Сызықты алгоритмдерді программалау.

Үй тапсырмасы

Инфолото ойыны

12

82

14

23

67

33

37

12

28

Алгоритм дегеніміз не?

28

Алгоритм - іс-әрекеттің

рет-ретімен орындалуы

12

Алгоритмнің қандай түрлері бар?

Сызықтық

Тармақталған

Циклдік

23

Алгоритм жазу пішімі қандай?

алг алгоритмнің аты

басы

алгоритм командалары

соңы

82

Берілген блоктың

негізгі әрекеті

Математикалық өрнектерді есептеу

67

Алгоритмді жазылуы:

• Қарапайым тіл арқылы
• Түйінді сөздер арқылы
• Блок-схема арқылы
• Программалау тілі арқылы

33

Мәліметтерді енгізу және шығару блогы қандай?

14

Программа қандай қызметші сөзден басталады?

Program

37

Алгоритімді компьютер түсінетіндей тілде жазуды не деп атаймыз?

Программалау

24.12.2016

Сызықты алгоритмдерді

программалау

Мақсаты:

• Білімділік: сызықтық бағдарламаның құрылымымен танысу, өткен тақырыптарды қайталай отырып, сызықтық алгоритмді, блок-схемасын, программасын құру дағдысын қалыптастыру;
• Дамытушылық: есте сақтау қаблетін дамыту, теориялық білім негізін практикамен ұштастыра білуге үйрету;
• Тәрбиелік: пәнге деген қызығушылығын арттыру, әр оқушының алғырлық, зеректік қасиеттерін дамуына жол ашу.

Паскаль программалау тілінде сызықты программа жасамас бұрын келесі түсініктемеге тоқталайық:

Сызықты алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок - схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады. Әрекеттердің тізбектей орындалуы – сызықты алгоритм деп аталады.

Паскаль тілінің программасы 3 бөліктен тұрады:

• тақырып жолы Program Esep
• сипаттау бөлімі сипаттау бөлімі
• операторлар бөлімі begin

операторлар бөлімі

end

Оператор дегеніміз – алгоритмді жүзеге асыру барысында орындалатын іс-әрекеттерді анықтайтын тілдің қарапайым сөйлемі. Олар жазылу ретінде бірінен кейін бірі тізбектей орындалады және (;) арқылы ажыратылып жазылады. Паскаль программалау тілінде

Операторлар

Қарапайым

Құрама

Құрамына басқа операторлар енбейтін (меншіктеу, енгізу-шығару, көшу, процедура шақыру) операторлар

Бірнеше қарапайым операторлардан құралады: шартты операторлар, таңдау операторы, циклдік операторлары

Жіктелуі

Операторлар

Меншіктеу операторы

Енгізу-шығару операторы

Басқару операторы

Функция мен процедураларды анықтау операторлары

• Операторлар бөлімін begin және end сөздерімен берілетін операторлық жақша қоршап тұрады.
• Операторлар бөлімінде командалар ретімен орналасады.
• Сызықты программа қарапайым

операторлардан тұрады.

• Сызықты программаны жазу үшін келесі операторлар қолданылады: « := » - меншіктеу операторы; Read немесе readln –енгізу операторы Write немесе writeln - шығару операторы.

Сызықты алгоритмді блок-схема

түрінде сипаттау

Алгоритмдi бастау

(begin)

басы

Мәлiметтердi енгiзу

(readln)

енгiзу

Математикалық

өрнектердi есептеу

( := )

берiлгендердi

есептеу

Нәтиженi шығару

(writeln)

шығару

Алгоритмдi аяқтау

(end)

соңы

1-Есеп

Екі бүтін санның қосындысын (c=а+b) анықтайтын

• блок-схемасын,
• программасын жазыңдар

Шығарылуы:

а=12 , в=10 деп мәндері берілсе

басы

program esep;

var a,b,c:integer;

begin

a:=12; b:=10;

c:=a+b;

writeln ('с= ',c);

end.

program esep;

var a,b,c:integer;

begin

readln (a,b);

c:=a+b;

writeln ('с= ',c);

end.

енгізу a , b

с:=a + b

шығару с

соңы

Программаның аты

Шамаларды сипаттау

program esep;

var a,b,c:integer;

begin

readln (a,b);

c:=a+b;

writeln ('с= ',c);

end.

Программаның басы

Мәліметтерді енгізу

Есептеу

Нәтижені шығару

Программаның соңы

Программаны орындау үшін  1) F9 ( программаны орында) пернесін басамыз. 2) а және в айнымалыларына мән енгізу керек. Мысалы, 12 10 сандарын енгізіп, enter пернесін басамыз. 3) Экранға с- ның мәні 22 шығады. 

2-Есеп

Ұзындығы а -ға тең, ені b -болатын тіктөртбұрыштың ауданын анықтайтын

• Блок-схемасын – 1-қатар
• Программасын жазыңдар – 2-қатар

басы

program audan;

var a, b, s: real;

begin

readln (a,b);

S:=a*b;

writeln (‘S= ',S);

end.

енгізу a , b

S:=a * b

шығару S

соңы

Демалыс сәті 1-тапсырма

Бүтін а санының түбіріне шығатын программа ретімен тұрғызыңыз .

readln(a);

var a:integer; x: real;

writeln (‘түбір= ‘,х);

end.

x:=sqrt(a);

program san a;

begin

2- тапсырма . Әр топқа есеп үзіндісі беріледі

жауабын табу керек .

3

15

4

3- тапсырма . Өрнектердің Паскаль тілінде

жазылуын көрсет.

Өрнектердің ПАСКАЛЬ

тіліндегі жазылуы

D=b 2 -4ac

C=2πR

R=abs(x):4S

c 2 =a 2 +b 2 -2ab

а 2 + sin 2 x

Ө рнекті ң

Ө рнекті ң

Ө рнекті ң

Ө рнекті ң

жазылуы

жазылуы

жазылуы

жазылуы

Ө рнекті ң

жазылуы

Ө рнекті ң

жазылуы

D:=sqr(b) – 4*a*c

sqr(c):=sqr(a)+ sqr(b)-2*a*b

Sqr(a) +

sqr(sin(x))

Sqrt(sqr(x)) / sqrt(2*a*b)

R:=|x| / 4*S

C:=2*pi*R

4- тапсырма.

Экранға қандай мәлімет шығады?

1. WRITE(2*2) – шығады

4

2. WRITE(‘2*2=‘) – шығады

2*2=

2*2=4

3. WRITE(‘2*2=‘, 2*2) – шығады

Мен 7 сыныпта оқимын

4. WRITE(‘Мен 7 сыныпта оқимын’) - шығады :

3

5. WRITE(5div2+3mod2) –

3 -Есеп

Бірінші оқушы бір сағатта М себет, 2-оқушы

К себет, 3 оқушы L себет алма жинаса, олар

t сағатта қанша алма жинайды?

Pascal ABC-те Программасын жазыңдар

program esep3;                                                      

var m,k,l,t,ba : integer;                                          

begin                                                                       

Writeln('m,k,l,t мәндерiн енгiз'); 

read (m,k,l,t);                                                         

Ba:=t*(m+k+l);                                                        Writeln (t,' сағатта, барлык алма ',ba,‘ себет');

end.                                                         

Бүгінгі сабақтан алған әсеріңіз қандай?

Өте жақсы!

Жақсы!

Бір қалыпты!

Онша емес!

Жаман!

Үйге тапсырма: № 1. Y=(AX+B)-С өрнегінің блок-схемасын, программасын құрып келу. №2. y=x 2 +1 функциясын есептейтін программа жазыңыз.