сырдария мен Амударияны? т?менгі а?ысы
Хаома сусынын дайындайтын са?тар (Хаумаварга) Мургаб а??ары. (7,8 слайд).
Карта мен ж?мыс: Са?тарды? мекендеген жерлерін к?рсету (9 слайд).
Сызба ар?ылы т?сіндіру. Б?л сызба ар?ылы о?ушылар са? ?о?амы неше топтан т?р?анын ж?не олар ?андай т?сті киім кигендерін, сонымен ?атар бас?а елдер ?алай ата?анын атап кету.
Са? ?о?амын атап кету:
Са? ?о?амында ?мір с?рген адамдарды? ?ш тобын д?птерлеріне жазындар. (10 слайд).
Жауынгерлер
Абыздар
Малшылар мен егіншілер. (11 слайд).
Са?тарды? жауынгерлері, адыздар, малшылар мен егіншілер ?андай т?сті киімдер киген? (12 слайд).
Са?тарды? негізгі шаруашылы?ы ж?не т?рмысы: (13,14,15 слайд), (2-ші о?ушы м?лімет).
О?ушылармен мына суретке ?арап отырып ??гімелесу.
Т?рт т?лік малдан алатын пайдалы жа?ы ж?не не ?шін пайдалы екенін айту ж?не малдан алатын пайдалы жа?ын ?р мал?а апарып ?ою.
К?шпелі мал шаруашылы?ы ж?не егіншілікпен
Са?тарды? т?рмысында ?йдегі ?ндірісті?
?аза?стан, Орта Азия ж?не Сібір территорияларыны? ертедегі халы?тары
Са? шеберлері ?ндірістік ж?не шаруашылы?-т?рмысты? ма?саттар?а арнап алуан
Металл е?деу мен к?ркем ??йма ?неріні? биік де?гейге
Шаруашылы?тарды? жа?а формалары, м?дениетті? біршама биік де?гейге жетіп
Ертедегі ??ймашылар ат-т?рманын, ?ару-жара? пен ?й-ішіні? керек-жара?ын жасау?а
?ару-жара? жасау ісі ке? ?ріс алды. Ертедегі ?ару-жара?
Са? заманында ?аза?стан территориясында?ы мал ?сіретін тайпаларды? м?дениеті
Евразияны? мал ?сіретін тайпаларыны? ?з негізінде бір т?тас
Т?р?ын ?й мен киімі ?ылымда са?тарды? т?рмыс салты
Геродот пен Гиппократты? хабарлайтынындай, мал ?сіретін тайпаларды?
Археологиялы? деректер бойынша, ?ола д?уірінде даланы мекендеушілер к?мбез
Діни нанымдары (16 слайд).
Ендігі тапсырма бойынша адас?ан ?ріптерден с?з ??рындар «Ойлан да тап». (17 слайд).
Са?тарды? т?уелсіздігі ?шін к?реске ?атыс?андар кімдер? (18 слайд).
О?ушылар са?тарды? т?уелсіздігі ?шін ?атыс?ан адамдарды? есімін атап суретін к?рсете отырып, ?оз?ау ар?ылы апарады. ?атыс?андар ?стінде ?алады, ?атыспа?андар астында ?алады.
Ой жина?тау: Томиристі? бойында?ы жеке ?асиеті
Са? шеберлері жаса?ан заттарында ?андай бейнелерді ?рнектеді? Олар ?андай м?н-ма?ынаны бере білді.
Томирис туралы м?лімет. (3-ші о?ушы), (19 слайд).
Ендігі тапсырма «Дискуссиялы? карта».(20 слайд).
«Алтын адам» туралы м?лімет (4-ші о?ушы), (21 слайд).
«Алтын киімді адам?а»сипаттама: бойы-165см, 17-18 жаста?ы са? ханзадасы –киімі алтыннан жасал?ан
С?йкестілігін тап (22 слайд).
Саба?ты ?орытындылау:
«К?н диаграммасы». (23 слайд).
Ба?алау:
?йге тапсырма:
Са?тардын табыл?ан ескерткіштер туралы м?лімет: Б?біш молда, Шірік Рабат, Баланды туралы зерттеу ж?мыстарын ж?ргізі?дер. (реферат жазу)
