· Білімділік: Тарихи ?лкетануды? жеке ?ылым ретінде ?алыптасу тарихы, оны? ма?ызы. ?лкетану ?ылымымен ты?ыз байланысты ?осымша ?ылым салаларыны?, оларды? ат?аратын ?ызметі ж?нінде білім беру.
· Дамытушылы?: Тарихи о?и?алар мен ?рдістерді? дамуын тарихи география, тарихи демография, м?ра?аттану деректері ар?ылы шы?ды?пен баяндап ?ткенге ?ылыми к?зкарас ?алыптастыру.
· Т?рбиелік: ?з ?лкесіні? тарихына ?атысты материалдарды жинастырып, оны? жойылмауы ?шін аялап к?туге, ата-бабаларына к?мектесуге т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі:
1. Жергілікті ?лкетану м?ражайыны? тарихи-м?дени ескерткіштерін пайдалану.
Саба?ты? т?рі: аралас
Саба?ты? ?дісі: интерактивті
Саба?ты? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і.
II. ?й тапсырмасын с?рау.
?ткен саба?та к?рген бейнефильм, алдын ала берген с?ра?-тапсырмалары бойынша о?ушылармен ??гіме т?рінде немесе жазбаша с?ра?-тапсырмалар?а жауаптарын дауыстатып о?ытып, оны жалпы сыныпта тал?ылату. Жа?а с?здер бойынша с?здік ж?мысы ж?ргізу. Ол ?шін алдын ала бір-бір с?зден жазылып к?бейтілген ка?аз ?иындыларын о?ушылар?а таратып шы?амын. О?ушылар?а берілген уа?ытты? аз екенін ескертіп, бос орын?а д?рыс аны?тамасын жазу тапсырылады.
?й тапсырмасын ?орытындылау
Археологиялы? зерттеулер н?тижесінде тарих ?ылымы б?гінде адамзат та??алатын ?лы жа?алы?тарды аш?анды?ын, оны? тарих ?ылымын д?рыс, тере?, толы? жазып шы?у ?шін ма?ызыны? зор екендігін айтып ?орытындылаймын.
Осылайша ?й тапсырмасын тексеріп, ?ткен саба?ты? б?гінгі ?тетін жа?а саба?пен де байланысты екенін айтып ?тіп, жа?а та?ырып?а к?шемін.
Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
Жа?а саба?ты мына жоспармен ж?ргіземін.
1.Тарихи ?лкетану ?ылымыны? ма?ызы мен міндеттері.
2.Тарихи ?лкетануды? жеке ?ылым саласы болып ?алыптасуы тарихы.
3.Тарихи ?лкетанумен ты?ыз байланысты ?осымша ?ылым салалары мен оларды? ат?аратын ?ызметі.
Осы жоспармен жа?а саба?ты т?сіндіре бастап, о?ушылар?а параграфты кезек-кезек о?ыта отырып, ?здері?е б?л ?ылым саласыны? ма?сат-міндеттері не екенін ауызша айт?ызамын.
Одан со? жоспарды? екінші б?ліміне к?шеміз. ?сіресе о?ушыларды? к??ілін Ресейде тарихи ?лкетану жеке ?ылым ретінде 1713 жылы 13 а?панда орыс патшасы I Петр т?сында ?ана енсе де, ?аза? даласында сонау ежелгі замандарды? ?зінде ел тарихын жадында са?тап, ?рпа?тан-?рпа??а м?ра ретінде жеткізген ?з білімпаздары бол?анын атап айтып кетемін.
Саба? жоспары бойынша ?осымша п?ндерге то?таламын. Сонды?тан ?ыс?аша тарих?а ?осымша п?ндер бойынша ??гімелеп ?темін де, осы бойынша мына ономастика, антропономика, топонимика, этнонимика, теонимия, космонимия, тарихи география, тарихи демография, м?ра?аттану сия?ты жа?а с?здерді та?та?а жазып ?оямын. О?ушылар та?та?а жазыл?ан с?здерін д?птерлеріне жазып алады.
Осы сия?ты ?осымша п?ндерді? жекелеген зерттеулеріні? н?тижесінде ?ана тарих ?ылымы толы? та д?рыс жазылатынын айтады.
Одан ?рі о?ушылардан м?ра?ат жайында ?андай т?сініктері барын тексеру ?шін, та?та?а немесе плакат?а маркерді пайдаланып, т?мендегі тапсырманы орындатады.
«М?ра?ат»
О?ушылар ?здеріні? м?ра?ат жайында?ы не білетіндерін бір-бірлеп орнында отырып айтады. Осылайша м?ра?ат туралы ал?аш?ы т?сініктерін біледі. Одан ?рі о?улы?та?ы материал бойынша толы?тырып айтады.
?орытынды:Тарихи ?лкетануды? ма?ызы Отан?а деген с?йіспеншіліктен бастау алатынын айтып, ?здеріні? ту?ан ?лкелерінде ?андай ?ылыми ?лкетану ж?мыстары ж?ргізіліп жат?анына то?талады, оны? жалпы тарих ?ылымына ?оскан ?лесін атап айтып кетеді.
