Мені? ???ы?ты? ала?ым

Бала ???ы?ы (тренинг) Ма?саты:О?ушыларды? адам ???ы?ы,оны? ішінде бала ???ы?ы ж?нінде т?сінігін ке?ейту,?рбір адам ?з ???ы?ын біліп, ?згені? ???ы?ын б?збау?а ?йрету,???ы?ты? т?рбие беру. ?атысатын сыныптар:1-11 ?тетін орны:Холл К?рнекіліктері:Слайдтар.презентациялар,Конституциялар, Бала ???ы?тары туралы конвенция. Тренингті? ж?ру барысы: Ж?ргізуші:?ымбатты ?стаздар,о?ушылар.Сіздер б?гін «Бала ???ы?ы» атты тренингке жиналыпсыздар. 1 ж?рг. Сан мы?да?ан жылдар б?рын адамзат пайда болды. Міне сонымен ?атар ?р т?рлі м?селелер де туындай бастады. «Адамдар не істеуге болады,не істей алады? деген с?ра?тар туындай бастады.Міне осы кезде ?р елді? за?ы,ережелері шы?а бастады. Б.з.д Рим ???ы?ы ІХ-VII ?асырда Б.з.д V ?асырда «12 кесте за?ы» Ежелгі ?ытай елінде Шы??ыс ханны? «?лы жасасы»,?асым ханны? «?ас?а жолы», Есім ханны? «Ескі жолы»,Т?уке ханны? «Жеті жар?ысы». 1885 жылы билер жиналысында ?лы Абайды? «Шар ережесі» ?абылданды. Абай б?л за?ны? мазм?ны елін ?ділдікке жеткізуі, бейбітшілік,тынышты?ты са?тайтын нормалар жиынты?ы деген. Сонымен ?атар ?аза? еліні? за?ын жасау?а,?дет-??рпыны? са?талуына,?алыптасуына зор ?лесін ?ос?ан ?ш кеме?гер билеріміз. Міне,балалар,адамны? шыр етіп жерге т?скен минутынан бастап,оны? ?мірін,денсаулы?ын,тынышты?ын ?ор?ап отыр?ан за? бар. Б?л за? 1948 жылы 10-желто?санда ?абылдан?ан «Адам ???ы?ыны? жалпы?а бірдей декларациясы»,сонымен ?атар 1959 жылы ?абылдан?ан «Бала ???ы?ы Декларациясы»,міне осы декларациядан кейін 61 ел ?ол ?ой?ан 1989 ж 20 ?арашада «Балалар ???ы?ы туралы Конвенция» ?абылданды. ?азірде б??ан 191 мемлекет кірген.Конвенция деген-арнаулы м?селелер ж?ніндегі келісім шарт. Осы Конвенция негізінде 2002 ж тамызда ?аза?станда «Балалар ???ы?ы туралы» за? ?абылданды. Б?л за? 9-тарау,53-бап-тан т?рады.Осы ережелерді б?лжытпай орындау-бізді? Отанымыз,еліміз,хал?ымыз алдында?ы парызымыз.Бізді? ?мірдегі кейбір келе?сіз жа?дайларды? к?бі бізді? осы за? талаптарын,т?ртіп талаптарын білмейтінтіндігімізден туындап жататын секілді. 2-ж?рг. За? дегеніміз ?о?амны? негізгі тірегі ?о?ам деп отыр?анымыз-мына біздер.Назарбаев «Конституция-б?л да ел р?міздеріні? бірі. Сонды?тан негізгі за?ды елді? туы,?н?раны,елтанбасы секілді ?адірлеу,??рметтеу-бізді? парызымыз»деген. Сонды?тан ?рбір адамны? за? талабына ба?ынып,жат ?ылы?тар,?рескел т?ртіп б?зушылы??а бармау,?зіне ж?ктелген міндетті уа?ытылы орындауды? ?зін елімізді? Ата Заны?, халы?ты ??рметтеуі деп білуімізге болады. Конституция – елді? барлы? ережелері жина?тал?ан мемлекетті? негізгі ??жаты. Сонды?тан да біз оны Ата за? деп ??