Разработки уроков с применением стратегий критического мышления

Уроки химии с казахским языком обучения составлены с применением стратегий критического мышления.Положительная мотивация использования стратегий критического мышления заключается в том что она позволяет соединить обучение и воспитание в один целостный процесс развития творческой личности.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Разработки уроков с применением стратегий критического мышления»

Сынып: 9

Пән: химия

Мұғалім: Шурыкпаева Ж.Ж.

Сабақтың тақырыптары: Күшті және әлсіз электролиттер. Электролиттік диссоциациялану дәрежесі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: электролиттік диссоциацияның шамасы туралы түсінік қалыптастыру; күшті және әлсіз электролиттердің айырмашылығын дәлелдеу. Электролиттік диссоциациялану дәрежесі және оның белгіленуі туралы мағлұмат беру.
Дамытушылық: күшті және әлсіз электролиттер маңызын түсіндіре білу.
Тәрбиелік: Ұлтшылдықққа тазалыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білім мен білікті қалыптастыру

Сабақ түрі: аралас

Сабақтың барысы:

№

Сабақ құрылымы

Мұғалімнің іс – әрекеті

Оқушының іс – әрекеті

І. Ұйымдастыру кезеңі

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

Сабаққа дайындалады.

Оқу құралдарын түгендеп, сабаққа зейіндерін аударады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша жаттығу тексеру.

Электролиттер мен бейэлектролиттер дегеніміз не?

Үй тапсырмасын айтады.

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі

І. Қызығушылығын ояту

Электролиттердің молекулалары толық диссоциациялана ма әлде жартылай диссоциациялана ма?

Электролиттердің диссоциациялануы неге байланысты?

Бірдей мөлшерде, бірдей концентрацияда алынған тұз және сірке қышқылының электрөткізгіштігіне жүргізілген көрнекті тәжірибенің негізінде, оқушылар бұл ерітінділердің электрөткізгіштігі әртүрлі болатыны туралы қорытынды жасайды.

ІІ. Мағынаны тану
Тұз қышқылы сірке қышқылына қарағанда иондарға көбірек диссоциацияланады. «Диссоциациялану дәрежесі» ұғымы және α = — .... (мұндағы n – иондарға ыдыраған бөлшектер саны, N – еріген молекуланың жалпы саны) формуласының мәнін нақты мысалдармен түсіндіреді. Мысалы, 20С⁰-та тұз қышқылының концентрациясы с (НСl) = 0.9 моль/л болған жағдайда диссоциациялану дәрежесі:

α = 0,91 немесе 91%.

Содан соң оқушыларға деңгейлі тапсырмалар бойынша оқулықпен өзіндік жұмыс орындау ұсынылады.

Тапсырма. Оқулықты пайдаланып, мына сұрақтарға жауап беріңдер.

1.«Ерітіндіде сірке сірке қышқылының диссоциациялану дәрежесі 0,013% немесе 1,3%-ке тең» деген сөйлем нені білдіреді?

2.Электролитті суда еріткенде әрбір 100 молекуладан:

а) 70;

ә) 5 молекула ионға ыдыраған жағдайда оның диссоциациялану дәрежесі неге тең болады?

3. Бейорганикалық қосылыстардың әртүрлі класына жататын электролиттерге 2 мысалдан келтіріңдер: а) күшті; ә) орташа; б) әлсіз.

4. Электролитті суда еріткенде әрбір 100 молекуланың 70-і немесе 10-ы иондарға ыдыраған жағдайда, электролиттің диссоциациялану дәрежесі неге тең?

5. Диссоциациялану дәрежесі 0,31%-ке, 50%-ке, 25%-ке тең дегенді қалай түсінуге болады?

Мұғалімнің мүмкіндігіне қарай диссоциациялану дәрежесінің концентрацияға, температураға және электролиттің табиғатына тәуелділігін экспериментті түрде көрсетуіне болады. Мысалы, электрөткізгіштікті сынайтын аспапты пайдаланып, сірке қышқылының электрөткізгіштігін тексеруді қарастырамыз. Алғаш электр шамы әлсіз ғана жылтыраса, ерітіндіге су құйған сайын шам жарқырап, жануы күшейе түседі.

Диссоциациялану дәрежесінің электролиттің табиғатына тәуелділігін NaOH және KOH, HF және HCl электролиттерінің электрөткізгіштігін салыстыру мысалында қарастырамыз.

