Қазақ халқының
қалыптасуы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақ халқының қалыптасуы тарауы бойынша алған білімдерін
жинақтап қорытындылау.Оқушылардың білім деңгейлерін анықтау.
Дамытушылық: Оқушыларды танымдық ойындар арқылы пәнге деген қызығушылығын
арттыру.Логикалық ойлау,тарихи оқиғаларды оқып үйрену,тез ойлау,есте сақтау
қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Достарын тыңдай білуге,пікірін дұрыс жеткізуге үйрету,өз елінің тарихын
танып,оны құрметтей білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жарыс сабақ
Сабақтың әдіс-тәсілдері : Танымдық ойын,топпен жарыс,сұрақ-жауап
Көрнекілік құралдар: Тақырыпқа байланысты слайдтар,таратпалар
І - топ
“ Қазақ”
ІІ- топ
«Алаш»
Сайыс кезеңдері
1-кезең
«Сенемін-сенбеймін»
2-кезең
«Жұмбақ жылдар»
3-кезең
«Баламасын тап»
4-кезең
«Тұлғаны таны»
5-кезең
«Ән жұмбақ»
6-кезең
«Қазақстан»анаграммасы
7-кезең
«Сен маған-мен саған»
8-кезең
«Сөзді дұрыс көрсет»
1-кезең.
«Сенемін-сенбеймін»
Кезең шарты: Әр топқа кезекпен төрт-төрттен сегіз сұрақ
қойылады.Бірінші топ жауап бермесе келесі топ жауап беруге
болады.Дұрыс жауап 2 ұпай
«Қазақ»
1.Антрапологиялық зерттеулер қазақ халқының этностық үдерісі қола дәуірінен
бастағанын көрсетеді.
2.ХІV-ХV ғасырларда әдеби шығармалар араб тілінде жазылған.
3.Қазақтардың біртұтас этнос болып құрамына Се және Яньто тайпалары кірген.
4.Қимақ мемлекеті ХІІІ ғасыр басында құлады.
Сенемін
Сенбеймін: Қыпшақ тілінде жазылған
Сенемін
Сенбеймін: ХІ ғасыр басында
«Алаш»
1.Қазақ халқының қалыптасуы екі кезеңнен тұрады.
2.Ежелгі қыпшақтардың этностық құрамына Се және Яньто тайпалары кірген.
3.М.Қашқаридың айтуына қарағанда Оғыздар 20 тайпадан тұрған.
4.Батыс дешті қыпшақтардағы тайпалардың этностық құрамы 11 тайпаға жеткен.
Сенбеймін: 4-кезеңнен тұрады.
Сенемін
Сенбеймін:24 тайпадан тұрған
Сенемін
2-кезең.
«Жұмбақ жылдар»
Кезең шарты: Берілген жылдарда қандай тарихи оқиға
болғандығын айту керек.Дұрыс жауап 1 ұпай
«Қазақ»
Түрік қағанаты өмір сүрді
4. 646 жылы
Түркеш қағанаты өмір сүрді
Керей мен Жәнібек қазақ хандығын құрды
Тоғыз-оғыздар қыпшақтарға күйрете соққы беріп,бостандық алды.
«Алаш»
Батыс және Шығыс Түрік қағанатының өмір сүрген жылдары
1.603-704 ж.ж.
2.756-940 ж.ж
3.Б.з.д. VІІ-ІV ғасырлар
4.630 жыл
Қарлұқ қағанаты өмір сүрді
Көптеген ғалымдар «Қазақ» сөзінің шығу тегін б.з.д.VІІ-ІV ғасырларда өмір сүрген сақ тайпаларының атымен байланыстыруды ұсынады.
Қыпшақтар өздерін Сир (Қыпшақ)мемлекетін Өтікенде құрды.
3-кезең «Баламасын тап»
Кезең шарты: Топ жетекшілері топтарымен ақылдаса отырып сұраққа жауап
беру керек.Дұрыс жауап 1 ұпай.