рметтейміз.?рбір адам ?зіні? де,?зге елді? де за?ына ба?ыну?а міндетті.?р мемлекетті? ?зіне т?н за?ы бар. 1ж?рг.ХХІ ?асыр адам ???ы?тары мен бостанды?ын бірінші орын?а ?ойды.?рбір еркін мемлекет адам ???ы?ын ??рметтеуге,оларды ?амтамасыз етуге ж?не б?збау?а міндетті.Адам ???ы?тары халы?аралы? ынтыма?тасты?ты ж?зеге асыру ар?ылы іске асырылады. Слайд. Бала есімі мен азаматта?ы 1 ж?рг.Бала ???ы?ы туралы Конвенцияда «Барлы? бала есімі мен азаматты? алу?а ???ы?ты» деп жазыл?ан. Бала д?ниеге келгенде оны? ата-анасы арнайы мекемеде о?ан есім беріп, тіркеп отырады.Сендерді? барлы?тарында туу туралы ку?лік бар. 2 ж?рг.Ол ку?лікті сендерді? ата-аналары? арнайы мемлекеттік мекеме-азаматты? хал актілерін жазатын білімнен ал?ан. Ку?лікте сені? есімі?,фамилия?,?ке?ні? аты,туыл?ан ай,жыл,к?ні?,?лты? жазыл?ан. Б?л сені? даралы?ы?ны? белгісі. 2 слайд.Бала ?р?ашан бала Конвенция-Бала ???ы?ыны? ?лемдік Конституциясы. Халы?аралы? шарт бойынша бала деп кімді санайды? Балалар-б?л бесік арбада?ы н?ресте,бала ба?ша?а асы??ан с?билер,бастауыш,5-7 сынып о?ушылары сонда да болса, 8 сынып о?ушылары кейде ?здерін бала деп ата?аны ?шін ренжиді.Олар- жеткіншектер,я?ни ?здерін ересек сезінеді. 16-17 жаста?ы жо?ары сынып о?ушыларын жас?спірім деп атаймыз. 1 ж?рг. Конвенцияны? бірінші бабын о?ып к?рейік:18 жас?а толма?ан ?рбір адамзат иесін бала деп санау шартты ма?сат.Я?ни, 18 жас?а толма?ан жас?спірім,жеткіншек те Конвенцияда атап к?рсетілген бала ???ы?ын пайдалана алады. 2 ж?рг. Конвенцияда балаларды? ?андай ???ы?тары аны?тал?ан. Слайд «Балалар ?з азаматты?ы жайында не біледі?» 2ж?рг. С?ра?.Сендерге бала ???ы?ыны? ?андай т?рлері таныс? 3-сынып о?ушыларын ??гімеге тарту. -Мен мектепке бару?а,о?у?а,хайуанаттар ба?ына бару?а еркіндігім бар. -Мен ?ыста сыр?анау?а,ойнау?а, сурет салу?а,бестік ба?а алу?а ???ы?тымын. -Мен демалу?а ???ы?тымын. -Мен ауырып ?алсам,д?рігер ша?ыру?а,емханада жатып емделуге ???ы?ым бар. -Мен ?з елімні? еркін азаматы болу?а,мектепке бару?а,?з ойымды ашы? ?з тілімде айту?а ???ы?ым бар. -?зіме ?найтын спорт т?рімен ш??ылдану?а,серуендеуге ???ы?ым бар. -Мен д?кенге бару?а,?найтын киімдер сатып алу?а ???ы?тымын. -Ойнау?а,туыстарыма ?ыдыру?а ???ы?ым бар. 1 ж?рг. К?ріп отырсыздар,3 сынып о?ушылары ?з азаматты?ы жайында к?п біледі екен.Олар м?ны кітаптан емес,?мір тіршілігіне нені істеуге болатынына,неге р??сат етілгеніне ?арап біледі. Балалар к?нделікті ?здері ?олданып ж?рген ???ы?тары жайында айтып отыр. 2 ж?рг.Балалар мына ???ы?тарды ата?анын ескертеміз: -мектепте тегін о?у?а -ойнау?а -демалу?а -театр?