Металдарды? периодты? ж?йедегі орны ж?не атомдарыны? ??рылысы
Саба?ты? ма?саты: О?ушыларды периодты? кестедегі металдарды? орнын, атом ??рылысыны? ерекшеліктерін білуге ж?не о?ушыларды? саба??а деген белсенділігін арттыру ма?сатында ?осымша материалды пайдалану?а да?дыландыру, ойлау ?абілетін дамыту, ?з білімін ?зі тексеріп ба?алай білуге ?йрету.
Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру б?лімі.
2. Химиялы? диктант (жа?а саба??а дайынды? кезе?)
3. Жа?а саба?
4. О?ушыларды? хабарламалары
5.Бекіту
Топты? с?ра?
Де?гейлік тапсырмалар.
6. ?орытынды
Венн диаграммасы
?.Мырзалиевті? «Менделеев кестесі» ?ле?і.
7. ?йге тапсырма, ба?алау.
?йымдастыру б?лімі:
С?леметпе о?ушы ?рендерім,
То?ы?ан к??іліне білімдерін.
?ткізген саба?ты ?ызы?ты етіп,
Жігерлен, білім болсын с?йенгені?.
М??аліміні? кіріспе с?зі:
О?ушыларды? саяхат?а дайынды?ын білген со?, сызбан?с?адан саяхат ба?ыттарын к?рсетем. Саяхат?а шы?у ?шін класты 3 топ?а б?лемін, топ басшыларын сайлаймын.
Берейік енді ерік ?иял?а да,
?айтайы? саяхаттап металдар?а.
Сендерден с?ра?ына жауап к?тіп,
Кезекте т?р ?рбір аялдама.
1 – аялдама – «?ткенді ?мыпта, ол –болаша?ты? ?стазы».
Б?л аялдамада ?ткен тарау?а шолу, я?ни жа?а саба??а дайынды? ретінде химиялы? диктант аламын.
1. К?міртегіні? аллотропиясы.
2. К?дімгі шыныны? формуласы.
3. C – Si – Ge – Sn – Pb ?атарында элементерді? бейметалды? ?асиетіні? ?згеруі.
4. ?андай зат ??р?а? м?з деп аталады?
5. Иіс газы мен к?мір?ыш?ыл газыны? айырмашылы?ын жаз.
6. Фосфинні? аммиактан ?згешелігі.
7. Азот ?ыш?ылыны? т?здары ?алай аталады ?
Топ басшылары топтарында?ы о?ушыларды? химиялы? диктантын тексеріп, ба?алау пара?ына ба?асын ?ояды.
2 – аялдама – «Білгені?- бір то?ыз, білмейтіні? то?сан то?ыз».
Б?л аялдамада жа?а саба?ты т?сіндіру.
3 – аялдама - «Талапты?а н?р жауар».
О?ушыларды? жаз?ан м?нжазбаларын, ?осымша хабарламаларын ты?дау.
4 –аялдама – «Ерінбей талмай т?гіп тер, білгені? ?стіне біле бер».
Топ?а с?ра?.
1. Мына ?ле? жолдарыны? ма?ынасын т?сіндіру.
К?місті алтын менен кім білмейді,
?олда болса, ?уанып кім к?лмейді.
Химиктерге жа?пайтын не сыры бар,
?р?ашан «жаман металл» ??р?ыр дейді. (Активсіз металл)
2. ?зі жылтыр к?містей,
Ж?мса?ты?ы та?ы бар.
Же?ілдігін ескерсе?,
Пайлаланар жері табылар (Алюминий)
3. Жазылуы бойынша о?ыса? – элемент,
Керісінше о?ыса? - ?ткізгіш,
Ойла?даршы ?андай элемент (мыс-сым)
4. Бірінші б?лігі - тас?ын су, екінші б?лігі мал ??ла?ына салынатын белгі. Ойла?даршы ?андай элемент (селен)
5. От к?мір жейді, тот...(темір жейді)
?ле? - ... (алтын) с?з - .... (к?міс)
А?ыл арымас ...............алтын шірімес.
