kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Паскаль тіліндегі жиымдар. Саба? жоспары

Нажмите, чтобы узнать подробности

 

П?ні: Информатика

Класы: 9

Саба?ты? та?ырыбы: Паскаль тіліндегі жиымдар

Саба?ты? ма?саты:

  1. Білімділік ма?саты: Кестелік шамалар, алгоритмдегі кестелік шамаларды Паскалда программалау жолы мен ?дісдері туралы т?сінік ?алыптастыру. ARRAY опреторы ар?ылы программалауды ?йрену, пысы?тау. Бір ж?не екі?лшемді жиымдар туралы ??ым ?алыптастыру;
  2. Дамытушылы? ма?саты: Программаны математикалы? модел ??ру ар?ылы сапалы жазу да?дысын ?алыптастыру. Жиым элементі, элементті берілген ?асиеті бойынша іздеу, с?рыптау туралы т?сініктер ?алыптастыру. Есептерге программалар жазып компьютерде орындау;
  3. Т?рбиелік ма?саты: Программа м?тінін экран?а ж?не д?птерге жазуды? эстетикасын са?тау.

Саба?ты? типі: Т?сіндірмелі-практикалы?

Саба?ты? т?рі: Аралас саба?

Саба?ты? к?рнекілігі: Компьютер, слайд, ?лестірмелі ?а?аздар

Саба?ты? барысы:

  1. ?йымдастыру б?лімі (3 минут)
  2. ?й тапсырмасын тексеру б?лімі (8 минут)
  3. Жа?а  саба?ты т?сіндіру б?лімі (11 минут)
  4. Тапсырма орындау б?лімі (15 минут)
  5. Саба?ты бекіту б?лімі (5 минут)  
  6. ?йге тапсырма беру б?лімі (3 минут)

 

?йымдастыру б?лімі:

  1. О?ушыларды т?гелдеу, журнал толтыру, о?ушыларды? д?птерлерін, о?улы?тарын ?арап шы?у;
  2. Сынып, та?та  тазалы?ын ?арап шы?у, ?ажет болса ескертулер жасау;
  3. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.

?й тапсырмасын тексеру б?лімі:

?й тапсырмасы бойынша с?ра?тар?а жауап беру тапсырылады.

?ыс?аша с?ра?-жауап:

  • Жиым дегеніміз не?
  • Жиым параметрлеріне сипаттама бер.
  • Жиым?а мысалдар келтір (санды?, символды?, жолды?).
  • Кестелерді? ?андай т?рлері бар, мысал келтір.
  • МЕКТЕП жиымында ?андай біртекті элементтер болуы м?мкін? (о?ушы, ?стаз, кіпхана, кітап,...)
  • АСПАН жиымында ?андай біртекті элементтер болуы м?мкін?
  • Сызы?ты? кесте, тікт?ртб?рышты кесте дегеніміз не, мысал келтір.
  • М?ліметтер ?андай типтерге жіктеледі? (?арапайым ж?не к?рделі тип)

Интерактивті та?тадан Паскаль тілінде шы?арыл?ан есептер беріліп, н?тижеде ?андай м?ншы?атынын табу керек.

 

Жа?а саба?ты т?сіндіру б?лімі:

            Жиым – б?л бір атаумен (жиым идентификаторы) белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны.

Жиымны? негізгі параметрлері мыналар: типі (санды?, символды?, логикалы?), ?лшемі (бір?лшемді, екі?лшемді ...) ж?не к?лемі (жиымда?ы элементтерді? саны).

Бір?лшемді жиымды Паскалда былай жазады:

<atay> : array [1..n] of <элемент типі>

М?нда?ы:

<atay> - жиым (кесте) атауы, 

1 - ал?аш?ы элемент н?мірі, n- а?ыр?ы элемент н?мірі,

<элемент типі>-integer, real немесе string…болатын элемент типі,  

array- (жиым) операторды белгілеуге арнал?ан Паскалды? ?ызметші с?зі.