а бару?а 1 ж?рг.Конвенция бала азаматты?ы жайында оларды? ?мірі мен денсаулы?ын ?ор?ап,балаларды? отбасында ?мір с?руін ?амтамасыз ету ???ы?ын са?тауды мемлекеттік міндет деп ?арастыр?ан. 2 ж?рг. «Мені? ???ы?ым бар» деген с?зден не ??асы?дар? 5 сынып о?ушыларын ??гімеге тартайы?. -Мені? ?з кітабымды алып,оны о?у?а ???ы?ым бар.Ма?ан ешкім тыйым сала алмайды. Мен бас?аларды ренжітпей.тек жа?сылы? істеуге ???ы?тымын. -Е? бірінші мен ?мір с?руге,о?у?а,дем алу?а,?ыдыру?а ???ы?тымын. -«Мені? ???ы?ым бар» с?зінен міндетті т?рде емес,біра? ?з ?алауым бойынша не істесем де еркім ?зімде дегенді т?сінемін. -Тек жа?сы істерді істеуге ???ы?тымын,жаман істерді істеуге ???ы?ым жо? деп т?сінемін. 1 ж?рг. «???ы?ты болу»-б?л ?айсыбір ?рекетті ат?ару?а м?мкіндікті? болуы. ???ы?-б?л ?о?ам мен мемлекетіміз адам?а р??сат еткенні? б?рі,я?ни ?о?ам мен мемлекет бекіткен,жалпы?а бірдей т?ртіп ережелерін орындау. Слайд Ж?ргізуші:???ы? о?у м?селесінде ?алай болма?? 8 сынып о?ушыларын ??гімеге тартайы?. -Бастауыш мектеп о?ушысы мектепке барудан бас тарта ала ма? ?аламасам о?ымаймын! Б?л мені? ???ы?ым.Жо? б?лай болуы м?мкін емес.?йткені мемлекетті? За?ында адамны? ???ы?ымен ?атар міндеті де ай?ын к?рсетілген. -Декларацияны? 26-бабында ж?не ?аза?стан Республикасы Конституциясыны? 30-бабында к?рсетілгендей: 1.Бастауыш білім барша?а міндетті ал техникалы? ж?не к?сіптік білім- к?пшілікті? ?олы жетерліктей болуы керек. 2.Білім беру адамны? жеке басыны? кемелденуіне,сондай-а? халы?тар арасында?ы ?зара т?сіністікке досты??а ы?пал етуі тиіс. 3.Ата-аналар балалары ?шін білім беру т?рін тандау?а ???ы?ты. 4.?аза?стан Республикасыны? азаматтары тегін орта білім алу?а міндетті. -?рбір баланы? жа?сы о?ып,саба?та ?мірге ?ажетті жа?а ж?не пайдалы білімдерді беріп отыру?а ???ы?ы бар.???ы?-адамны? міндеті де болып табылады. -???ы? адам?а тек жа?сы,игі істерді жасау ?шін берілген.Адам?а зиян келтіретін істерді? барлы?ына тыйым салын?ан. Ж?ргізуші.Слайд.Тіршілік. -Тіршілік ету,?мір с?ру туралы не білесі?дер? -Тіршілік- б?л ж?ректі? со?уы, ?оз?алысымыз.тыныс алып, ойнауымыз. -Тіршілік-б?л ?лкен ?имараттар салу,бос уа?ытты тиімді пайдалану. -?мір-б?л ?уаныш,шатты?,денсаулы?. -Тіршілік б?л ж?гіру,секіру,ж?ру,саба? о?у. - ?мір- ?зі? ?зі ?орша?ан таби?атты аялай білу,?лкендерге к?мек беру. ?орытынды сонымен біз ?з ???ы?ымыз ж?н?нде б?гінгі тренингте біра? н?рсе ойымыз?а т?йдік. Б.Момыш?лы «Азамат жолы-ар жолы» деп айт?андай,ешкімні? ала жібін аттамай,?з ???ы?ымызды да,?згені? ???ы?ын да б?збай т?уелсіз елді? ар?а с?йер айбынды,а?ылды ?л-?ыз болып ?сейік.