Сондай-ақ электролиттік диссоциациялану дәрежесінің температураға тәуелділігін де көрсетуге болады. Бұл үшін құралдың жоғары жағындағы сымғ амперметрді қосамыз, ал электрөткізгіштікті сынайтын аспапты стақандағы қыздырылған (қайнатуға жеткізбей) және қыздырылмаған сірке қышқылының ерітіндісіне саламыз.

Күшті және әлсіз электролиттер туралы ұғым бекіту үшін оларменг бірге мынадай кестені толтыруға болады.

Оқулықпен жұмыс жасайды. Қосымша жаттығулар мен тапсырмаларды орындайды.

IV. Сабақты бекуті кезеңі

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау

Кестені толтыр

Сулы орта үшін электролиттердің жіктелуі.

Қосылыс кластары	Электролиттер
Қосылыс кластары	күшті	орташа	әлсіз
Қышқылдар	HI, HBr, H₂SO₄, HclO₄, HNO₃, HCl	H₃PO₄, H₂SO₃	H₂CO₃, HF, H₂S, H₂SiO₃, HCN, CH₃, COOH
Негіздер	1	-	NH₄OH және ерімейтін негіздер
Тұздар	Еритін тұздар	-
	α – 70 – 90%	α – 3 – 30%	α – 1 – 3%

Сабақтың қорытындысында суды электролиттік диссоциация тұрғысынан қарастырып, оқушылар мынадай сұраққа жауап іздейді. Неліктен суды қышқылға да, негізге де жатқызады? Бұл сұраққа жауап беру үшін оқушыларға мынадай тақырыпта қысқаша хабар дайындауды ұсынуға болады.

Су-табиғаттағы ерекше заттардың бірі(мұғалім тақырыпқа қажетті қосымша әдебиеттерді көрсетеді).

Білімді бекіту үшін бақылау сұрақтары және эксперименттік есептер шығаруға болады.

1.Электролиттік диссоциациялану дәрежесі деген не және ол қандай жағдайларға тәуелді?

2.Күшті және әлсіз электролиттердің қайсысында иондар берік байланысқан?

3.Концентрациялы сірке қышқылының электрөткізгіштігін сынаңдар. Электр тоғының пайда болмау себебін түсіндіріңдер.

4.Сірке қышқылының шамалы мөлшерін суда және бензинде ерітіп, электрөткізгіштігін тексеріңдер. Байқалған құбылысты түсіндіріңдер.

Деңгейлік тапсырмаларды орындайды.

Кесте толтыру.

Фронталды сұрақтарға жауап беру.

IV. Рефлексия

білемін	білдім	білгім келеді

Кестені толтыру

V.Оқушыларды бағалау

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

Күнделіктеріне баға қойдыру.

VІ. Үйге тапсырма

§4. 1-7 жаттығулар және жұмыс дәптерінен, есептер жинағынан тапсырмалар.

Үй тапсырмасын күнделікке жазып алу.

Сынып: 9

Пән: химия

Мұғалім: Шурыкпаева Ж.Ж.

Сабақтың тақырыбы: Электролиттік диссоциациялану теориясы тұрғысынан

тұздардың қасиеттері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: электролиттік диссоциациялану теориясы тұрғысынан қышқылдардың, негіздердің және тұздардың қасиеттері туралы оқушылар білімін жинақтау және тереңдету; оқушылардың иондық реакция теңдеуін құру дағдысын жетілдіру;

Дамытушылық: электролиттік диссоциация теориясы арқылы заттардың қасиеттері туралы түсініктерін дамыту. Әртүрлі класс заттарының генетикалық туыстығы туралы түсінікті иондық деңгейде әрі қарай дамыту;

Тәрбиелік: өз еркімен жұмыс жасауға, ойын жеткізе білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: жаңа білім мен білікті қалыптастыру

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру

кезеңі

- амандасу, түгендеу, оқушылардың және кабинеттің сабаққа дайындығын тексеру

- сабақтың тақырыбын жариялау. Оқушылар тақырыпқа байланысты сабақтың мақсатын құрайды. Топқа бөліну

Қызығушылықты ояту

Топтық жұмыс

І топ

1 тапсырма. Мына химиялық терминдердің– антонимін табыңыз (мысалы: Химия / Алхимия):
1. Электролит; бейэлектролит