                 Т?рмыста тізбектелген сандарды, кестелерді? реттелген жолдарын, фамилия тізімін к?п пайдаланамыз, олар бір?лшемді (вектор) немесе екі?лшемді (матрица) жиым элементтері болуы м?мкін. Паскаль тілінде ?арапайым айнымалылармен ?атар жиым т?рінде біріктірілген айнымалылар да жиі кездеседі.

                 Мысалы, на?ты сандардан ??рыл?ан т?мендегі тізбекті

1,6   14,9   -5,0   8,5    0,46    2,25   -9,85   6,27    5,7    -3,2

бір?лшемді жиым деп, о?ан А деп атау беруге болады. Жиымны? бір элементі жиымны? атымен белгіленеді де, тік жа?ша ішіне оны? индексі ?ойылады. Я?ни жиым элементтері индекстері бойынша реттеліп жазылады.

                 Программада индекс ж?не индекс типі ??ымдарын шатастыру?а болмайды.

Индекс типі жиымды сипатта?анда пайдаланылса, индекс жиым элементтерін белгілеу ?шін операторлы? б?лікте пайдаланылады. Индексті сипатта?анда ?андай тип берілсе, индекс сол типте ?ана болуы ?ажет.

                 Индекс ?рнек, айнымалы немесе т?ра?ты т?рінде берілуі м?мкін.

Сонды?тан да к?бінесе жиымдарды индексті айнымалылар деп те атайды. Ал индекссіз айнымалыларды жиымдардан ажырату ?шін ?арапайым айнымалылар деп атайды.

Тапсырмаларды орындау б?лімі:

О?ушылар?а біріншіден есепті? шы?арылу жолы мысал ар?ылы т?сіндіріледі.

Есеп: 5 с?зден т?ратын с?здер тізбегі берілген. Е? ?зын с?зді аны?тайтын программа жазы?ыз.

 

1. С?з жиымы белгілі sz[1..5] типі жолды?,

    жиымда?ы с?з н?мірі і – б?тін сан.

2. Е? ?зын с?зді аны?тау керек sz[x] -типі жолды? ж?не оны? н?мірін x – (б?тін), символдар санын  аны?тау,

3. Е? ?зын с?зді табу ?шін ал?аш?ы с?зді? ?зынды?ын max (б?тін) деп алып, оны келесі с?зді? ?зынды?ымен салыстырамыз, егер ол с?зін ?зын болса ауыстырамыз, болмаса тексеруді ары жал?астырамыз. Е? со?ында ?зын с?з аны?талады.

 

program esep;

var sz:array[1..5] of string;

    i,x,max:integer;

begin

 write('?р жол?а бірден 5 c?з енгіз ');

   for i:=1 to 5 do

     read(sz[i]);

   max:=length(sz[1]); x:=1;

   for i:=2 to 5  do

    begin

    if max<length(sz[i]) then begin max:=length(sz[i]); x:=i;end;

    end;

   writeln;

   writeln('Е? ?зын с?з ',sz[x]);

   writeln('Рет н?мірі ',x);

   writeln('С?здегі ?ріптер саны ',length(sz[x]));

end.

 

 

Есеп. 10 элементтен т?ратын на?ты сандарды? жиымы берілген. (Кестеге ?ара?дар). Осы кестеде ?анша о? сан бар екенін аны?тайтын программа жазы?ыз.

 

Математикалы? модель.

1. Не белгілі?  элемент н?мірі белігілі і- б?тін сан,

                   кесте белгілі nc[1..10] - типі на?ты.

2. Не істеу керек?   О? сандар санын табу  s - б?тін сан.

3. ?алай есептейміз?

Алдымен кесте элементтерін for операторы к?мегімен енгіземіз. Та?ы да сол оператор к?мегімен барлы? элементтерді? о? екендігін тексереміз.

Сонымен i=1 … 10 дейін ?згереді  кесте элементтерін енгіземіз

Та?ыда i=1 … 10 дейін ?згереді, ?р жолы егер nc[i]>0 болса s м?нін 1-ге арттырып отырамыз.

Н?тижені экран?а шы?арамыз.

Сонда Pascal ABC-тегі программамыз былай болып шы?ады.

