Құрлықтағы таулар, олардың жіктелуі

Бекітемін:

Пәні: География

Өткізілетін күні: 4.12.17

Сынып: 6

Сабақтың типі:

География пәнінің мұғалімі, II санатты, Баянхан Береке

Тақырыбы: Құрлықтағы таулар, олардың жіктелуі

Мақсаты: Оқушыларға таулар, таулардың пайда болуы, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі туралы мағлұмат алуға, таулардың  айырмашылықтарын ажырата алуға уйренуге бағыттау;

Міндеттері: картадан таулардың түрлерін көрсету арқылы икемділіктері мен дағдыларын дамыту.

 Нәтижесі: Оқушылар таулар туралы мәлімет ала алды.

- Картамен жұмыс істей алады.

- Өздері қорытынды жасай алады.

- Шығармашылық қабілеті артады. 

Сабақтың кезеңдері:

І үй жұмысын сұрау

а)ұйымдастыру; б)Ертегі желісі бойынша үй тапсырмасын тексеру

 " Миға шабуыл".

 А) «хатқа жауап".  Б)«Жанартаулардың құрылысы». В) "координаталар бойынша анықтау"

Көрнекіліктер: Дүниежүзінің физикалық картасы. Теңге суреті бар карточкалар, суреттер жинағы, атлас, кескін карта. Электронды оқулық. Интербелсенді тақта. 

Кіріспе: ұйымдастыру, сыныпты топқа бөлу

 "Жанартау"      "Таулар"          «Алтай»

2 мин.

І кезең

Кезең 

Бер: уақыт

(40 мин.) Сабақтың өту барысы

Оқушы әрекеті

Үй тапсырмасын тексеру

2-мин

«Ертеде бір алып болыпты.Ол ұсталық өнерді кәсіп қылыпты.Төстің үсіне қойып ауыр балғамен темір соққанды,көрікпен от үрлегенді жақсы көріпті. Өзіне заңғар таудың ішінен ұста дүкенін салып алады. Қолына балғасын алып, жұмысқа кіріскенде тау солқылдап,гүрілдеген,күрсілдеген дыбыстар алысқа кетеді екен.Таудың ұшар басындағы тесіктен құлақты жара күркіреген от пен күл, қызған тастар аспанға атқылағанда,зәресі ұшқан адамдар үйлері өртеніп,егістіктері мен бау-бақшалары күлдің астында қалмас үшін олар таудан аулаққа қашады. Содан бастап адамдар от бүркетін тауларды «Жанартаулар» деп атайтын болған. »

Үй тапсырмасы бойынша оқушылардың не білгені туралы сұрайды.

1 – топ   «хатқа жауап»

1. Жанартау және олардың құрылысы қандай бөліктерден тұрады?

2. Жер бетіне шыққанда ұшпа заттарынан айырылған магма қалай аталады?

3.Кратер сөзінің мағынасы?

4. Камчатка түбегіндегі жанартаулар қандай жанартаулар деп аталады?

5. Газ қысымы үлкен болған жағдайда су мен газ мезгіл-мезгіл шапшып атылады. Ол қалай аталады?

6. Гейзер сөзінінің мағынасы қандай?

7.  Ұдайы атқылап жататын жанартаулар қалай аталады?

8.  Жанартау атқылаған кезде қандай процестер болады?

9. Жанартау әрекеттерінін маңызы қандай?

10. Магма ошағынан жоғарыға қарай өңеші қалай аталады?

1.Ошақ,көмей,кратер,лава.

2. Лава

3.Тостаған

4.Сөнбеген

5.Гейзер

6.Лақ ете түсу

7.Сөнбеген

8. Жер астынан гүріл естіледі.Кратерден газ бен бу бұрқырап шыға бастайды

9. Пайдалы қазбалардың кен орындарын ашу.

10.Көмей

Қайталау.

"Жадыңда сақта", "Кім жылдам?"

 (оқушылар үйде жанартаулардың құрылысын орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді).

2-мин

 2 – топ Суретке атау қойып, құрылысын сипаттап бер

а)----

ә)-----

б)----

в)----

3 – топ.         Картаны сөйлет

Координаталар бойынша жанартауларды анықта:

(оқушылар анықтап қарап жанартаудың бөліктерін жазады.)

(оқушы жауабы талданады)

а)- Кратер

ә)-Көмей

б)-Бүйірлік кратер

в)-Магма ошағы

1° о.е;   78° б.б.-Котопахи жанартауы

4° с.е; 9°ш.б

Камерун жанартауы

37° с.е;   13° ш.б.Этна жанартауы

ІІ.Кезең:

Теориясы:

"Білу" (Кім?, Не?,Нені?,Қашан?,  Қандай?, Қалай?.Не істеді?)

6-мин

 Жұмбақ жасыру.

Аспаннан атасқан,

Күнмен барып достасқан,

Биік-биік асуды,

Не деп айтам табыңдар? «тау»

Оқушылар мұғалім мен пікірлесіп қызықты мағлұмат алады. Біздерде таулар жайлы мәлеметтер аз екен,олай болса оқулығымызды алып мәтінмен танысайык.

Топпен ақылдасып тірек-сызбалар арқылы постер қорғау

ІІІ. Кезең: Деңгейлік тапсырмаларды орындап, ұпай жинау.

Практикасы:

"Қолдану" 8-мин

Оқулықпен жұмыс.

І-топқа: «географиялық диктант»

1.Жер бетінің маңайындағы жазықтардан   оқшау көтеріліп жатқан,қатты тілімденген биік бөліктері  тау  деп аталады.

2.Биік тауларды ата  Гималай,Тянь-Шань,

Алтай т.б.

3.Сыртқы күштердің әсерінен тау жыныстардың өзгеруін  үгілу дейміз.

4.Дүние жүзіндегі ең биік тау Гималай

5.Еуропаны Азиядан бөліп тұратын тау  Орал тауы

ІІ -топқа:

Тауларды биіктігіне қарай қалай ажыратуға болатынын сызбаға қарап жазыңдар.

Тау дегеніміз не?

Аласа, орташа, биік тауларды ата? 

ІІІ-топқа:

 Суреттегі қатпарлы, қатпарлы-жақпарлы тауларды ажыратып, қасына жаз.

Қатпарлы тау дегеніміз не?

Қатпарлы-жақпарлы тау дегеніміз не?

"Теңге ілу".

Оқушы тақтадағы сызбаны толтырып, таулардың әрқайсысына түсінік береді.

Берілген қатпарлы, қатпарлы-жақпарлы тауларды ажыратып түсінік береді.