2. Катализатор; ингибитор

3. Тотықтырғыш; тотықсыздандырғыш

4. Күшті электролит; әлсіз электролит

5. Гидрлеу; дегидрлеу

6. Гидратация; дегидратация

ІІ топ

1 тапсырма. Мына химиялық терминдердің– антонимін табыңыз (мысалы: Химия / Алхимия):

1. Катион; анион

2. Анод; катод

3. Физикалық қасиеттер; химиялық қасиеттер

4. Металдар; бейметалдар

5. Оң заряд; теріс заряд

6. Конденсация; булану

ІІ топ

1 тапсырма. Мына химиялық терминдердің– антонимін табыңыз (мысалы: Химия / Алхимия):

1. Әлсіз электролит; күшті электролит

2. Тотығу; тотықсыздану

3. Диссоциация; ассоциация

4. Донор; акцептор

5. Қосылу реакциясы; айырылу реакциясы

6. Электролит бейэлектролит

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

«Иондар алмасу реакциясы» тақырыбын бекіту және тексеру мақсатында өзіндік тапсырмалар орындауды ұсынамыз.

2 тапсырма. Төменде берілген реакция теңдеулерін теңестіріп, толық және қысқартылған иондық түрде жазыңдар.

I нұсқа

HNO₃ + Ba(OH)₂ →Ba(NO₃)₂ + H₂O
AgNO₃ + K₃PO₄→ Ag₃PO₄ + KNO₃
BaCO₃ + HCl → BaCl₂ + H₂O + CO₂

II нұсқа

NaOH + FeCl₂ →Fe(OH)₂ + NaCl
CaCO₃ + HNO₃ →Ca(NO₃)₂ + H₂O + CO₂
Ca(OH)₂ + HCl →CaCl₂ + H₂O

Мағынаны тану

«Миға шабуыл»

І топ. Электролиттік диссоциациялану тұрғысынан қышқылдарға анықтама беріңдер.

Мына қышқылдардың диссоциаицялану теңдеуін жазыңдар: HCl, H₂S, HNO₃, H₂SO₄, H₃PO₄ және олардағы ортақ иондардың астын сызыңдар.

ІІ топ. Электролиттік диссоциациялану тұрғысынан негіздерге анықтама беріп, мысал келтіріңдер.

Барлық негіздер (еритін және ерімейтін) тұздармен әрекеттесе ме жоқ па, соны анықтаңдар. Ерітіндіде мына заттардың арасындағы реакцияны жүзеге асырыңдар: NaOH және BaSO₄; KOH және FeCl₃; МgCO₃ және Cu(OH)₂; Ca(OH)₂ және Cu(NO₃)₂.

Молекулалық, толық және қысқартылған иондық теңдеулерін жазыңдар.

ІІІ топ. Электролиттік диссоциациялану тұрғысынан орта, қышқыл және негіздік тұздарға анықтама беріп, мысалдар келтіріңдер.

Мына қышқылдар мен тұздар ерітінділері арасындағы алмасу реакциялары жазып, талданады: H₂SO₄ және BaCl₂, HCl және AgNO₃, HCl және CaCO₃. Реакцияның молекулалық иондық теңдеулерін жазыңдар.

Рефлексия

Деңгейлік тапсырмалар

I деңгей

Төменде көрсетілген заттар ерітінділерін бір-біріне құйғанда қай жағдайда реакция аяғына дейін жүреді, қайсысында реакция қайтымды?

а ) NaOH және CuSO₄

ә) NaOH және H₃PO₄

б) CuSO₄ және Nа₂CO₃

II деңгей

Берілген айнаымдарды жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін жазыңдар:

CuCl₂→Cu(OH)₂→CuSO₄

III деңгей

Мына бөлшектердің әрекеттесуі нәтижесінде жүретін реакция теңдеуін жазыңдар:

а)CuO + 2H⁺ → ә)2OH^- + Cu²⁺→ б)H⁺ + OH^- →

Үйге тапсырма

§10 (44-47 бет), №6,7,8 (48 бет), терминдерге анықтама беру

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

Жеткен нәтиже

Оқушылар егер реакция нәтижесінде түзілетін заттардың біреуі тұнбаға түссе немесе газ күйінде бөлінетін болса, еритін тұздардың сілітілермен, қышқылдармен және тұздармен әрекеттесу реакциясы аяғына дейін жүреінін біледі.