6. Алтын тапса? - ..........(санап ал)
7. Алтынды еріте білмеген - ............(ірітер)
Теріні илей білмеген - ...........(шірітер)
8. ?ара жер адамзат?а бол?ан мекен,
?азына іші тол?ан ?р т?рлі кен.
Ішінде ж?з мы? т?рлі асылы бар,
Соларды? е? арты?ы немене екен. (темір)
9. К?містей ?зі жылтыр,?зі с?йы?.
?андай металл, ??рал жасар,оны ??йып (сынып)
10. «Алтынменен аптатып
К?міспенен к?птетіп
З?улім сарай ?й берген» ?ле? жолы ?ай а?ындікі. (Ж.Жабаев)
5 – аялдама. «Білім алар баланы?, о?у болар ермегі»
Де?гейлік тапсырма
1- де?гей 3 балл тест.
1. Металдар периодты? ж?йеде ?алай орналас?ан?
А) периодты? ж?йені? жо?ар?ы жа?ында
?) периодты? ж?йені? т?менгі жа?ында
Б) ІІ – ІІІ периодты? со??ы жа?ында
В) тек ?ана І топтаорналас?ан.
2. Т?ра?ты тоты?у д?режесін к?рсететін металл?
А) мыс ?) магний Б) ?ттегі В) к?мір.
3. І топта орналас?ан металл
А) литий ?) бром Б) сутегі В) гелий
4. Кіші период ж?не ?лкен периодты? ж?п ?атарында металдарды? ?аттылы?ы бал?у температурасы, ты?ызды?ы ?алай ?згереді.
А) кемиді
?) алдымен кемиді, сосын артады
Б) артады
В) артады, сосын кемиді.
2 де?гей (4 балл)
1. Мына элементтерді? ?айсылары металдар?а жатады: Ne, P, Zn, As, Cl, Cu, Br, He.
2. Берілген элементтерді металды? ?асиеттеріні? ?су реті бойынша орналастыры?дар.
1. Na, Li, Cs, Pb, K
2. Al, Na, Mg,
3 де?гей (5 балл)
1. Массасы 3,42 грамм сілтілік металл сумен ?рекеттескенде ?алыпты жа?дайда 0,448л сутегі б?лінеді. Б?л ?андай металл?
2. ns2np1 электронды? формуласына с?йкес келетін металдарды аны?та?дар.
6 - аялдама. «То?сан ауыз с?зді? тобы?тай т?йіні бар».
Венн диаграммасы
Металдар Бейметалдар
?адыр Мырзалиевты? «Менделеев кестесі» ?ле?ін жат?а айтып береді.
7-аялдама «Бір т?йір д?нде бір тамшы тер бар».
Ба?алау.
Топ басшыларыны? ба?аларымен салыстыра отырып ба?алау.
?йге тапсырма. §26 Металдарды? периодты? ж?йедегі орны ж?не атомдарыны? ??рылысы та?ырыбын о?у ж?не д?ст?рлі емес есеп шы?ару.
К?міс т?сті а? металл су бикешті ?натып ?алады. Олар бір – біріне ?атты ?ашы? болады, біра? металды? к?шті с?йы? к?зетшісі к?зетіп, отырады., ал с?йы? ?шін суды? ??ны жо? еді. Бір к?ні ойда жо?та металл сумен кездесіп, ?уаныштан су ??ша?ына алтындай аптап жалынмен енеді. Олардан ?демі, с?йкімді бикеш д?ниеге келеді. Б?л бикешкеде бірнеше жігіттер табынады. Бикеш бір жігітпен кездескенде, мыл?ау болып сазарады. Екіншісімен кездескенде ж?регі жарыла жаздап ?уанып, ?ял?аннан беті к?лгін тартады. Сонымен осы жігітке ?йленеді.
Есептегі белгісіз металл, оны? к?зетшісі, д?ниеге келген бикеш ж?не бикешке ?ашы? жігіттерді? есімін табу?а беру.