Та?ырыбы: Кальций, атом ??рылысы, ?асиеттері
Ма?саты:
1. Білімділік. ІІ А топ металы кальцийді?, атом ??рылысы, ?асиеттері, периодты? ж?йедегі орны, ашылу тарихы, таби?атта таралуы, алынуы, физикалы?, химиялы? ?асиеттері жайында м?лімет беру, талдау.
2.Т?рбиелік. Кальций,атом ??рылысы,?асиеттерін т?сіндіре отырып, о?ушыларды тазалы??а, ?орша?ан ортаны ?ор?ау?а, адамгершілік ?асиеттерін ?алыптастыру?а, металдарды тиімді пайдалану?а т?рбиелеу, кальцийді? адам ?міріндегі, таби?атта?а р?лін, ма?ызын беру;
3. Дамытушылы?. Кальций,атом ??рылысы,?асиеттерін т?сіндіре отырып, Химия п?нінен ал?ан білімдерін жетілдіру, ?з бетінше іздену ?абілетін дамыту.О?ушыны? о?у –танымды? іс –?рекетін ?алыптасыптастыру, логикалы? ойлау ?абілеттерін дамыту; О?ушылырды? ?з бетімен, ?жыммен ж?мыс істеу біліктіліктерін дамыту, есте са?тау, ой-?рісін дамыту, ?мірдегі к?рген деректерді пайдалана білуіне ж?не шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге да?дыландыру.
Саба?ты? типі: Аралас саба?
Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?ты ме?герту
Саба?ты? ?дісі: Химиялы? диктант, СТО стратегиялар, топтастыру, с?ра?– жауап, есептер мен жатты?улар шы?арту, де?гейлік тапсырмалар.
Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?та, Д.И.Менделеев кестесі, электронды? о?улы?тар, слайдты? к?рсетілімдер, химиялы? формулалар.
П?н аралы? байланыс: физика,математика,биология, тарих, георафия,
информатика.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і: Эпиграф
«Адам баласы к?зімен к?ріп, ??ла?ымен естіп, ?олымен ?стап, тілмен татып, м?рнымен иіскеп тыста?ы д?ниеден хабар алады.» Топ?а б?лу.
ІІ. О?ушы білімін жан-жа?ты тексеру:
?й тапсырмасы «Химиялы? диктант» ар?ылы тексеріледі: (слайд № 4)
Кендер деп нені айтады? ?аза?стан ?азба байлы?тарыны? металлогендік картасын жаса?ан кім? Жемірілу (коррозия) деген не ? Ж?мса? металл? Ертедегі гректі? іздеу с?зіні? баламасы? Е? созыл?ыш металл? С?йы? металл? К?міс ?асы? шыны ста?ан?а ?ара?анда жылуды неше есе ?ткізеді? Е? ?иын бал?итын металл??анны? ??рамында кездесетін металл? Металдарды оларды? ?осылыстарынан химиялы? белсендіріек металдармен тоты?сыздандыру ?дісі? Ас т?зыны? ??рамында?ы металл? Жауабы: (слайд № 5)
1. ?нерк?сіптік ?діспен металдар алынатын минералдарды кендер деп атайды.
2.?.И.С?тбаев 3.?орша?ан орта факторларыны? ?серінен болатын металды? желіну ??былысы жемірілу (коррозия) деп аталады. 4. Литий 5. Металдар 6.Алтын 7.Сынап 8. 500 есе 9. Вольфрам 10. Темір 11. Металлотермия 12. Натрий
2. Семантикалы? карта. С?йкестікті табу :оксид, т?з, ?ыш?ыл. Формулаларын жазу. (слайд № 6)
Заттар
Вa3(PO4)2
Си(ОН)2
Na2O
К2SO4
КОН
NaNO3
AgCI
MgCO3
FeO
Оксидтер
Негіздер
Т?здар
Бор-м?хит пен те?іздерде тіршілік ететін ?са? а?заларды? ?абырша?тары мен ?а??аларынан пайда болады. Оларды? ?ктент?зелген ?а??аларынан те?із, м?хиттарда, су астында ?йінді пайда болады. ?а??алар ?йіндісінен жартас-риф ж?не ше?берлі жартас- атолл т?зіледі. ?к алу?а к?бінесе рифтегі к?п ?армалауышты маржандарды? ?а??алары пайдаланады. Бор бор д?уірінде т?зелген, тау жер бетінде т?тас жота болып к?терілген. А?тсуат жотасы осылай пайда бол?ан. ?лутас неоген д?уірінде т?зелген. ?сіресе ?лутас?а ?стірт бай. М?рм?р керісінше, ?ктасты? жер ?ойнауына батып, тере?дегі магма оша?ына жа?ындап, жо?ары температурамен ?ысымны? ?серінен, жымдасуынан пайда бол?ан.