Сынып: 9

Пән: химия

Мұғалім: Шурыкпаева Ж.Ж.

Сабақтың тақырыбы: Азот оксидтері. Аммиак

Сабақтың мақсаты:

Периодтық жүйедегі азоттың орнына байланысты оны V топ элементі ретінде сипаттау; физикалық және химиялық қасиеттерімен танысу; азоттың маңызды қосылыстарының құрылысын, қасиеттерін, аммоний тұздарының маңызды қасиеттерін қарастыру;

Әдіс- тәсілдер: СТО элементтері; диалогтық оқыту әдісі, жеке, жұптық жұмыс, топпен жұмыс; ой қозғау, деңгейлік тапсырмалар, бейнероликтер, тест тапсырмалары

Оқып-үйренудің нәтижесі: топпен жұмыс жасай алады; сыни сұрақтар қояды және сұрақтарға жауап бере алады; Ізденімпаздылық қабілеттері артады.

Дереккөздер мен ресурстар: стикер, бояулар, үлестірмелер, бейнежазбалар

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

— Оқушылармен амандасу.

— Сыныпта жағымды психологиялық ахуал туғызу. Ойсергек«Атомдар мен молекулалар»

— Оқушыларды топқа бөлу. (2 топқа бөлу, топ жетекшілерін сайлау)

— Жұмбақ айту арқылы сабақ тақырыбын, мақсат, міндеттерін айқындау.

Бірінші бөлігі көп емес мағанада, екінші бөлігі «тілсіз жау» мағанадағы химиялық элемент. Айтыңыздаршы ол қай элемент?

« Өзің еңбектену арқылы өзің үшін де басқалар үшін де барлығын өзің істейсің, ал еңбегің нәтижесіз болса, қаймықпа тағы да тырысып көр » деген орыстың ұлы ғалымы, химияның атасы Д.И.Менделеевтың сөзімен сабағымызды бастаймыз.

І. Жаңа сабақ.

Білу кезеңі. «Ой шабуыл» әдісі арқылы оқушыларға мәтін таратылып, жеке жұмыс жүргізіліп сұрақ қойылады.

Сіздің ойынызша бұл мәтінде не туралы айтылатын болады?

Түсіну. «Ойлан-жұптас- бөліс» әдісі. Химиялық элемент таңбасы мен формулалары бойынша оқушыларды жұптастыру.

1-жұп: Азот; Азот (ІІ) оксидтері.

ІІ –жұп: Азот (ІҮ) оксидтері; Оттек :

IIІ – жұп: Аммиак. Сутек .

Қолдану. Деңгейлік тапсырма

Реакция теңдеуін толықтыр:

1. N ₂ + → NH₃

2. NH ₃ + → NH ₄OH

3. NН ₄OH + → NH ₄Cl

Тапсырма. Сөйлемді толықтыр

Аммиакты жинайды – аузын төмен қаратып (неге?____________________________)

Анықтайды: иісі бойынша (қандай?______________________________),

Лакмус қағазы көгереді (бұл нені білдіреді?____________________________)

Екі шыны таяқшаны алып, біріншісін аммиак суына, екіншісін конц. Тұз қышқылына батырып, екі таяқшаны бір –біріне жақындатса түтінденеді (бұл нені білдіреді?______________________________________________________________________)

Талдау.«Топтық жұмыс»

Зертханалық тәжірибе. Бейнеролик.

«Азотты» және «Аммиакты» лабораторияда алу бейнероликті көріп, сұрақтарға жауап беріп, қорытынды жасаңдар.

Жинақтау.

I-топ «Графикалық диктант»

№	Тапсырма	Ия	Жоқ
1	Амииак – өткір иісті түссіз газ	+
2	Аммиактың формуласы – NO₂		+
3	Аммоний тұздары суда ерімейді		+
4	Аммиактың судағы ерітіндісі аммоний гидроксиді	+
5	Аммоний хлориді тыңайтқыш ретінде қолданады	+

IІ-топ «Сәйкестендіру тесті»

1	Донорлы –акцепторлы механизмі бойынша түзіледі	Ауаның 78% — ын құрайды
2	NH₄ NO₃	N₂
3	Тыныс алуды қолдамайтын газ	Чили селитрасы
4	NaNO₃	NH₄⁺
5	Тыныс алуды қолдамайтын газ	Аммоний нитраты