Логикалы? жал?аулы?тар математикада к?рделі айтылымдарды сипаттайтын логикалы? операциялар болып табылады. Логикалы? айтылымдармен ж?мыс істеу ?шін олар?а ат ?ояды. ?рбір логикалы? жал?аулы? логикалы? айтылымдармен орындалатын операция ретінде ?арастырылады ж?не оларды? ?з аты мен белгіленуі болады.
А?и?атты? кестесі – б?л логикалы? операцияны? кестелік т?рде ?сынылуы, онда кірістік операндаларды? а?и?атты? м?ндеріні? барлы? м?мкін терулері осы терулерді? ?р?айсысына арнал?ан опеарцияны? шы?ысты? н?тижесіні? а?и?атты? м?німен бірге атал?ан.
Логикалы? к?бейту.Ж?НЕ жал?аулы?ыны? к?мегімен ?арапайым екі А мен В айтылымдарыны? бір ??рамдас?а бірігуі логикалы? к?бейту немесе конъюнкция, ал операцияны? н?тижесі – логикалы? к?бейтінді деп аталады.
А
В
А ж?не В
И?
И?
И?
И?
жо?
Жо?
Жо?
И?
жо?
жо?
жо?
жо?
М?нда?ы, А ж?не В – и? немесе жо? м?ндерін ?абылдай алатын екі айтылым.
Логикалы? ?осу. НЕМЕСЕ логикалы? операциясы белгісімен белгіленеді. НЕМЕСЕ логикалы? операциясыны? а?и?атты? кестесі т?мендегідей болады:
А
В
А немесе В
И?
И?
И?
И?
жо?
И?
Жо?
И?
И?
жо?
жо?
жо?
Логикалы? терістеу. ЕМЕС операциясы айтылымны? ?стіне сызы?ша салумен белгіленеді. ЕМЕС (терістеу) операциясыны? а?и?атты? кестесі:
А
А емес
И?
Жо?
Жо?
И?
М?нда?ы А ?андай да бір кез келген айтылым. Б?л операцияны? а?и?атты? кестесінен, егер бастап?ы А айтылымы жал?ан болса, онда А емес, теріске шы?аруы и? м?ніне ие болады. Ж?не, кеісінше, егер бастап?ы А айтылымы а?и?ат болса, А емес, жо? м?ніне ие болады.
Сергіту жатты?улары (2 мин)
5) Жа?а та?ырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен с?ра?тар:
Логикалы? к?бейту деп нені айтады?
Дизъюнкция деген не?
Логикалы? терістеу деп нені айтады?
А?и?ат кестесі деген не?
6)Саба?ты ?орытындылау
О?ушылар?а логикалы? амалдар туралы жалпы ма?л?мат беру.
7) ?йге тапсырма
Логикалы? операциялар.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Логикалық жалғаулықтар математикада күрделі айтылымдарды сипаттайтын логикалық операциялар болып табылады. Логикалық айтылымдармен жұмыс істеу үшін оларға ат қояды. Әрбір логикалық жалғаулық логикалық айтылымдармен орындалатын операция ретінде қарастырылады және олардың өз аты мен белгіленуі болады.
Математикалық логикада ЖӘНЕ, НЕМЕС, ЕМЕС логикалық операциялары ақиқаттық мәндер кестесімен анықталады.
Ақиқаттық кестесі – бұл логикалық операцияның кестелік түрде ұсынылуы, онда кірістік операндалардың ақиқаттық мәндерінің барлық мүмкін терулері осы терулердің әрқайсысына арналған опеарцияның шығыстық нәтижесінің ақиқаттық мәнімен бірге аталған.
Логикалық көбейту.ЖӘНЕ жалғаулығының көмегімен қарапайым екі А мен В айтылымдарының бір құрамдасқа бірігуі логикалық көбейту немесе конъюнкция, ал операцияның нәтижесі – логикалық көбейтінді деп аталады.
А
В
А және В
Иә
Иә
Иә
Иә
жоқ
Жоқ
Жоқ
Иә
жоқ
жоқ
жоқ
жоқ
Мұндағы, А және В – иә немесе жоқ мәндерін қабылдай алатын екі айтылым.
Логикалық қосу. НЕМЕСЕ логикалық операциясы белгісімен белгіленеді. НЕМЕСЕ логикалық операциясының ақиқаттық кестесі төмендегідей болады:
А
В
А немесе В
Иә
Иә
Иә
Иә
жоқ
Иә
Жоқ
Иә
Иә
жоқ
жоқ
жоқ
Логикалық терістеу. ЕМЕС операциясы айтылымның үстіне сызықша салумен белгіленеді. ЕМЕС (терістеу) операциясының ақиқаттық кестесі:
А
А емес
Иә
Жоқ
Жоқ
Иә
Мұндағы А қандай да бір кез келген айтылым. Бұл операцияның ақиқаттық кестесінен, егер бастапқы А айтылымы жалған болса, онда А емес, теріске шығаруы иә мәніне ие болады. Және, кеісінше, егер бастапқы А айтылымы ақиқат болса, А емес, жоқ мәніне ие болады.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сұрақтар:
Логикалық көбейту деп нені айтады?
Дизъюнкция деген не?
Логикалық терістеу деп нені айтады?
Ақиқат кестесі деген не?
6)Сабақты қорытындылау
Оқушыларға логикалық амалдар туралы жалпы мағлұмат беру.
