Железо и его соединения.

Шы??ырлау колледжіні?

химия ж?не биология п?ндеріні?

о?ытушысы: Э.Т Багиджанова

Саба?ты? та?ырыбы: Кальций ж?не оны? ?осылыстары
Саба?ты? ма?саты:
Білімділігі: Периодты? ж?йедегі орны бойынша кальций атомыны? ??рылысы, ?асиеттері, оны? ?осылыстары, к?нделікті ?мірде ?олдану салаларымен таныстыра отырып, ал?ан білімдерін жадында са?тау, ойлау ?абілетін дамыту, білімге ??штарлы?ын, д?ниетанымды? к?з?арасын арттыру.
Т?рбиелілігі: О?ушыларды ?йымшылды??а, т?зімділікке, ??ыптылы??а, жауапкершілікке т?рбиелеу.
Дамытушылы?ы: О?ушыларды? ?з бетімен, ?жыммен ж?мыс істеу біліктіліктерін дамыту, есте са?тау, ой - ?рісін дамыту, ?мірдегі к?рген деректерді пайдалана білуіне ж?не шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге да?дыландыру.
Саба?ты? т?рі: Д?ст?рлі саба?.
Саба?ты? типі: Аралас саба?.
Саба?ты? ?дісі: С?ра? – жауап, зертханалы? т?жірибе, топты? ж?мыс, тірек – сызбалармен ж?мыс
К?рнекілігі: Д. И. Менделеев кестесі, тірек сызбалар, слайд, реактивтер

Саба? кезе?і

І. ?йымдастыру:
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау:
І?. Жа?а саба?ты бекіту:

?І. ?орытынды жасау, ба?алау:
?. ?й тапсырмасы:

Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і ( о?ушылармен с?лемдесу,тізім бойынша т?гелдеу,психологиялы? дайындау)
М??алім: Салеметсі?дер ме, о?ушылар! ?з орындары?ыз?а отыры?ыздар, біз саба?ты бастайы?, б?л саба? сіздерге жемісті, е? бастысы – пайдалы болады деп ойлаймын!

ІІ. ?й тапсырмасы «Бинго» ойыны барысымен с?ралады:
1. Кендер деп нені айтады?
Жауабы: ?нерк?сіптік ?діспен металдар алынатын минералдарды кендер деп атайды.
2. ?аза?стан ?азба байлы?тарыны? металлогендік картасын жаса?ан кім?
Жауабы: ?. И. С?тбаев
3. Жемірілу (коррозия) деген не?
Жауабы: ?орша?ан орта факторларыны? ?серінен болатын металды? желіну ??былысы жемірілу (коррозия) деп аталады.
4. Ж?мса? металл?
Жауабы: Литий
5. Электролиттік диссоциация теориясын аш?ан ?алым?
Жауабы: С. Аррениус
6. Кремний ?ыш?ылыны? т?здары ?алай аталады?
Жауабы: Силикаттар
7. С?йы? металл?
Жауабы: Сынап
8. К?міс ?асы? шыны ста?ан?а ?ара?анда жылуды неше есе ?ткізеді?
Жауабы: 500 есе
9. Е? ?иын бал?итын металл?
Жауабы: Вольфрам
10. ?анны? ??рамында кездесетін металл?
Жауабы: Темір

11. Металдарды оларды? ?осылыстарынан химиялы? белсендірек металдармен тоты?сыздандыру ?дісі?
Жауабы? Металлотермия
12. Шыныны? формуласы ?андай?
Жауабы: Na2O*CaO* 6SiO2 (та?та?а жазу)
13. «Адамзат аш?ан алаш?ы метал - алтын»- деп айт?ан неміс ?алымы кім?
Жауабы: К. Маркс
14. Металдарды алуды? жалпы ?дістері нешеге б?лінеді, ж?не оларды ата?
Жауабы: пирометаллургиялы?, гидрометаллургиялы?

