Паскаль тіліндегі жиымдар

Жиым немесе массив – бұл бір атаумен ( жиым идентификаторы ) белгіленіп, біріктірілген біртекті реттелген элементтер жиыны.

Жиымдардың негізгі параметрлеріне оның типі ( сандық, символдық, логикалық ) , өлшемі ( бірөлшемді, екіөлшемді, т.с.с ) және көлемі ( жиымдардығ әрбір өлшемдегі элементтерінің саны ) жатады.

Жиымның жазылу түрі әр тілде әр қалай бола береді. Мысалы: жиым алгоритмдік тілде бірөлшемді жиыммен былай беріледі: нат R[1:N] , N – жиым элементтерінің ең үлкен максималды нөмірі. Бұл жиым Паскаль тілінде былай жазылады: R [n] .

Мұндағы: i – жол , j – баған .

а 11 – массивтің бірінші элементі

а 12 – массивтің екінші элементі

т.с.с.

Жиымды сипаттау үшін array of сөз тіркесі қолданылады. Оның жазылу пішіні:

type = array [] of ;

var : ;

мұндағы array ( жиым ) , of (- дан, - ден, - тан, - тен ) – түйінді сөздер; [] – real , integer базалық типтерінен өзге кез келген стандартты тип, яғни логикалық және литерлік типтер пайдаланылады; – құраушылар ( элементтер ) типі яғни Паскаль тілінде пайдалануға болатын жиым элементтерінің типі.

Жиымның синтаксистік диаграммасы былай кескінделеді:

array

[

of

элемент типі

]

индекс типі

;

Мысалы, программадан нақты 40 элементтен тұратын А жиыны пайдаланылса, онда оны тип бөлігінде былай сипаттайды:

type m = array [1..40] of real;

var a, b, c, d : m;

ЕСКЕРТУ!!!

const массивті сипаттар алдында анықталуы қажет, себебі массив айнымалылар тізімінен тұра алмайды. Мысалы:

const n=10;

type massiv = array [1..n] of real;

Массив элементтерін енгізу ─шығару.

Жиым элементтері өрнектерде read, readln, write, writeln тәрізді операторлардың параметрі міндетін атқара отырып, циклдік операторларда пайдаланылады немесе айнымалыларға басқа мән меншіктеуде операнд ( аргумент ) ролін атқарады.

Мысалы, А жиымы элементерін пернетақтадан енгізу - шығару үшін:

var

x: array [1..10] of real;

i, n: integer;

begin

writeln (‘ массив өлшемін енгіз ’);

readln (n);

Мысал: n элементтен тұратын нақты сандар жиымының элементтерін өсуі бойынша реттеп орналастыру керек.

PROGRAM esep1;

var a: array [1..50] of real;

k, n, i, j: integer;

m: real;

begin

write (‘ эл. саны n – ді (n

readln (n);

for k:=1 to n do

begin

write (k, ‘ ─ эл. енгіз :=’);

readln (a [k]);

end;

for k:=1 to n do

begin

i:=k;

for j:=k+1 to n do

if a [j]

begin

i:=j; m:=a [k];

a [k]:= a [i];

a [i]:=m;

end;

write (‘ ’, a [k]:6:2);

end;

end.

Ойлан ─ тап!

B

E

W

R

G

R

I

E

Y

I

A

N

T

A

N

R

E

T

D

D

E

R

L

H

G

A

V

E

A

R

ТЕСТ

1. Нақты Х айнымалысын сипаттаңыз:

A) VAR Х: integer;

B) VAR Х: real;

C) VAR Х: array(1..n) of real;

D) VAR Х: array(1..n) of integer;

E) Х of real.

2. A=14, B=12,3 болған жағдайда А және В айнымалыларын

сипаттаңыз:

A) VAR A,B: integer;

B) VAR A=14; B=12.3;

C) BEGIN A=14, B=12.3

D) VAR A: integer; B: real;

E) READ (A, B).

3. Нақты сандар Паскаль тiлiнде … типiне жатады.

A) integer;

B) real;

C) char;

D) string;

E) begin

4. b=a, мұндағы a бүтiн сан болса, b- нiң типi … болады.

A) real;

B) integer;

C) string;

D) character;

E) array.

5. Паскаль тiлiнде “a” айнымалысын енгiзу операторы ….

A) Read (a);

B) Write (a);

C) Input a;

D) Print a;

E) Dim (a).

,

,,,,

,,,,

,,

,

,