Саба? жоспары "Атомда?ы электрондарды? ?оз?алысы " 8сынып

Сабақтың тақырыбы: Атомдардағы электрондардың қозғалысы

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға атомда электрондардың орналасу тәртібі мен заңдылығын және элемент қасиетінің өзгеру себебін түсіндіру, атом құрылысы туралы білімдерін жетілдіруАтом құрылысының электрондық және графиктік формулаларын құрастыруды үйрету, химиялық номенклатураны жетілдіру.

Дүниетанымдарын кеңейту,химия пәніне қызығушылықтарын арттыру.

Сабақ кезеңдері:

І. Қайталау

ІІ. Жаңа тақырыпты меңгеру

ІІІ. Білімдерді жетілдіру.

ІV. Рефлексия

V. Үйге тапсырма.

VІ. Бағалау.

І.Қайталауға арналған сұрақтар

Атом құрылысының моделін қай ғалым ұсынды?

Атом қандай бөлшектерден тұрады?

Химиялық элементтің қасиеті немен анықталады?

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі мен заңды кім құрастырды?

Периодтық заң қалай оқылады?

Период деген не? Саны қанша? Қалай жіктеледі?

Период бойымен элементтердің қасиетттері қалай өзгереді?

Топ деген не? Саны қанша? Топ ішінде элементтердің қасиетттері қалай өзгереді?

ІІ. Жаңа тақырыпты меңгеру. Оқушылар 2топқа бөлінеді

Электрон бұлты болатын кеңістікті орбиталь деп атаймыз. Орбиталь деп нені атаймыз?

Электрондық қауыз:

Атомның барлық электрондары жиналып электрондық қауызын құрайды.

Электрондық қауызды не құрайды?

Өзара энергиясы жуық электрондар атомның электрондық қабатын түзеді.

Электрондық қабатты қандай электрондар түзеді?

Электрон қабаттар рет нөміріне қарай 1,2,3,4… деп белгіленеді.

Әр қабаттағы орбитальдардың өзіндік энергиясы мен пішіндері болады.

Электрондарды пішініне қарай жіктеңдер, кестені толтырыңдар.

Шар тәрізді электрон бұлтын s-электрондар деп, ал орбитальдарды s-орбиталь д.а.

Кейбір электрондар ядро маңында гантель тәрізді бұлт түзіп қозғалады, ондай электрондар p – орбитальдарын береді. Кеңістікте координаттардың 3 осі (x,y,z) бойынша орналасатындықтан рx,рy,рz орбитальдары деп бөлінеді

Электрондық бұлттарды толтыру ережесі келесі:

1. Ең алдымен элемент атомында қанша электрон бар екендігін анықтап алу. Ол үшін сол элементтің ядро зарядын білсек болғаны, ол Д.И. Менделеевтің периодтық жүйедегі элементтің реттік нөміріне тең. Реттік нөмірі (ядродағы протон саны) барлық атомдағы электрон санына тең.

2. Бар электронмен 1s – орбитальдан бастап ұяшықтарды толтырамыз. Әрбір ұяшықта 1 не 2 электрон бола алады. Бір ұяшықта орналасқан екі электронды қарама – қарсы бағдаршамен белгілейді ( Паули принципі)

3. Әрбір квант деңгейінде аттас орбитальдарда бір электроннан орналасады, қалғандары кейін қосылып жұп түзеді (Хунд ережесі)

Ұяшықтарды толтыру тізбегі:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p

ІІІ.Жаңа сабақта алған білімдерін жетілдіру. Санына байланысты оқушылар 2,3 топқа бөлінеді. Әр топ оқушыларын «Химиктер»және «Биологтар» деп бөледі, сәйкес тапсырмалар беріледі.

1.«Протон» тобына тапсырмa.( мұғалім әрбір оқушыны жеке бағалайды.)

1.Кальций элементін периодтық жүйедегі орны бойынша сипаттаңдар( ауызша) «Химиктер» тапсырмасы

2.Электрондық, графиктік формулаларын құрастырыңдар.(жазбаша) «Химиктер» тапсырмасы

3.Кальцийдің адам ағзасындағы ролі (ауызша) «Биологтар» тапсырмасы

2.«Электрон» тобына тапсырма.

1. Магний элементін периодтық жүйедегі орны бойынша сипаттаңдар( ауызша) «Химиктер» тапсырмасы

2.Электрондық, графиктік формулаларын құрастырыңдар. (жазбаша) «Химиктер» тапсырмасы

3.Магнийдің адам ағзасындағы ролі «Биологтар» тапсырмасы

2. Деңгейлік тапсырмалар. «Протон тобына» Бірін бірі бағалау әдісі қолданылады.

1. «А» деңгейі: 32 Ge элементі атомының электрондық формуласын құрастырыңдар.
2. «Ә» деңгейі: 1s ²2s ²2p ⁶3s ¹ элементінің оттекпен әрекеттесу теңдеуін жазыңыз.
3. «Б» деңгейі: : 1s ²2s ²2p ⁶3s ²3p ⁴ элемент (ІV) оксидінің сумен әрекеттесу теңдеуін жазыңыз.

Деңгейлік тапсырмалар. «Электрон тобына.»

1. «А» деңгейі: 23 V элементі атомының электрондық формуласын құрастырыңдар.

2. «Ә» деңгейі: 1s ²2s ²2p ⁶3s ²3p ³ элементінің оттекпен әрекеттесу теңдеуін жазыңыз

3. «Б» деңгейі: 1s ²2s ²2p ² элемент (ІV) оксидінің сумен әрекеттесу теңдеуін жазыңыз.

«Протон» тобының жауабы интербелсенді тақтаға шығарылады

+32Ge1s ²2s ²2p ⁶3s ²3p ⁶ 4s ² 3d ¹⁰ 4 p ²

4Na+O ₂=2Na ₂O;

SO₂+H ₂O=H ₂SO ₃ ;

«Электрон» тобының жауабы интербелсенді тақтаға шығарылады

1. +23 V 1s ²2s ²2p ⁶3s ²3p ⁶ 4s ² 3d ³

2. 4P +5O ₂=2P ₂O ₅;

3. CO₂+H ₂O=H ₂CO ₃

3. Сәйкестігін тап: Индивидуалды түрде жасалады

1. N+7) 2) 5 ------- a. 1s22s22p2
2. Ne+10) 2)8 ------ b. 1s22s22p3
3. C+6) 2) 4 ------- c. 1s22s22p6
4. F+9) 2) 7 ------- d. 1s22s22p5

4. Қатені табыңдар

IV.Рефлексия бөлімі

Сөйлемдерді аяқта:

● Менің бұл сабақтан алғаным........................

● Мен өзімді мақтай аламын............

● Сабақ маған ұнады немесе ұнамады................

V.Үйге тапсырма

§ 57 Атомдардағы электрондардың қозғалысы. Есептер мен жаттығулар жинағы: 104-105 бет 5-56, 5-57, жаттығуларды орындау

VI.Бағалау.