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Железо и его соединения. »

Шыңғырлау колледжінің

химия және биология пәндерінің

оқытушысы: Э.Т Багиджанова

Сабақтың тақырыбы: Кальций және оның қосылыстары
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Периодтық жүйедегі орны бойынша кальций атомының құрылысы, қасиеттері, оның қосылыстары, күнделікті өмірде қолдану салаларымен таныстыра отырып, алған білімдерін жадында сақтау, ойлау қабілетін дамыту, білімге құштарлығын, дүниетанымдық көзқарасын арттыру.
Тәрбиелілігі: Оқушыларды ұйымшылдыққа, төзімділікке, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Дамытушылығы: Оқушылардың өз бетімен, ұжыммен жұмыс істеу біліктіліктерін дамыту, есте сақтау, ой - өрісін дамыту, өмірдегі көрген деректерді пайдалана білуіне және шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыландыру.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, зертханалық тәжірибе, топтық жұмыс, тірек – сызбалармен жұмыс
Көрнекілігі: Д. И. Менделеев кестесі, тірек сызбалар, слайд, реактивтер

Сабақ кезеңі

І. Ұйымдастыру:
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
ІҮ. Жаңа сабақты бекіту:

ҮІ. Қорытынды жасау, бағалау:
Ү. Үй тапсырмасы:

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі ( оқушылармен сәлемдесу,тізім бойынша түгелдеу,психологиялық дайындау)
Мұғалім: Салеметсіңдер ме, оқушылар! Өз орындарыңызға отырыңыздар, біз сабақты бастайық, бұл сабақ сіздерге жемісті, ең бастысы – пайдалы болады деп ойлаймын!

ІІ. Үй тапсырмасы «Бинго» ойыны барысымен сұралады:
1. Кендер деп нені айтады?
Жауабы: Өнеркәсіптік әдіспен металдар алынатын минералдарды кендер деп атайды.
2. Қазақстан қазба байлықтарының металлогендік картасын жасаған кім?
Жауабы: Қ. И. Сәтбаев
3. Жемірілу (коррозия) деген не?
Жауабы: Қоршаған орта факторларының әсерінен болатын металдың желіну құбылысы жемірілу (коррозия) деп аталады.
4. Жұмсақ металл?
Жауабы: Литий
5. Электролиттік диссоциация теориясын ашқан ғалым?
Жауабы: С. Аррениус
6. Кремний қышқылының тұздары қалай аталады?
Жауабы: Силикаттар
7. Сұйық металл?
Жауабы: Сынап
8. Күміс қасық шыны стақанға қарағанда жылуды неше есе өткізеді?
Жауабы: 500 есе
9. Ең қиын балқитын металл?
Жауабы: Вольфрам
10. Қанның құрамында кездесетін металл?
Жауабы: Темір

11. Металдарды олардың қосылыстарынан химиялық белсендірек металдармен тотықсыздандыру әдісі?
Жауабы? Металлотермия
12. Шынының формуласы қандай?
Жауабы: Na2O*CaO* 6SiO2 (тақтаға жазу)
13. «Адамзат ашқан алашқы метал - алтын»- деп айтқан неміс ғалымы кім?
Жауабы: К. Маркс
14. Металдарды алудың жалпы әдістері нешеге бөлінеді, және оларды ата?
Жауабы: пирометаллургиялық, гидрометаллургиялық

ІІІ. Жаңа сабақ.
Сабақтың жоспары:
1 - бөлім Қайталау - оқу анасы
2 - бөлім Білгенге - маржан
3 - бөлім Ізденген жетер мұратқа
Сабақ жоспары түсіндірілгеннен кейін әр топтың алдына үлестірме тапсырмалар тапсырылады.

1 – бөлім. Қайталау – оқу анасы.
I топ тапсырмасы: «Д. И. Менделеевтің заңы мен жүйесі» тақырыбынан алған теориялық білімдеріңізге сүйеніп, кальций элементіне сипаттама беріңіздер. (Периодтық жүйе пайдаланылады)

II топ тапсырмасы:
Кальцийдің химиялық қасиеттерін сипаттайтын мына рекция теңдеулерін аяқтаңыздар.
1. Са+Cl₂
2. Са+S
3. Са+Н₂
4. Ca+O₂
5. Ca+HCl
6. Ca+H₂O

III топ тапсырмасы:
Тотығу дәрежесі №2 - ге тең, 8 гр металл сумен реакцияласқанда 4, 48л сутегі (қ. ж.) бөлінді. Металдың Аr анықтап, оны атаңыз.
Шығарылуы: Ме + 2Н₂ О → Ме(ОН) ₂+ Н₂↑
8/4, 48=х/22, 4
х =40 г (Са)
Жауабы: Аr = 40 г (Са)
Осы тапсырмалар бойынша әр топ өздерінің білімін ортаға салды, ары қарай мұғалім толықтырды.