 

program  esep;

var  nc:array[1..50] of real;

    i,s:integer;

begin

  s:=0;

 write('арасын б?ліп 10 на?ты сан енгіз ');

  for i:=1 to 10 do

     read(nc[i]);

  for i:=1 to 10 do

   if nc[i]>0 then s:=s+1;

   writeln;

   writeln('Кестеде ',s,' о? сан бар');

end.

 

(О?ушылар?а тапсырмалар ?лестірме ?а?аз т?рінде таратылады.)

 

  •  

 

Тапсырмаларды д?птерге орында?дар;

Жо?арыда?ы программаны жиымда?ы

№1. Теріс элементтерді? санын шы?аратындай;

№2. 0-дерді санап шы?атындай;

№3. О? сандарды? ?осындысын есептейтіндей;

№4. теріс сандарды? ?осындысын есептейтіндей етіп ?згерті?із.

Саба?ты бекіту б?лімі:

Жа?а та?ырыпты пысы?тау ма?сатында о?ушылар?а бекіту с?ра?тары ?ойылады.

 

 

С?ра?тар:

 

1.Жиым дегеніміз не?(бір атаумен (жиым идентификаторы) белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны)

2. Жиымны? негізгі параметрлері? (типі, ?лшемі, к?лемі)

3. Жиымны? ?андай типтері бар? (санды?, символды?, логикалы?)

4. Жиымдар ?лшемі бойынша ?алай б?лінеді? (бір?лшемді, екі?лшемді)

5. Жиымны? к?лемі дегеніміз не? (жиымда?ы элементтерді? саны)

6. Бір?лшемді жиымды Паскалда ?алай жазады? (<atay> : array [1..n] of <элемент типі>)

7. Индекс ?андай т?рде беріледі? (?рнек, айнымалы немесе т?ра?ты т?рінде берілуі м?мкін)

8.Индекссіз айнымалыларды жиымдардан ажырату ?шін не ?олданылады? (?арапайым айнымалылар)

?йге тапсырма беру б?лімі:

Ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Паскаль тіліндегі жиымдар. Саба? жоспары »


Пәні: Информатика

Класы: 9

Сабақтың тақырыбы: Паскаль тіліндегі жиымдар

Сабақтың мақсаты:

  1. Білімділік мақсаты: Кестелік шамалар, алгоритмдегі кестелік шамаларды Паскалда программалау жолы мен әдісдері туралы түсінік қалыптастыру. ARRAY опреторы арқылы программалауды үйрену, пысықтау. Бір және екіөлшемді жиымдар туралы ұғым қалыптастыру;

  2. Дамытушылық мақсаты: Программаны математикалық модел құру арқылы сапалы жазу дағдысын қалыптастыру. Жиым элементі, элементті берілген қасиеті бойынша іздеу, сұрыптау туралы түсініктер қалыптастыру. Есептерге программалар жазып компьютерде орындау;

  3. Тәрбиелік мақсаты: Программа мәтінін экранға және дәптерге жазудың эстетикасын сақтау.

Сабақтың типі: Түсіндірмелі-практикалық

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Компьютер, слайд, үлестірмелі қағаздар

Сабақтың барысы:

  1. Ұйымдастыру бөлімі (3 минут)

  2. Үй тапсырмасын тексеру бөлімі (8 минут)

  3. Жаңа сабақты түсіндіру бөлімі (11 минут)

  4. Тапсырма орындау бөлімі (15 минут)

  5. Сабақты бекіту бөлімі (5 минут)

  6. Үйге тапсырма беру бөлімі (3 минут)


Ұйымдастыру бөлімі:

  1. Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, оқулықтарын қарап шығу;

  2. Сынып, тақта тазалығын қарап шығу, қажет болса ескертулер жасау;

  3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.


Үй тапсырмасын тексеру бөлімі:

Үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға жауап беру тапсырылады.


Қысқаша сұрақ-жауап:

  • Жиым дегеніміз не?

  • Жиым параметрлеріне сипаттама бер.

  • Жиымға мысалдар келтір (сандық, символдық, жолдық).

  • Кестелердің қандай түрлері бар, мысал келтір.