«Қазақ»
Қимақ қағандығының астанасы
Карантия
Қыпшақ әскері
Эймур,байандур,татар,
ланиқаз
Ұлы және кіші Құрылтай
жиналысы
Суяб
Батый ханның әскері қалай аталған?
Қимақ қағанатының этикалық түркі-тілдес тайпалары
Оғыздардың ел басқарушысы ең жоғарғы органы қалай аталады?
Қарлұқ қағанатының астанасы
«Алаш»
Қимақ қағандығының орталық қаласы
Имақия
Ибн Хордадбек
Жікіл
«Половецтер»
Плано Карпини
Қыпшақ сөзін VІІ ғасырға жататын түркі тайпаларының тізіміне жазған араб саяхатшысы?
ХVІІ ғасырда Қытай деректерінде қарлұқтардың құрамында болған тайпа қалай аталады?
ХІ ғасырда қыпшақтар орыс жылнамаларында қандай атпен кездеседі?
«Қаңлылар қыпшақша сөйлейді»деп айтқан еуропа саяхатшысы
4-кезең.
«Тұлғаны таны»
Кезең шарты: Келтірілген тарихи деректі кім айтқандығын
табу керек. Дұрыс жауап 1 ұпай
«Қазақ»
1.«Қазақ»атауының төркіні «қасақ»,«көсек»,сөздері деген пікірді
қолдаған академик.
2. «Ол қазақтар өздері көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз
құқықтарын сақтау үшін үш жүздеген одақтар құрған»
3.Қазақ халқының арасында Алаш хан туралы аңыздың бірнеше
нұсқасы бар.Олардың ішінде кімнің шежірелер жинағы көңіл бөлуге
тұратын болып есептеледі.
Ә.Марғұлан
Ш.Уәлиханов
М.Ж.Көпейұлы
«Алаш»
1.«Қазақ» сөзінің мағынасы- «өз алдында ел болып,еркін жүрген
халық»деп жазған кім?
2. «Қазақ жылнамалары»еңбегінде алаш сөзі туралы дерек келтірген
тарихшысы?
3. «Оғыздар 24 тайпадан тұрған деп» жазған кім?
Ш.Құдайбердіұлы
Қ.Жалайыри
М.Қашқари
5-кезең.
«Ән жұмбақ»
Кезең шарты: Ән ойналады,сол әннің аты мен авторларын табу
керек.Дұрыс жауап 1 ұпай
6-кезең.
«Қазақстан»
анаграммасы
1 .VІІ ғасырда Қытай деректері қарлұқтардың
құрамында болған тайпа?
а
Б
ұ
л
Қ
2. Қыпшақ ру тайпаларының ұраны
а
б
О
й
с
3. Халқымыздың көшпелі
шаруашылығына байланысты
ғасырлар бойы қалыптасқан
тарихи әлеуметтік экономикалық
категория
ү
Ж
з
н
а
м
й
Н
а
4. Орта жүз руы
а
ғ
а
н
қ
5. Қимақтардың жоғарғы
билеушісі
э
т
с
о
н
6 .Белгілі бір халықты білдіретін ұғым
е
т
а
н
ң
к
а
Ж
7 .Оғыз мемлекетінің орталығы
8. Оңтүстік және Жетісу
аралығында мекен еткен тайпа
ы
л
а
ң
қ
ғ
ұ
н
9. Қыпшақтар ІV ғасырда қай тайпаның
құрамында болған?
7-кезең.
«Сен маған- мен саған»
Кезең шарты: Екі топ бір-біріне үш
нұсқасы бар екі сұрақ қояды.
Дұрыс жауап 1 ұпай
8-кезең.
«Сөзді дұрыс көрсет»
Кезең шарты: Әр оқушыда екі әріп жазылған
парақ болады,сол парақтар арқылы берілген
сөзді дұрыс орналастыру керек.
Дұрыс жауап 1 ұпай
«Қазақ»
«Алаш»
Бұлақ,қаңлы,қалың,жарың
Шығыс,сырға,ұршық,құрыш
Мадақтау