2 – бөлім. Білгенге – маржан.
Мұғалім тірек сызбаны пайдалана отырып кальцийдің адам ағзасы үшін маңызы, кальцийдің табиғатта таралуы, физикалық қасиеттері, химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы, қосылыстары жайлы әңгімелейді.

Құрамы: Кальций
1808 ж ағылшын ғалымы. Г. Дэви ашты

IV период Са40
II топ негізгі топша
2е 8е 8е 2е
Маңызы:
Адам ағзасы – 1кг
Орта есеппен күніне – 0, 5 гр
Са₂+ ----------------- қан ұю
Са₃(РО4) ₂ -------- сүйек, тіс, бауыр, бүйрек, жүрек
Тағамдар --------- сүт, сүзбе, сыр, жұмыртқа

Әктас қалай пайда болды?
Бор - мұхит пен теңіздерде тіршілік ететін ұсақ ағзалардың қабыршақтары мен қаңқаларынан пайда болады. Олардың әктен түзелген қаңқаларынан теңіз, мұхиттарда, су астында үйінді пайда болады. Қаңқалар үйіндісінен жартас - риф және шеңберлі жартас - атолл түзіледі. Әк алуға көбінесе рифтегі көп қармалауышты маржандардың қаңқалары пайдаланады. Бор бор дәуірінде түзілген, тау жер бетінде тұтас жота болып көтерілген.

Табиғаттағы айналымы.
Калиций карбонатының гидрокорбанатқа және керісінше айналу реакциясы.
Жаңбыр және басқа табиғи сулар ауадағы көмірқышқыл газын ерітіп, көмірқышқылын түзеді:
Н₂О + СО₂→ Н₂СО₃
Са(НСО) 3 → Н2 СО3 ↓ + Н2О + СО2↑

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.
Үш топқа тапсырма беріледі.
1-топ: Оқушылық деңгей.

2 - тапсырма:
Кальцийдің өздеріңіз білетін, күнделікті өмірде кездестіріп жүрген қандай қосылыстарын білесіздер?

3 - тапсырма.
Егер қышқылдың шығымы 80% болса, онда 31т кальций ортофосфатынан қанша ортофосфор қышқылын алуға болады?

Шешуі: 31 Х
Ca3(PO4) 2+3H2SO4=3CaSO4+2H3PO4
310г/моль 98г/моль
31 X
310 196 X=196*31/310=19. 6
Егер қышқылдың шығымы 80% болса
19. 6 100%
X 80% X=19. 6*80/100=15. 68т.

2 топ: Эвристикалық деңгей.
2 - тапсырма.

Мына айналуларды жүзеге асырыңыздар:
СаО → Са(ОН) 2 → СаСО3 → Са(НСО3) 2 → Ca(ClO) 2

3 - тапсырма
Таза кальций карбонатының 50кг массасын қақтағанда оның массасы 4. 4 г кемиді. Кальций карбонатының қанша проценті ыдырайды?

Шешуі:
X 4. 4
CaCO3 = CaO+CO2
100 г/моль 44г/моль
100 44
X 4. 4 X=100*4. 4/44=10кг CaCO3
Енді ыдыраған кальций карбонатының массалық үлесін есептейміз.
W=10/50=0. 2 немесе 20%

3 топ: Шығармашылық деңгей
2 - тапсырма
Реакциялардың иондық теңдеулерін құрыңыздар:
1. Са(ОН) 2 → СаСО3
2. СаСО3 → Са(НСО3) 2
3. Са(НСО3) 2 → СаСО3

3 - тапсырма «Мен кіммін?»
Бер.: Шешуі:
W (Cu) = 40% Са: C: O = 40/40: 12/12: 16/48 = 1: 1: 3
W (C) = 12% Жауабы: СаСО3
W (O) = 48%
T/k: CaxCyOz -?

ІҮ. Қорытынды жасау. Бағалау. Сабаққа қатысқан оқушылардың белсенділігін бағалау.
Мұғалім: Бүгінгі сабаққа белсенді қатысқан, есеп шығарып, сұрақтарға жауап берген оқушылар түгелдей бағаланды.

Ү. Үй тапсырмасы.
Үйге тапсырмасы.
1 топқа: Кальций және оның қосылыстары тақырыбын оқу, тірек -сызбарларды пайдалана отырып, реакция теңдеулерін жазып келу
2 топқа: Оқулықтағы №4, №5 жаттығу (168- бет)
3 топқа: Ізденіп реферат жазу.
Сабақ аяқталды, сау болыңыздар!