  • МЕКТЕП жиымында қандай біртекті элементтер болуы мүмкін? (оқушы, ұстаз, кіпхана, кітап,...)

  • АСПАН жиымында қандай біртекті элементтер болуы мүмкін?

  • Сызықтық кесте, тіктөртбұрышты кесте дегеніміз не, мысал келтір.

  • Мәліметтер қандай типтерге жіктеледі? (қарапайым және күрделі тип)


Интерактивті тақтадан Паскаль тілінде шығарылған есептер беріліп, нәтижеде қандай мән шығатынын табу керек.



Жаңа сабақты түсіндіру бөлімі:


Жиым – бұл бір атаумен (жиым идентификаторы) белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны.

Жиымның негізгі параметрлері мыналар: типі (сандық, символдық, логикалық), өлшемі (бірөлшемді, екіөлшемді ...) және көлемі (жиымдағы элементтердің саны).

Бірөлшемді жиымды Паскалда былай жазады:

: array [1..n] of элемент типі

Мұндағы:

- жиым (кесте) атауы,

1 - алғашқы элемент нөмірі, n- ақырғы элемент нөмірі,

-integer, real немесе string…болатын элемент типі,

array- (жиым) операторды белгілеуге арналған Паскалдың қызметші сөзі.

Тұрмыста тізбектелген сандарды, кестелердің реттелген жолдарын, фамилия тізімін көп пайдаланамыз, олар бірөлшемді (вектор) немесе екіөлшемді (матрица) жиым элементтері болуы мүмкін. Паскаль тілінде қарапайым айнымалылармен қатар жиым түрінде біріктірілген айнымалылар да жиі кездеседі.

Мысалы, нақты сандардан құрылған төмендегі тізбекті

1,6 14,9 -5,0 8,5 0,46 2,25 -9,85 6,27 5,7 -3,2

бірөлшемді жиым деп, оған А деп атау беруге болады. Жиымның бір элементі жиымның атымен белгіленеді де, тік жақша ішіне оның индексі қойылады. Яғни жиым элементтері индекстері бойынша реттеліп жазылады.

Программада индекс және индекс типі ұғымдарын шатастыруға болмайды.

Индекс типі жиымды сипаттағанда пайдаланылса, индекс жиым элементтерін белгілеу үшін операторлық бөлікте пайдаланылады. Индексті сипаттағанда қандай тип берілсе, индекс сол типте ғана болуы қажет.

Индекс өрнек, айнымалы немесе тұрақты түрінде берілуі мүмкін.

Сондықтан да көбінесе жиымдарды индексті айнымалылар деп те атайды. Ал индекссіз айнымалыларды жиымдардан ажырату үшін қарапайым айнымалылар деп атайды.


Тапсырмаларды орындау бөлімі:


Оқушыларға біріншіден есептің шығарылу жолы мысал арқылы түсіндіріледі.

Есеп: 5 сөзден тұратын сөздер тізбегі берілген. Ең ұзын сөзді анықтайтын программа жазыңыз.


1. Сөз жиымы белгілі sz[1..5] типі жолдық,

жиымдағы сөз нөмірі і – бүтін сан.

2. Ең ұзын сөзді анықтау керек sz[x] -типі жолдық және оның нөмірін x – (бүтін), символдар санын анықтау,

3. Ең ұзын сөзді табу үшін алғашқы сөздің ұзындығын max (бүтін) деп алып, оны келесі сөздің ұзындығымен салыстырамыз, егер ол сөзін ұзын болса ауыстырамыз, болмаса тексеруді ары жалғастырамыз. Ең соңында ұзын сөз анықталады.


program esep;

var sz:array[1..5] of string;

i,x,max:integer;

begin

write('әр жолға бірден 5 cөз енгіз ');

for i:=1 to 5 do

read(sz[i]);

max:=length(sz[1]); x:=1;

for i:=2 to 5 do

begin

if max

end;

writeln;

writeln('Ең ұзын сөз ',sz[x]);

writeln('Рет нөмірі ',x);

writeln('Сөздегі әріптер саны ',length(sz[x]));

end.