Де?гейлік тапсырмалар: А н?с?асы(слайд № 22,23,24)
1. Сілтілік жер металдары таби?атта бос к?йінде кездеспейді, себебі;
А) олар таби?атта ?те аз;
Б) б?л металдар ?те белсенді;
В) б?л металдарды тек электролиз ?дісімен алу?а болады.
2. Кальцийді? валенттілігі, тоты?у д?режесі.
А) II; +2; Б) ІІІ; +2; В) IV; +2;
3. С?ндірілген ізбесті? формуласын к?рсетіндер:
А) СаО Б) Са(ОН)2 В) CaSO4
Б н?с?асы
Мына ?осылыстарды? ?айсысында кальций к?п?
А) СаСl2 Б) Ca3(PO4)2 В) СаО
2. Кальций косылыстарын аны?тау ?шін:
А) ?ыш?ыл Б)сілті В) т?з
3.Кальций карбонатын алу?а болатын реакция:
А) 1 моль Са(ОН)2 + 1 моль СО2 Б) 1 моль Са(ОН)2 + (арт.)СО 2
В) СаСl2 + К2СО3
С н?с?асы
?німні? шы?ымы 98%, 20г NH4CI кальций гидроксидіні? арты? м?лшерімен ?рекеттескенде неше литр аммиак (?.ж.)б?лінеді?
А) 82(NH3) Б) 8,2(NH3) В)0,82(NH3)
2. Адам ?аныны? 100 мм 180 мг калий ж?не 6,5 мг кальций бар. Егер адамда орта есеппен 5 литр ?ан болса, адамны? ?анында ?анша калий мен кальций атомдары бар?
А) N (K)= 1,38 * 1023 атом; ) N (Са)= 4,89 * 1021 атом;
Б) N (K)= 1,38 * 1022 атом; ) N (Са)= 48,9 * 1020 атом;
В) N (K)= 138 * 1021атом; ) N (Са)= 489 * 1019 атом;
3. 4 г кальций сумен ?рекеттескенде неше литр сутегі (?.ж.) б?лінеді?
А) 44,8л Б) 2, 24л В) 11,2л
Де?гейлік тапсырмаларды? жауаптары: А н?с?асы 1-в; 2-а; 3-б;
Б н?с?асы 1-в; 2- б; 3-а; С н?с?асы 1-б; 2- а; 3- б;
Электронды? о?улы?пен ж?мыс.
Лабораториялы? т?жірибелер к?рсетіліп, о?ушылар реакция те?деулерімен та?тада ?рнектеледі.
IV. Тол?аныс. Жа?а саба?ты ?орытындылау.
V. ?йге тапсырманы дифференциалдап беру.
1 топ?а: Кальций ж?не оны? ?осылыстары та?ырыбын о?у, тірек хабарларды пайдалана отырып, реакция те?деулерін жаза білу
2 топ?а: О?улы?та?ы №6, №7 жатты?улар.
3 топ?а: Ізденіп шы?армашылы?пен ж?мыс істеу:
«Мені? ?лкемні? байлы?ы» та?ырыбына реферат жазу.
Та?ырыбы:
Кальций, атом ??рылысы, ?асиеттері.
9 – сынып