Жолды? шамалар

ЖОЛДЫҚ ШАМАЛАР

Үй тапсырмасы

Символдық шама деген не?

Мән ретінде бір ғана таңбаны қабылдай алатын шамалар

Символдық шамалар қандай қызметші сөзбен белгіленеді?

Символдық шамалар Char қызметші сөзімен белгіленеді

  Chr(x) функциясының қызметі қандай?

x санын символға түрлендіреді .                         

Ord(x)   стандартты функциясының қызметі қандай?

x символының кодын береді

Pred(x) стандартты функциясының қызметі қандай?

x алдындағы кодқа сәйкес   символды береді

Succ(x)   стандартты функциясының қызметі қандай?

x кейінгі кодқа сәйкес символды береді

Upcase(X) стандартты функциясының қызметі қандай?

кіші латын әріптерін бас әріптерге айналдырады

Жолдық шамалар

Жолдық шама дегеніміз мәндері мәтін болып табылатын шамалар.

Жолдық шамалар String қызметші сөзі арқылы айнымалылар бөлімінде сипатталады.

Жолдық шаманы айнымалылар бөлімінде сипаттау:

: String [ жол ұзындығы ];

Мысалы: var a:string[5];

Жолдық типтегі шамалар үшін қолданылатын стандартты функциялар:

Атауы

Типі

Length (s)

Әрекеті

s-string

Copy (s, p, n)

s- жолдың ұзындығын анықтайды. (Қанша символ бар екенін)

Length (‘a+b’)=3

Length (‘a c d’)=5; т.с.с

s-string

p, n-integer

Delete (s, p, n)

s-сөзінің p нөмірінен бастап, қатар тұрған n-символды көшіріп алады

Concat (S1, S2, …, SN)

s1, s2,- string

Insert (s1, s2, n)

s-сөзінің p нөмірінен бастап, қатар тұрған n-символды өшіреді

s1, s2, …, sn айнымалылар мәндерін тұрған орындары бойынша біріктіреді.

s1, s2, -string,

n-integer

Pos(s1, s2)

Str(i, s)

s1, s2- string

s1 сөзін s2 сөзіне n –нөмірінен бастап тіркеп жазады.

s-string,

i-integer,

Val(s, I, code)

s1 кіші сөзі s2 ұзын сөздің ішінде бар ма/жоқ па, соны анықтайды (егер жоқ болса нәтиже 0)

i санын символ типіне өңдеп, нәтижесін s мәні ретінде жазады.

s-string,

i-integer, real

code-integer

UpCase(c)

Сөз ретінде берілген s санын бүтін немесе нақты санға ауыстырып, нәтижені i -дің мәні ретінде жазады. Қате жоқ болса code=0

c-char

Chr(i)

Кіші латын және орыс әріптерін бас әріпке ауыстырады.

i-integer

Ord(s)

i санына сәйкес символды (әріпті ASC -код) береді.

s-chr

S c имволының сан түріндегі кодын береді

Length (Str) –Str жолындағы символдардың санын есептейді. Нәтиже бүтін типті сандар болады. Мысалы: S:=’Сканер’; D:=length(S); Writeln (D); Экранға шығатын нәтиже: 6

Delete (S,P,N) – S жолының P позициясынан бастап N символдарды жояды. Мысалы: S:=’Етістік’; Delete(S,2,3); Writeln (S); Экранға шығатын нәтиже: Етік

Insert (S1,S2,P) –S1 жолын S2 жолына  P позициясынан бастап қояды. Мысалы: S1:=’ма’; S2:=’Форт’; Insert(S1,S2,4); Writeln (S2); Экранға шығатын нәтиже: Формат

Copy (S, P, N) – S жолынан P позициясынан бастап N символды қиып алады. Егер  P S жолының ұзындығынан ұзын болса,онда нәтиже бос орын болады. Мысалы: S:=’Программа’; S:=Copy(S,4,5); Writeln (S); Экранға шығатын нәтиже: грамм

Concat (S1,S2,…,SN) –S1, S2, … , SN тізімде көрсетілген рет бойынша тіркеседі. Барлық тіркелген символдардың қосындысы 255 символдан аспауы керек. Мысалы: S1:=’дар’; S2:=’бағ’; S3:=’шам’; s:=Concat(S2,S1,S3); Writeln (S); Экранға шығатын нәтиже: бағдаршам

Тапсырма №1

S:=’Конфигурация’;  S:=Copy(S,4,6);  Writeln (S); 

S1:=’Картридж’;  S2:=’р’;  d:=pos(s2,s1);  Writeln (d); 

Экранға « фигура » сөзі шығады. Дәлелдеп компьютерге программасын құрыңыз.  

Экранда « 3 » шығады. Дәлелдеп

компьютерге программасын құрыңыз.

Тапсырма №2

№ 1 Бағдарламаның фрагменті орындалғаннан экранға қандай нәтиже шығады?

  а)       a:=’қазақшаңыз’

          b:=’қалай?’;

          c:=concat(a,b);

  ә )     a:=’ Дудар - ай ’;

         b:= copy(a,7,2)+copy(a,3,3);

          writeln(b);     

б)   S:=’ Монитор ’;

Delete(S,3,2);

Writeln(S);

Компьютерде практикалық тапсырмаларды орындату.

Informatika сөзінің ұзындығын табу және   жаңа сөз шығару бағдарламасын құру.        

  program misal1;                                        

var a,b:string; с :integer;                                              

begin                                                                                                    write('soz engiz');

read(a);              

  a:='informatika';

c:=length(a);                                                                                                                  

  b:=copy(a,3,5);                                      

  writeln( с );                                                

  writeln(b);                                               

  end.

«Ішіне-сыртына ».

Internet, Paint, Writeln, Readln, WordPad, Integer, Real, Microsoft, Program, Var, Excel, Const, Power Point, begin, end.

Ішіне

Сыртына