Есеп. 10 элементтен тұратын нақты сандардың жиымы берілген. (Кестеге қараңдар). Осы кестеде қанша оң сан бар екенін анықтайтын программа жазыңыз.


Математикалық модель.

1. Не белгілі? элемент нөмірі белігілі і- бүтін сан,

кесте белгілі nc[1..10] - типі нақты.

2. Не істеу керек? Оң сандар санын табу s - бүтін сан.

3. Қалай есептейміз?

Алдымен кесте элементтерін for операторы көмегімен енгіземіз. Тағы да сол оператор көмегімен барлық элементтердің оң екендігін тексереміз.

Сонымен i=1 … 10 дейін өзгереді кесте элементтерін енгіземіз

Тағыда i=1 … 10 дейін өзгереді, әр жолы егер nc[i]0 болса s мәнін 1-ге арттырып отырамыз.

Нәтижені экранға шығарамыз.

Сонда Pascal ABC-тегі программамыз былай болып шығады.


program esep;

var nc:array[1..50] of real;

i,s:integer;

begin

s:=0;

write('арасын бөліп 10 нақты сан енгіз ');

for i:=1 to 10 do

read(nc[i]);

for i:=1 to 10 do

if nc[i]0 then s:=s+1;

writeln;

writeln('Кестеде ',s,' оң сан бар');

end.


(Оқушыларға тапсырмалар үлестірме қағаз түрінде таратылады.)


Тапсырмалар:


Тапсырмаларды дәптерге орындаңдар;

Жоғарыдағы программаны жиымдағы

1. Теріс элементтердің санын шығаратындай;

2. 0-дерді санап шығатындай;

3. Оң сандардың қосындысын есептейтіндей;

4. теріс сандардың қосындысын есептейтіндей етіп өзгертіңіз.

Сабақты бекіту бөлімі:

Жаңа тақырыпты пысықтау мақсатында оқушыларға бекіту сұрақтары қойылады.



Сұрақтар:


1.Жиым дегеніміз не?(бір атаумен (жиым идентификаторы) белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны)

2. Жиымның негізгі параметрлері? (типі, өлшемі, көлемі)

3. Жиымның қандай типтері бар? (сандық, символдық, логикалық)

4. Жиымдар өлшемі бойынша қалай бөлінеді? (бірөлшемді, екіөлшемді)

5. Жиымның көлемі дегеніміз не? (жиымдағы элементтердің саны)

6. Бірөлшемді жиымды Паскалда қалай жазады? (atay : array [1..n] of )

7. Индекс қандай түрде беріледі? (өрнек, айнымалы немесе тұрақты түрінде берілуі мүмкін)

8.Индекссіз айнымалыларды жиымдардан ажырату үшін не қолданылады? (қарапайым айнымалылар)


Үйге тапсырма беру бөлімі:


Бағалау.

4



Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Информатика

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 9 класс

Скачать
Паскаль тіліндегі жиымдар. Саба? жоспары

Автор: Майканова Гульдерай Казтаевна

Дата: 28.01.2015

Номер свидетельства: 162801

Похожие файлы

object(ArrayObject)#864 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(44) "Саба? жоспары Массивтер "
    ["seo_title"] => string(25) "sabak-zhospary-massivtier"
    ["file_id"] => string(6) "214082"
    ["category_seo"] => string(11) "informatika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1432209242"
  }
}
object(ArrayObject)#886 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(137) "Мәлімет типтері. Стандартты функциялар. Стандартты типтерінің сипатталуы."
    ["seo_title"] => string(75) "m_limiet_tiptieri_standartty_funktsiialar_standartty_tiptierinin_sipattaluy"
    ["file_id"] => string(6) "388623"
    ["category_seo"] => string(11) "informatika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1486398111"
  }
}
object(ArrayObject)#864 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(84) "Мәліметтерді енгізу және шығару операторлары"
    ["seo_title"] => string(53) "m_limiettierdi_ienghizu_zh_nie_shyg_aru_opieratorlary"
    ["file_id"] => string(6) "364869"
    ["category_seo"] => string(11) "informatika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1480654015"
  }
}




ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства