Дала зонасының қара топырағы мен орман зонасының сұр топырақ қабаттарының қимасы
Тапсырма 1
Топырақ қабаттарының аттарын ретімен жазыңдар
О- Органикалық қабат (өсімдіктердің қураған қалдықтарынан қалдықтарынан түзілген
төсеніш қабат)
А- Органикалық заттардың ыдырауынан түзілген қарашірік (гумус) қабаты
В- Шайылу қабаты.Бұл қабат құрамында органикалық заттары бар майда түйіршікті
минералды бөлшектерден құралған.
С- Үгілген тау жыныстарынан түзілген Аналық жыныстар қабаты
R- Жер қырытысын құрайтын үгілмеген негізгі жыныстар
Топырақ түзуші факторлар
Үгілу
Тапсырма 2
Топырақ түзуде жүретін құбылыстарды
атап,оларды бос ұяшықтарға ретімен
орналастырыңдар.
“Сәйкестендіру диктанты”
1
Қарашірінді
2
Құрылымсыз топырақ
3
Организмдердің қышқылдарды бөліп шығаруы
4
Шөл зонасы
5
Органикалық затты түзушілер
6
7
Топырақтың негізін қалайтын жыныстар
Қара топырақ
8
“Планета” санитарлары
Жасыл өсімдіктер
80-100 см
Үгілу
Cұр-қоңыр топырақ
Аналық жыныстар
Микроағзалар
сазды топырақ
Гумус
Атластағы “Қазақстанның топырақ картасынан” Республика аумағындағы топырақ типтерінің қай аймақтарда таралғанын анықтау.
Өз облысымызда қандай топырақ түрлері басым таралғанын анықтап, дәптерге жазып алу.
Кескін картаға Қазақстан аумағындағы топырақ
зоналарын бояп түсіру;
Эвристикалық тұжырым
Топырақ-ерекше табиғи түзілім.Ол тірі табиғи денеге де,өлі тау жынысына да жатпайды.
Топырақ өзара байланысты топырақ құраушы факторлар- су, жылу, ауа, үгілген тау жыныстары және тірі ағзалардың әрекетінен түзіледі.
Топырақтың құнарлылығы оның құрылымына байланысты.
Қазақстан аумағындағы топырақ жамылғысы жазық жерлерде ендік зоналылық бойынша , тауларда биіктігіне байланысты өзгереді.
Қазақстан аумағының көп бөлігі шөл және шөлейт аймақтарында орналасуына байланысты сұр-қоңыр және каштан топырақтар басым таралған.Солтүстігінде орманды дала және дала зоналарына тән қара топырақ түрі таралған.
Республика аумағындағы топырақтың құнарлылығы солтүстіктен оңтүстікке қарай кеми береді.
Арнайы жүргізілген агротехникалық, мелиорациялық шаралар арқылы топырақ эрозиясын тоқтатуға болады.