Просмотр содержимого документа
«?лкетану дегеніміз не?»
5-сынып. Қазақстан тарихынан әңгімелер
Сабақтың тақырыбы: §5. Өлкетану дегеніміз не?
Сабақтың мақсаты:
· Білімділік:Тарихи өлкетанудың жеке ғылым ретінде қалыптасу тарихы, оның маңызы. Өлкетану ғылымымен тығыз байланысты қосымша ғылым салаларының, олардың атқаратын қызметі жөнінде білім беру.
· Дамытушылық:Тарихи оқиғалар мен үрдістердің дамуын тарихи география, тарихи демография, мұрағаттану деректері арқылы шыңдықпен баяндап өткенге ғылыми көзкарас қалыптастыру.
· Тәрбиелік:Өз өлкесінің тарихына қатысты материалдарды жинастырып, оның жойылмауы үшін аялап күтуге, ата-бабаларына көмектесуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі:
1. Жергілікті өлкетану мұражайының тарихи-мәдени ескерткіштерін пайдалану.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: интерактивті
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын сұрау.
Өткен сабақта көрген бейнефильм, алдын ала берген сұрақ-тапсырмалары бойынша оқушылармен әңгіме түрінде немесе жазбаша сұрақ-тапсырмаларға жауаптарын дауыстатып оқытып, оны жалпы сыныпта талқылату. Жаңа сөздер бойынша сөздік жұмысы жүргізу. Ол үшін алдын ала бір-бір сөзден жазылып көбейтілген кағаз қиындыларын оқушыларға таратып шығамын. Оқушыларға берілген уақыттың аз екенін ескертіп, бос орынға дұрыс анықтамасын жазу тапсырылады.
Үй тапсырмасын қорытындылау
Археологиялық зерттеулер нәтижесінде тарих ғылымы бүгінде адамзат таңғалатын ұлы жаңалықтарды ашқандығын, оның тарих ғылымын дұрыс, терең, толық жазып шығу үшін маңызының зор екендігін айтып қорытындылаймын.
Осылайша үй тапсырмасын тексеріп, өткен сабақтың бүгінгі өтетін жаңа сабақпен де байланысты екенін айтып өтіп, жаңа тақырыпқа көшемін.
Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Жаңа сабақты мына жоспармен жүргіземін.
1.Тарихи өлкетану ғылымының маңызы мен міндеттері.
2.Тарихи өлкетанудың жеке ғылым саласы болып қалыптасуы тарихы.
3.Тарихи өлкетанумен тығыз байланысты қосымша ғылым салалары мен олардың атқаратын қызметі.
Осы жоспармен жаңа сабақты түсіндіре бастап, оқушыларға параграфты кезек-кезек оқыта отырып, өздеріңе бұл ғылым саласының мақсат-міндеттері не екенін ауызша айтқызамын.
Одан соң жоспардың екінші бөліміне көшеміз. Әсіресе оқушылардың көңілін Ресейде тарихи өлкетану жеке ғылым ретінде 1713 жылы 13 ақпанда орыс патшасы I Петр тұсында ғана енсе де, қазақ даласында сонау ежелгі замандардың өзінде ел тарихын жадында сақтап, ұрпақтан-ұрпаққа мұра ретінде жеткізген өз білімпаздары болғанын атап айтып кетемін.
Сабақ жоспары бойынша қосымша пәндерге тоқталамын. Сондықтан қысқаша тарихқа қосымша пәндер бойынша әңгімелеп өтемін де, осы бойынша мына ономастика, антропономика, топонимика, этнонимика, теонимия, космонимия, тарихи география, тарихи демография, мұрағаттанусияқты жаңа сөздерді тақтаға жазып қоямын. Оқушылар тақтаға жазылған сөздерін дәптерлеріне жазып алады.
Осы сияқты қосымша пәндердің жекелеген зерттеулерінің нәтижесінде ғана тарих ғылымы толық та дұрыс жазылатынын айтады.
Одан әрі оқушылардан мұрағат жайында қандай түсініктері барын тексеру үшін, тақтаға немесе плакатқа маркерді пайдаланып, төмендегі тапсырманы орындатады.
«Мұрағат»
Оқушылар өздерінің мұрағат жайындағы не білетіндерін бір-бірлеп орнында отырып айтады. Осылайша мұрағат туралы алғашқы түсініктерін біледі. Одан әрі оқулықтағы материал бойынша толықтырып айтады.
Бекіту:Тақырыпты бекіту үшін «Жұмыс дәптеріндегі» тапсырманы орындатқызамын.
Қорытынды:Тарихи өлкетанудың маңызы Отанға деген сүйіспеншіліктен бастау алатынын айтып, өздерінің туған өлкелерінде қандай ғылыми өлкетану жұмыстары жүргізіліп жатқанына тоқталады, оның жалпы тарих ғылымына қоскан үлесін атап айтып кетеді.
Бағалау:
Үйге тапсырма:5-параграфты оқып келу. «Жұмыс дәптеріндегі» тапсырмаларды орындау.
