Сабақтың тақырыбы:
« Құрық орта мектеп-гимназиясы» Маңғыстау облысы,Қарақия ауданы
Оттек-химиялық элемент және жай зат. Физикалық қасиеттері, алынуы және қолданылуы.
Даниярова Сәуле Дошымқызы.
Химия пәні мұғалімі
Сабақтың мақсаты:
1. Оттек химиялық элемент және жай зат екендігін, оттектің қасиеттерін, аллотропиясы, қолданылуы жайлы мағлұмат беру.
2. Оттекті лабораторияда алу және оны жинау тәсілдерін өзбетімен орындау дағдыларын қалыптастыру.
3. Ауаны ластамаудың жолдарын қарастыру, денсаулығын және тыныс алу мүшелерінің гигиенасын сақтау,экология- лық тәрбие беру, шығармашылық
қабілеттерін дамыту.
Үй тапсырмасын тексеру
• Ауаның құрамын кімдер және қашан
зерттей бастады?
• Ауаның құрамындағы тұрақты
газдарды атаңдар.
• Ауада қандай кездейсоқ газдар
болуы мүмкін,олар неге қауіпті?
• Атмосфера тазалығын сақтау үшін
біздің елімізде қандай шаралар іске
асырылып жатыр?
Жаңа сабақты қабылдауға дайындық кезеңі
Адам қалай тыныс алады?
Балықтар қалай тыныс алады?
Табиғатта оттек қалай түзіледі?
Оттектің тірі организмдер үшін
қандай маңызы бар?
Ауа-өндірістік шикізат.
Ауаны өнеркәсіпте қандай газдарды
алу үшін қолданады?
Жер бетіндегі барлық тірі ағзалардың тыныс алуы үшін ............... қажет
Оттек-химиялық элемент және жай зат. Физикалық қасиеттері, алынуы және қолданылуы.
Оттегінің табиғатта кездесуі
Атмосферада:
фотосинтез
Гидросферада:
Литосферада:
• Оттегі-жай зат
• Oxygenium-
«қышқыл тудырушы»
• Жер бетінде таралуы.
Атмосферада -21%
Жер қыртысында -49,13 %
Адам организмінде-65% т.б.
Физикалық қасиеттері.
Аллотропиялық
формасы:
оттегі О 2, озон О 3
Агрегаттық күйі: газ
Түсі:түссіз,иіссіз,дәмсіз, суда нашар ериді
Молекула құрамы: О 2
Тығыздығы: 1429 кг/м3
Балқу температурасы: -218 Қайнау температурасы: -183 С
Бір ғана химиялық элемент бірнеше жай зат түзе алатын құбылыс аллотропия құбылысы деп аталады.
Оттек ( О)
Оттек
( О2 )
Озон
( О3 )
Оттегінің алыну жолдары
Табиғатта:
Зертханада:
Өнеркәсіпте:
сұйық ауадан,
калий
фотосинтез
суды
перманганаты,
процесі
электролиздеу
бертолле
тұзынан.т.б.
Оттегінің алыну жолдары
* 2KMnO 4 K 2 MnO 4 + Mn O 2 +O 2 * 2KCIO 3 2KCI + 3O 2
* 2HgO 2Hg + O 2
* 2H 2 O 2H 2 + O 2
* 2H 2 O 2 2H 2 O + O 2
* 2KNO 3 2KNO 2 + O 2
ОТЫНДЫ ЖАҒУДА
ҚОПАРУ ІСІНЕ
МЕТАЛЛ ПІСІРУДЕ
МЕТАЛЛ КЕСУДЕ
МЕТАЛЛУРГИЯДА
ОТТЕГІНІҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ
АВИАЦИЯ
АВИАЦИЯДА,
МЕДИЦИНАДА
Қ ОЗҒАЛТҚЫШТАРЫНДА
КОСМОНАВТИКАДА
ТЫНЫС АЛУ ҮШІН
ХИМИЯ
ӨНЕРКӘСІБІНДЕ
Білімді жүйелеу және қорытындылау
Жану, шіру, ашу үдерістеріне күнделікті тұрмыстан мысалдар келтіріп,ондағы оттегінің маңызын түсіндіріңдер.
Өздерің тұратын аймақтың ауасын ластайтын әсерлерге мысалдар келтіріңдер.
“ Орман – планета өкпесі” деген сөз неге байланысты айтылған? Жер бетіндегі орман азайса не болады?
Оттегіні бір ыдыстан екінші ыдысқа
«құюға» бола ма?
Оттегіні қандай ыдыста жинайды,оның жұмыс істеу тәсілін түсіндіріңдер.
Орман - планета өкпесі
Бүкіл
адамзаттың
тіршілік
ортасы,үйі
біреу ғана,
ол – Жер!
Есеп шығару
1-есеп
Массасы 24,5г KCIO 3 айырылғанда түзілген оттегінің массасы мен зат мөлшерін табыңдар.
2-есеп
16 г оттек алу үшін қажетті калий перманганатының :
а) зат мөлшерін;
б) массасын есептеңдер.
3-есеп
24г көмірді жаққанда түзілген өнімнің:
а) массасын
б) көлемін ( қ.ж.) есептеңдер
Үйге тапсырма: §21, 22, 25 оқу
“ Оттек- тіршіліктің тірегі ”
Эссе жазу.